Vergi iadesi kalkınca asgari ücretli sevinecek, yüksek ücretli üzülecek
Maliye Bakanlığı'nın hazırladığı vergi taslağına göre, işçi ve memurun vergi iadesinin yerini 'asgari geçim indirimi' alacak. Asgari geçim indirimi, brüt asgari ücretin yarısı kadar olacak. Vergi iadesinin kaldırılması asgari ücretliye daha yüksek getiri sağlarken, yüksek ücretli kayba uğrayacak.
İŞÇİ ve memura "özel gider indirimi" adıyla verilen vergi iadesi kaldırılırken, yerine bir dönem 'özel indirim" adıyla uygulanan "asgari geçim indirimi" getirilecek. Asgari geçim indirimi de, brüt asgari ücretin yarısı kadar olacak. Maliye Bakanlığı'nda üzerinde çalışılan vergi taslağına göre, bütün ücretlerin, brüt asgari ücretin yarısı kadarki bölümünden vergi alınmayacak.
EŞ VE ÇOCUK İNDİRİMİ: Eşi çalışmayan işçi ve memurlar için asgari ücretin yüzde 10'u kadar ek bir indirime gidilecek. Aynı şekilde 2 çocukla sınırlı olmak üzere her 1 çocuk için yüzde 7.5'lik çocuk indirimi yapılacak. Buna göre halen 531 YTL olan brüt asgari ücrete göre, asgari geçim indirimi 265.5 YTL şeklinde belirlenecek. Bu rakam eşi çalışmayan ücretliler için 318.6 YTL'ye, eşi çalışmayan ve en az 2 çocuğu olanlar için de 398.25 YTL'ye çıkacak. Bu durumda da asgari ücretle çalışanlar, her ay 39.8 YTL ile 59.74 YTL daha az gelir vergisi ödeyecek. Söz konusu tutar, yüksek gelir gruplarında yer alan ve eş-çocuk indiriminden yararlanmayanların yüzde 35'lik vergi dilimine ulaşmaları halinde ise 92.9 YTL'ye, bu iki indirimi de almaları halinde ise 139.39 YTL'ye yükselecek.
YÜKSEK ÜCRETLİNİN KAYBI: Vergi iadesinin kaldırılıp yerine asgari geçim indiriminin gelmesi, asgari ücretle çalışanlara ek bir getiri sağlayacak. Vergi iadesi uygulaması, asgari ücretliye bugünkü tutarlar üzerinden 380 YTL katkı yaparken, bu rakam asgari geçim indirimiyle 477.9 YTL'ye çıkacak. Böylece yeni sistem, asgari ücretlinin cebine eksradan yaklaşık 100 YTL bırakacak. Buna karşılık, brüt ücretler yükseldikçe, asgari geçim indiriminin sağladığı katkı azalacak ve asgari geçim indiriminin getirisi, vergi iadesinin altına inecek. Böylece yüksek ücretliler, yeni sistemde kayba uğrayacak. Bu kayıp, vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli için 502.8 YTL'ye, aylık vergi matrahı 5 bin YTL olanlar için de 1.716 YTL'ye kadar çıkacak. Aylık vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli halen bin 140 YTL vergi iadesi alabiliyor. Asgari geçim indiriminin bu ücretliye getirisi 637.2 YTL olacak. Aylık vergi matrahı 5 bin YTL olan bir ücretlinin vergi iadesi yoluyla cebine girecek para 2 bin 580 YTL'ye ulaşırken, yeni sistemin bu kişiye katkısı da 863.4 YTL'de kalacak. Bir Maliye yetkilisi, "Yeni sistem, asgari ücretlilere yönelik bir iyileşme sağlayacak, ama yüksek ücretlilerin tümümün de vermesi gereken fatura ve fişlerin hepsini topladığını düşünmemek lazım. Onlar da, ne kadar fiş verebiliyorsa, o kadar vergi iadesi alıyordu" dedi.
'Harcadığın paranın vergisi ödendi mi' sorusu geliyor
MALİYE Bakanlığı'nın hazırladığı yeni vergi taslağıyla vergi kayıp ve kaçağı ile daha etkin mücadelenin yolunu açan özel güvenlik müesseseleri de vergi kanunlarına girecek. Yeni düzenleme, gider bildirimi esasına dayanacak. Bu çerçevede Maliye Bakanlığı, beyan ettiği gelir ile yaptığı harcamalar arasında uyum bulunmayan mükelleflere dönük inceleme yetkisi alacak. Yüksek harcaması bulunanların, vergi beyanlarına bakılacak. Düşük beyana karşılık, harcaması yüksek olanlara "Tamam harcadın. Ancak harcama yaptığın bunların vergisini ödedin mi" diye sorulacak.