'Ufukta erken seçim var'

İSA TATLICAN

Türkiye 7 Haziran seçim sonuçlarını konuşuyor. 2002 seçimlerinde yüzde 34 oy alarak tek başına Hükümeti kuran AK Parti, 13 yıllık kesintisiz iktidar döneminin sonunda yapılan seçimlerde yüzde 41 oy alarak birinci parti oldu. Ancak bu oy oranı 2011 seçimlerinin gerisinde kaldı. Yüzde 41 ile tek başına hükümet kuracak 276 milletvekili sayısını elde edemeyen AK Parti, şimdi koalisyon formülleri üzerinde duruyor. Siyaset kulisleri koalisyon formülleri ile birlikte erken seçimi de ciddi ciddi tartışmaya başladı. Bu gelişmeleri Gazi Üniversitesi Öğretim Görevlisi, siyaset bilimci Prof. Şenol Durgun'la konuştuk.

EMANET OYLAR KALMAZ

AK Parti için yüzde 41 oy başarısızlık sayılır mı?

AK Parti yaklaşık yüzde 41 oyla birinci parti olmuş durumda. Sadece hükümet kurma konusunda bir sıkıntı var. Bu durum, seçmen tarafından AK Parti yetkililerine verilen bir mesajdır. Yani seçmen diyor ki mevcut partiler arasında siz yine bizim ilk tercihimizsiniz ama iyi gitmeyen bazı şeyler de var.

HDP oylarında 5 puan gibi ciddi bir artış var. Bu oy en çok hangi partiden gitti?

Yüzde 5'lik artışın HDP içinde kalma garantisi yok. Sol seçmenin AK Parti iktidarını durdurmak için CHP'den HDP'ye ciddi bir oranda kayış gösterdiği noktasındaki yorumları ciddi bulmuyorum. AK Parti'den, özellikle daha önce AK Parti'ye oy vermiş Kürt seçmeninden ciddi bir oy kaybının olduğu kanaatindeyim.

EN YAKIN AK PARTİ-MHP

Koalisyon senaryoları için ne diyorsunuz?

Dünya görüşü açısından baktığımızda birbirine en yakın partiler AK Parti ve MHP gözükmekte. Ancak bunun olasılığı parti ileri gelenlerine bağlı. Bu ihtimali birtakım gerekçeler ileri sürerek bitirebileceğiniz gibi, pek ala da buradan bir hükümet de çıkarabilirsiniz. Aksi halde mümkün olmaz. Koaliasyon konusunda ben Sayın Bahçeli'nin geçmişte rahmetli Bülent Ecevit'le yaptığı birlikteliğin, sonraki süreçte kendisi açısından nasıl sonuçlar doğurduğunu göz önüne alarak hareket edeceğini düşünüyorum.

Toplumdaki gerilimin AK Parti-CHP koalisyonu ile düşeceğini savunanlar da var...

Teorik olarak bir ülkede seçmen tarafından en fazla tercih edilen iki partinin anlaşarak bir hükümet kurması siyasi gerginlikleri azaltacaktır. Ancak siyaset romantik özlemler içinden yürümüyor. Gerçekçi de olmak lazım. Aritmetik olarak mümkün olan bu durumun olabilme durumunu düşük görüyorum. Zira bizim gibi siyaseten kutuplaşmış bir ülke de siyaset; hizmet götürme açısından bir yarış olarak değil de birbirini tasfiye etme aracı olarak yapıldığı için bu durum zor bir ihtimal olarak görünüyor. Şartların zorlamasıyla böyle bir koaliasyon olsa bile ben buna fazla bir ömür veremiyorum. Tıpkı 1960 darbesi sonrası cunta zoruyla seçim sonrası yapılan CHP-AP birlikteliğinin yürümemesi gibi.

MUHALEFETİN BİRLİĞİ ZOR

Muhalefetin bir araya gelmesi mümkün mü?
Aritmetik olarak mümkün olan bu durumun siyaseten olabilmesi, yani HDP ile MHP'nin bir araya gelebilmesi çok zor bir ihtimal. Malum etnik bir hareket olarak ortaya çıkan ve bu söylemle kendini var eden ve de çoğunlukla bir bölge partisi olarak hareket eden parti ile Türk milliyetçiliğinin sadece Türkiye'de değil Turan coğrafyası içerisinde savunan bir partinin zihniyet ve amaç konusunda bir birliktelik oluşturabilmeleri zordur. Her şeyden önce içinde bulunduğumuz coğrafyanın nasıl yönetilmesi gerektiği konusundaki bakışlarında bir paralellik söz konusu değil. Aynı durum CHP ve HDP için de söz konusu. Cumhuriyetin kuruluş sürecini, tek parti dönemine eleştirel bakan bir parti ile o süreci yöneten ve yapan, aynı zamanda o geçmişe sahip çıkan bir partinin birlikteliğinden ne kadar sağlıklı ve ülke sorunları açısından uyum teşkil edecek bir iktidar ortaya çıkacağı konusunda ben pek iyimser değilim.

ERKEN SEÇİM İHTİMALİ YÜKSEK GÖRÜNÜYOR

Erken seçim olur mu?
Ufukta bir erken seçim ihtimali yüksek gözükmekte. Bunun olmaması noktasında olabilecek en iyi koaliasyon ihtimali AK Parti- MHP koaliasyonu. Bu hem sayı olarak hem de anlayış olarak daha gerçekçi. Bu konuda olabilecek birliktelik her iki partinin geçmişte birbirlerine karşı olan muhalif tavırlarını bir tarafa bırakıp ülke menfaatleri konusunda gösterecekleri sorumlu tavra bağlı olarak gelişecektir. Şayet bu tavır gösterilemezse erken seçimin kaçınılmaz olduğu kanaatindeyim. AK Parti dışındaki seçeneğe ise ihtimal bile vermiyorum. Ama koaliasyon için her ihtimalin gayet şeffaf bir şekilde denenmesi, olabilirlik durumunun ne olduğunun halka samimi bir şekilde gösterilmesi gerek.