OPTİMAR'a göre 'Başkanlık'a destek yüzde 53,6
OPTİMAR araştırma şirketinin yaptığı ankete göre Başkanlık sisteminde destek yüzde 53,6 oranında, Hayır diyenlerin oranı ise yüzde 46.4
Bu araştırma, Türkiye genelini temsilen NUTS 2 kapsamında Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van, Zonguldak olmak üzere 26 ilde gerçekleştirilmiştir. 3 Ocak - 10 Ocak 2017 tarihleri arasında, 2043 kişi ile görüşülerek gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada yaş cinsiyet kotaları uygulanmış veriler 1 Kasım 2015 seçimlerine göre ağırlıklandırılmıştır.
1. ARAŞTIRMANIN ANALİZ VE BULGULARI
Grafik 1. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz?
Katılımcıların % 46,3'ü Anayasa değişikliğini isterken, % 40'ı ise Anayasa değişikliğini istemedikleri yönünde kanaat belirtirken % 13,7'si ise bu konuda bir fikir sahibi olmadıklarını, kararsız olduklarını ifade etmiştir.
Grafik 2. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık sistemine geçmesini ister misiniz?
(Yıllara Göre Karşılaştırma)
|
Tablo 1. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Demografik Dağılım) |
||||||||||||||
|
Cinsiyet |
Yaş |
Eğitim |
||||||||||||
|
Kadın |
Erkek |
18 - 24 |
25 - 34 |
35 - 44 |
45 - 54 |
55 ve Üzeri |
Okuma Yazma Bilmiyor |
Okur - Yazar |
İlkokul Mezunu |
Ortaokul Mezunu |
Lise Mezunu |
Üniversite Mezunu / Lisansüstü |
||
|
Evet, İsterim |
39,8 |
50,3 |
34,5 |
43,1 |
56,5 |
48,2 |
47,3 |
60,0 |
80,0 |
44,8 |
50,0 |
46,2 |
42,8 |
|
|
Hayır, İstemem |
45,4 |
36,6 |
42,9 |
44,0 |
31,1 |
38,8 |
43,1 |
15,0 |
47,3 |
38,1 |
38,7 |
41,3 |
||
|
Kararsızım |
14,8 |
13,1 |
22,6 |
12,9 |
12,4 |
12,9 |
9,6 |
25,0 |
20,0 |
7,9 |
11,9 |
15,1 |
15,9 |
|
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
|
Anayasa değişikliğini ve Cumhurbaşkanlığı sistemini kadınların % 39,8'i erkeklerin ise % 50,3'ü istemektedir. Yaş dağılımında ise 18-24 yaş arasında % 34,5, 25-34 yaş arasında ise % 43,1, 35-44 yaş arasında ise % 56,5, 45-54 yaş arasında % 48,2 ve 55 yaş ve üzerindekilerin % 47,3'ü Anayasa değişikliğini ve Cumhurbaşkanlığı sistemini istemektedir. Eğitim durumuna göre baktığımızda ise de okuma yazma bilemeyenlerde % 60, okur yazarlar arasında % 80, ilkokul mezunları arasında % 44,8, ortaokul mezunları arasında % 50, lise mezunları arasında % 46,2 ve üniversite mezunları ve daha üzerinde eğitim görmüş kişilerde bu oran % 42,8'dir.
|
Tablo 2. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Siyasal Dağılım) |
||||||
|
Bugün bir genel seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz? |
||||||
|
AK Parti |
CHP |
MHP |
HDP |
Diğer |
Kararsızım / Hiçbiri |
|
|
Evet, İsterim |
80,3 |
7,8 |
41,8 |
20,0 |
32,6 |
|
|
Hayır, İstemem |
8,8 |
87,2 |
40,8 |
100,0 |
53,3 |
39,4 |
|
Kararsızım |
10,9 |
5,0 |
17,3 |
26,7 |
28,0 |
|
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenler Ak Parti seçmenleri arasında % 80,3, CHP'li seçmenler arasında % 7,8, MHP'li seçmenler arasında % 41,8, diğer seçmenler arasında % 20 ve parti tercihinde kararsız olan ve hiçbir partiye oy vermeyi düşünmeyenler arasında % 32,6'dır.
