Hastayı en çok poliklinikler mağdur ediyor
Sağlık Bakanlığı'nın hasta hakları kurullarına yapılan başvurular her yıl artıyor. Geçtiğimiz yıl 43 bin 509 kişi şikayet müracaatında bulundu. En çok şikâyet edilen kuruluş ise yüzde 50 ile poliklinikler oldu.
Mağduriyet listesinin başında hizmetten faydalanamama, saygısızlık, mahremiyet ihlali ve güvenlik geliyor. İstanbul'da dilekçe veren her 4 hastadan 3'ü haklı bulundu. Hak ihlali yaptığı tespit edilen sağlık personeline uyarı, kınama ve maaş kesme gibi çeşitli cezalar uygulandı. Bakanlık, hak ihlaline maruz kaldığını düşünen hastaların yazılı veya sözlü başvuruda bulunmasını teşvik ediyor. Toplumsal bilinci artırmak amacıyla birçok ilde eğitim projesi uygulanıyor.
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre, 2006 yılında 43 bin 509 hasta, hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle kurula başvurdu. Bu hastaların yüzde 45'i hizmetten faydalanamama konusunda başvuru yaptı. Yazılı olarak yapılan başvuruların yüzde 17'si hasta lehine sonuçlandı. Hakkında şikâyette bulunulan sağlık personelinin yüzde 61'inin hak ihlali yapmadığına karar verildi. Hak ihlali yapan sağlık personeli hakkında yüzde 40 sözlü uyarı, yüzde 30 yazılı uyarı, yüzde 5 kınama, yüzde 3 maaş kesme, yüzde 3 ek ödeme kesintisi gerçekleşti. Kurulda işlemi devam eden personelin oranı ise yüzde 19.
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren Hasta Hakları Şubesi, 2006 yılında gelen hasta şikâyetlerini değerlendirerek istatistikî veri hazırladı. Kasım 2006 itibarıyla bakanlığa bağlı tüm hastanelerde fiilen hizmet vermeye başlayan hasta hakları birimlerine bu dönemde 12 bin 110 yazılı şikâyet gelirken, 31 bin 399 başvuru da yerinde çözümlendi. 2006 yılındaki toplam başvuru rakamı 43 bin 509 olarak gerçekleşti. Hasta hakları uygulamasının başladığı 15 Şubat 2004 tarihinden 2005'in sonuna kadarki yaklaşık iki yıllık süreçte ise 35 bin 457 başvuru yapılmıştı. Bu başvuruların 6 bin 103'ü yazılı olurken, 29 bin 354'ü ise yerinde çözümlenmişti. Bu rakamlar karşılaştırıldığında sadece 2006 yılında yapılan başvuruların önceki 2 seneyi geride bırakması dikkat çekti.
Yazılı olarak yapılan başvurularda şikâyet edilen konuların başında yüzde 45 ile hizmetten faydalanamama geliyor. Bunu, yüzde 27 ile saygınlık ve rahatlık görememe, yüzde 7 ile bilgilendirilmeme takip ediyor. Bununla birlikte hastaların mahremiyet, güvenlik ve dava edememe konusunda da başvuruları bulunuyor. Başvuruların yüzde 49'unun poliklinik hizmetleri hakkında yapılması dikkat çekiyor. Bunun ardından, yüzde 13'lük oranlarıyla acil ve ilkyardım hizmetleri ve klinik hizmetleri geliyor. Sağlık çalışanları bazında şikâyetler değerlendirildiğinde, uzman hekim yüzde 41, hekim yüzde 11 ve hemşire yüzde 9'luk bir oran ile öne çıkıyor. Başvuru sahipleri hakkındaki istatistiklerde, her üç hastadan ikisinin ilköğretim ya da lise mezunu olduğuna dikkat çekilirken, üniversiteli oranının yüzde 30 olduğu belirtiliyor. Yaş gruplarına bakıldığında yüzde 31 ile en çok 41 yaş üstü hastaların şikâyette bulunduğu ortaya çıkıyor. Başvuru yapanlara meslekleri sorulduğunda ise yüzde 21'inin kamu personeli, yüzde 19'unun serbest meslek sahibi, yüzde 17'sinin de ev hanımı olduğu yönünde cevap verdiği aktarılıyor.
31 bin soruna yerinde çözüm
Hastanedeki hasta hakları birimlerine başvuran 31 bin 399 hastanın sorunları, yerinde çözüm yöntemi ile giderildi. Bu birimlere başvuran hastaların yüzde 41'i uzman hekim, yüzde 19'u idari personel, yüzde 6'sı da hemşirelerden şikâyetçi oldu. Hakkında başvuru yapılan birimlerde ise yüzde 50 ile poliklinik, yüzde 12 ile idari birim ve yüzde 10 ile laboratuvar ve görüntüleme ön plana çıktı. Birimlere şikâyette bulunan hastaların eğitim durumu sorulduğunda yüzde 56'sının ilköğretim, yüzde 31'inin de lise mezunu olduğu anlaşıldı. Üniversite mezunu oranı ise yüzde 12'de kaldı. Ayrıca raporda, her iki başvuru yöntemine en çok erkek hastaların müracaat ettiği kaydedildi. Yaş gruplarında da 41 yaş ve üstü hastaların çoğunlukta bulunduğu belirtildi.
İstanbul'da 36 hastanede hizmet veren hasta hakları birimlerine 2006 yılı boyunca 11 bin başvuru geldi. Bu rakam tüm Türkiye'de yapılan hasta hakları başvurularının yaklaşık dörtte birini oluşturdu. Başvuruların istatistikî bilgilerini tutan İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü, çarpıcı sonuçlara ulaştı. Verilere göre mağdur olduğu gerekçesiyle birime başvuran her 4 hastadan 3'ü haklı bulundu. Hak ihlali yaptığı kesinleşen sağlık personeline ise kınama cezası verildi. Sağlık Bakanlığı, hasta hakları konusunda sağlık çalışanları ve vatandaşlara yönelik eğitim faaliyetlerini sürdürüyor. Birçok ilde gerçekleştirilen 'Toplum Eğitimi Projesi' kapsamında geçen yıl 146 bin 256 vatandaş hasta hakları eğitimi aldı. Bu eğitimlerle, sağlık sorunu ile sağlık kurumlarına başvuran hasta ve hasta yakınlarının hakları konusunda bilinçlenmeleri amaçlanıyor. Hak ihlali ile karşılaştıklarında yapmaları gerekenler anlatılıyor. Ayrıca hastalar hak ihlali konusunda Sağlık Bakanlığı'nın internet sitesinden de başvuru yapabiliyor. Bundan sonra başvuru hakkındaki gelişmeleri siteden sorgulayıp takip edebiliyor.