Bakanlık: Kömürün yarısının çöpe gittiği iddiası asılsız

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumunun (TKİ) Soma'daki kömür alımlarına ilişkin, "Kömürün yarısının çöpe gittiği iddiası asılsızdır" açıklamasında bulunuldu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, "En değerli taş Soma'dan" başlığı ile kamuoyuna duyurulan haberin gerçeği yansıtmadığı bildirildi.

Kömür madenciliğinde tüvenan kömürün (yer altından çıkarıldığı haliyle, yıkanmamış, ayıklanmamış taş toprak karışık cevher) tamamının ekonomiye dönüşmediği, yıkandıktan sonra ortaya çıkan miktarın ekonomik miktar olduğuna işaret edilen açıklamada, "(En değerli taş Soma'dan) başlığı ile kamuoyuna duyurulan haber, anlama kabiliyeti sınırlı ya da her şeyi yanlış anlamaya meyyal bazı maksatlı kişilerin basit bir uygulamadan nasıl sonuç çıkardıklarının ve bu duruma medyayı nasıl alet ettiklerinin bir örneğidir" ifadelerine yer verildi.

Haberde yer alan 'kömür olan kısım yüzde 33'ü aşmamıştır" ifadesinin de kesinlikle çarpıtma olduğu belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Söz konusu Sayıştay raporundaki ifadeler öneri niteliğinde olup, bu konularla ilgili Sayıştay raporunda inceleme veya soruşturma önerisi dahi bulunmamaktadır. Sayıştay raporlarının TBMM KİT Üst Komisyonundaki ibrasına yönelik görüşmeler henüz yapılmamıştır. TKİ; kömür ürettirmek amacıyla yaptığı rödovans veya hizmet alımı sözleşmelerinde tüvenan kömür üretimini baz almıştır. Lavvara verilen kömür miktarının içinden belli bir miktarın temiz kömür olarak alınması dünyada da uygulanan modeldir. Kömür ve bütün diğer madenler topraktan çıkar, yerin altından toprağın taşın içinden çıkar, çıktıktan sonra işlem görür, bazı işlemler çıktığı yerde yapılır, bazıları gittiği yerde yapılır. Birçok işlemden geçtikten sonra sobada ısıya, santralde elektrik ya da sofrada tabak gibi enerji ve eşyaya dönüşür."

Firmanın çıkardığı 2,37 milyon ton tüvenan kömürün 823 bin tonunun kullanıma hazır kömür olarak direkt santrallere verildiği, kalan 1,55 milyon ton tüvenanın yıkandıktan sonra 1,01 milyon tonunun ekonomik olarak değerlendirildiği ifade edilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:

"Yer altı metoduyla üretilen tüvenanın yıkamadan sonraki kömür oranı yüzde 50-55 iken burada yüzde 65 verim elde edilmiştir. Toplamda üretilen 2,37 milyon ton tüvenan kömürün yaklaşık 1,8 milyon tonu ekonomiye dönüştürülmüştür. Dolayısıyla kömür üretimindeki verim yüzde 77'dir. Ayrıca sözleşmedeki baz kalorifik değer 2,250 kaloridir. Sözleşmeye göre bu değerin altında olması halinde kömür yine de alınmakta ancak sözleşmedeki oranlar dahilinde firmaya eksik ödeme yapılmaktadır. 2013 yılı üretimi olan 2,37 milyon ton kömürün içinde baz kalorifik değerin altındaki üretim için 3,2 milyon liralık gelir kaybı hesaplanmış ve bu kömürler için firmaya 3,8 milyon TL hak edişten kesilmiştir.

Diğer taraftan haberde ileri sürüldüğü gibi 'sözleşmeye göre 1800 kalorinin altındaki kömürün alınmaması gerekirken alındığı' iddiası da gerçeği yansıtmamaktadır. Sözleşmeye göre 1800-1000 kalori arasındaki kömür kademeli olarak çok düşük bir fiyattan alınmakta, 1000 kalorinin altındaki kömüre ise herhangi bir bedel ödenmemektedir. Sonuç olarak; kömürün yarısının çöpe gittiği iddiası asılsızdır. Kömürün verimi yüzde 33 değil; yıkanan kömür için yüzde 65 ve üretilen tüvenan kömür için yüzde 77'dir. Alınan düşük kalorili kömür için firmaya 3,8 milyon lira hak edişten kesilmiştir. Sözleşmeye aykırı bir durum söz konusu değildir. Bu haberler ve bir milletvekilinin ifadelerinin kamuoyunda yanlış bir algı oluşturduğunu bu vesileyle bir kez daha ifade etmek isteriz."