Polisler emekli oldu; işe başlama kararnameleri hâlâ Meclis'te bekliyor

Emniyet Genel Müdürlüğü, 8 Mayıs 1984'te Resmi Gazete'de yayımlanan kanun hükmünde kararname doğrultusunda 20 bin polis memuru aldı.

Aradan geçen 22 yılda polis memurlarının bir bölümü emekli olurken, Anayasa gereği 'acilen' kanunlaşması gereken kararname, hâlâ Meclis İçişleri Komisyonu'nda bekliyor. 1993 tarihli Antalya, Erzurum, Diyarbakır, Eskişehir, İzmit, Samsun ve Mersin'in 'büyükşehir' olmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı da henüz yasalaşmadı. Yasal düzenlemelerin TBMM'deki ilk tartışma ayağı olan komisyonlarda, Anayasa'nın 'ivedili ve öncelikle görüşülür' dediği yüzlerce kanun hükmünde kararname bekliyor. Önceki hükümetlerin çıkardığı kararnameler, bir kanun gibi yürürlüğe girdi ve yıllardır uygulanıyor. Ancak geliş tarihi 1983 yılına kadar uzanan kararnameler için Meclis tarafından henüz yasal bir zemin oluşturulmadı. Komisyonlarda birçoğu güncelliğini yitirmiş tasarı, teklif ve kararname sayıları şöyle: Adalet Komisyonu 142, İçişleri Komisyonu 221, Anayasa Komisyonu 87, Milli Savunma Komisyonu 48, Dışişleri Komisyonu 44, Milli Eğitim Komisyonu 119, Bayındırlık Komisyonu 56, Çevre Komisyonu 11, Sağlık Komisyonu 74, Tarım Komisyonu 54, Sanayi Komisyonu 64, Plan ve Bütçe Komisyonu 584, AB Uyum Komisyonu 7.

'Kanun hükmünde kararname' uygulaması özellikle koalisyon hükümetlerinde başvurulan bir yöntem. Meclis'te her zaman çoğunluğu bulamayan koalisyon hükümetleri, bunun yerine Meclis'ten bir defalığına yetki alıp, Bakanlar Kurulu kararıyla kanun hükmünde kararname çıkarabiliyor. Ancak Bakanlar Kurulu kararı sonrası Meclis'in onayını alması gereken kararnamelerin büyük çoğunluğu, Meclis'te görüşülmüş değil. Komisyonlarda halen bu kararnamelerle birlikte bin 511 ayrı tasarı ve teklif bulunuyor. Bunlardan bazıları şunlar: 1983 tarihli Bayındırlık Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kararname, 1991 tarihli Tarım Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kararname ve 1988 tarihli doğalgazın kullanımı hakkındaki kararname.

Anayasa'nın 91. maddesinde ise Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe giren bu uygulamalar için "Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonları ve Genel Kurulu'nda öncelikle ve ivedilikle görüşülür." deniliyor.

Bekleyen kararnameler işimizi zorlaştırıyor

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, yıllardır gündemde bekleyen kararnamelerin belli bir süre görüşülmediği takdirde 'kabul edilmiş veya edilmemiş' sayılması gerektiğini söyledi. Bu konuda Anayasa değişikliği teklifi üzerinde çalıştığını belirten Kuzu, konunun muallakta olmasının komisyonların işini zorlaştırdığını belirtti. Kanun hükmünde kararnamenin 1971 yılından beri sıklıkla başvurulan bir yöntem olduğunu kaydeden Kuzu, şöyle konuştu: "Anayasa'nın 91. maddesinde Meclis'in onayıyla hükümetlere bu yetki veriliyor. Turgut Özal ve Süleyman Demirel'in başbakanlıkları döneminde sıklıkla başvurdukları bir yöntemdi. AK Parti döneminde buna ihtiyaç olmadı. Anayasa'ya göre Meclis'in kararnameleri gündemine alması ve onaylaması gerekiyor; ama yoğunluktan bu yapılamıyor. Meclis'e sunulan kararnamelerin 6 ay veya 1 yıllık sürede görüşülmediği takdirde kabul edilmiş sayılması gerekir. Aksi takdirde yıllarca Meclis'in gündeminde, muallakta bir konu olarak beklemeye devam eder." İçişleri Komisyonu Başkanı Ziyaettin Akbulut da hükümetin komisyon gündemlerini takip etmesi gerektiğini, güncelliğini yitirmiş düzenlemelerin otomatik olarak düşmesi gerektiğini kaydetti.