Türkiye'nin kredi notu için 3 senaryo

- Göksel Yıldırım

Orta Vadeli Program'ın (OVP) ekonomik hedeflerinin başarıya ulaşması ve yönetim göstergelerindeki 15 yıllık yakınsama süreci varsayımına göre, Türkiye'nin kredi notunun 2020'de "A-" olacağı tahmin ediliyor.

Kalkınma Bakanlığı Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü bünyesinde Fatih Bahadır Haspolat tarafından hazırlanan "Ülke Kredi Notlarının Belirleyicileri: Türkiye'nin Kredi Notunun Ülke Karşılaştırmalı Analizi" başlıklı planlama uzmanlığı tezinde, Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) ve Orta Vadeli Program (2015-2017) çerçevesinde ülke kredi notu tahminlerine yer verildi.

Çalışma kapsamında, ülke kredi notunu tahmin etmeye yönelik kullanılan model sonuçlarından ileriye dönük tahmin elde etmek üzere, modelde yer alan ekonomik veriler OVP hedefleri ışığında ileriye doğru çekildi. Yönetim göstergeleri için üç farklı senaryo çizildi.

İlk senaryoda, Onuncu Kalkınma Planı'nda yer alan politikaların hayata geçirilmesiyle Türkiye'nin yönetim göstergeleri puanının artacağı ve 15 yıllık bir süreçte yüksek gelirli OECD üyesi ülkelerin ortalamasına yaklaşacağı varsayıldı. Bu varsayım ve tahminler ışığında Türkiye'nin kredi notunun 2016'dan itibaren kademeli olarak artacağı öngörülüyor. OVP'nin ekonomik hedeflerinin başarıya ulaşması ve yönetim göstergelerindeki 15 yıllık yakınsama süreci varsayımıyla Türkiye'nin kredi notunun 2020'de 2013'e göre 3 basamak artarak "A-"ye yükseleceği tahmin ediliyor.

Yönetim göstergelerinde daha yavaş bir yakınsama sürecinin öngörüldüğü ikinci senaryoda ise bu göstergelerin yüksek gelir düzeyindeki OECD üyelerinin ortalamasına 30 yılda yakınsayacağı varsayıldı. Bu durumda ise Türkiye'nin kredi notunun 2020'de 2013'e göre 2 basamak artarak "BBB+" olacağı öngörülüyor.

Onuncu Kalkınma Planı'ndaki ekonomik hedefler ve 2023 hedeflerinin başarıyla ulaşacağı, fakat yönetim göstergelerinde herhangi bir iyileşme öngörülmediği üçüncü senaryoda ise Türkiye'nin kredi notunun 2020'de "BBB" düzeyine çıkabileceği tahmin ediliyor.

Üç farklı senaryoya ilişkin analiz sonuçları incelendiğinde, yönetim göstergelerindeki iyileşme 2020'de 2 basamaklık bir fark oluşturuyor.

Çalışmada, Türkiye'nin geçmiş dönem yönetim göstergeleri performansı ve sosyal değişimler için zaman ihtiyacı göz önünde bulundurulduğunda, yüksek gelirli OECD ülkelerinin ortalamasına yakınsamanın, 30 yıllık bir süreçte gerçekleşmesinin daha gerçekçi bir varsayım olduğu düşüncesine yer veriliyor.

Bu kapsamda, OVP'de yer alan makroekonomik hedeflere ulaşılması durumunda ülke kredi notunun 2020'de "BBB+" düzeyine kadar çıkacağı öngörülüyor. Diğer taraftan, Onuncu Kalkınma Planı'nda yer alan "Nitelikli İnsan Güçlü Toplum" hedeflerinin hızlı bir şekilde uygulanmasıyla yönetim göstergelerinde yaşanacak ivmeli bir artış neticesinde ülke kredi notunun 2020'de "A-" düzeyine kadar çıkabileceği tahmin ediliyor.

Kredi notunun önemi

Kredi notları, ulkeleri bircok yonden etkiliyor. Oncelikle kredi notu ulkelerin risk durumunu gosterdiginden, borclanıcı ulkenin odeyecegi risk primini belirliyor. Dusuk kredi notuna sahip ulkeler yuksek risk algısı tasıdıgından, uluslararası piyasalardan yuksek kredi notuna sahip ulkelere gore ancak daha yuksek faizle borclanabiliyor. Ulke kredi notları sadece kamunun borclanmasını degil, aynı zamanda ozel sektor borclanmasını ve ozel sektorun yabancı yatırımcılar acısından cazibesini de dolaylı olarak etkiliyor.

Kredi notu artısının ekonomik buyume uzerinde olumlu etki yapması bekleniyor. Turkiye gibi gelismekte olan ulkelerde gerekli sermaye yatırımlarının yapılabilmesi icin uzun vadeli finansman ihtiyacı goz onune alındıgında, kredi notu artısının ekonomik kalkınma uzerindeki etkisi daha da belirginlesiyor.

Türkiye'nin mevcut kredi notları

Hazine Müsteşarlığı verilerine göre, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, mevcut durumda Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu "BBB-", not görünümünü "durağan" olarak belirledi.

Standard & Poor's (S&P) ise Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu "BB+", not görünümünü "negatif" olarak tespit etti.

Moody's'e göre ise Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notu "Baa3" ve not görünümünü "negatif" oldu.