|
Tablo 3. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Etnik Köken / Mezhep Dağılımı) |
|||||||
|
Kendinizi etnik açıdan nasıl tanımlıyorsunuz? |
Kendinizi mezhep olarak nasıl tanımlıyorsunuz? |
||||||
|
Türk |
Kürt / Zaza |
Diğer |
Cevap yok |
Sünni |
Alevi |
Cevap yok |
|
|
Evet, İsterim |
48,7 |
38,3 |
37,5 |
19,0 |
49,4 |
10,2 |
18,5 |
|
Hayır, İstemem |
39,5 |
42,3 |
50,0 |
33,3 |
37,1 |
81,4 |
51,9 |
|
Kararsızım |
11,8 |
19,5 |
12,5 |
47,6 |
13,5 |
8,5 |
29,6 |
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Grafik 3. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Kararsızlar Dağıtıldıktan Sonra)
Kararsızlar dağıtıldıktan sonra Anayasa değişikliğini ve Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenlerin oranı % 53,6 istemeyenlerin oranı ise % 46,4'dür.
|
Tablo 4. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Kararsızlar Dağıtıldıktan Sonra) [(Demografik Dağılım)] |
||||||||||||||
|
Cinsiyet |
Yaş |
Eğitim |
||||||||||||
|
Kadın |
Erkek |
18 - 24 |
25 - 34 |
35 - 44 |
45 - 54 |
55 ve Üzeri |
Okuma Yazma Bilmiyor |
Okur - Yazar |
İlkokul Mezunu |
Ortaokul Mezunu |
Lise Mezunu |
Üniversite Mezunu / Lisansüstü |
||
|
Evet, İsterim |
46,8 |
57,9 |
44,6 |
49,5 |
64,5 |
55,4 |
52,3 |
80,0 |
100,0 |
48,7 |
56,8 |
54,4 |
50,9 |
|
|
Hayır, İstemem |
53,2 |
42,1 |
55,4 |
50,5 |
35,5 |
44,6 |
47,7 |
20,0 |
51,3 |
43,2 |
45,6 |
49,1 |
||
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
|
Kararsızlar dağıtıldıktan sonra Anayasa değişikliğini isteyenlerin oranı ve cinsiyet dağılımında kadınlar arasında % 46,8, erkekler arasında % 57,9'dur. Yaş dağılımında ise 18-24 yaş arasında % 44,6, 25-34 yaş arasında % 49,5, 35-44 yaş arasında % 64,5, 45-54 yaş arasında % 55,4 ve 55 yaş ve üzerinde ise % 52,3'dür. Eğitim durumuna baktığımızda ise okuma yazma bilemeyenler arasında % 80, okur
yazar olanlar arasında % 100, ilkokul mezunları arasında % 48,7, ortaokul mezunları arasında % 56,8, lise mezunları arasında % 54,4 ve üniversite ve lisansüstü eğitim alanlar arasında ise % 50,9'dur.
|
Tablo 5. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Kararsızlar Dağıtıldıktan Sonra) [(Siyasal Dağılım)] |
||||||
|
Bugün bir genel seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz? |
||||||
|
AK Parti |
CHP |
MHP |
HDP |
Diğer |
Kararsızım / Hiçbiri |
|
|
Evet, İsterim |
90,2 |
8,2 |
50,6 |
27,3 |
45,2 |
|
|
Hayır, İstemem |
9,8 |
91,8 |
49,4 |
100,0 |
72,7 |
54,8 |
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Kararsızlar dağıtıldıktan sonra Anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenlerin oranı % Ak Parti'liler arasında % 90,2, CHP'liler arasında % 8,2, MHP'li seçmenler arasında % 50,6, diğer seçmenler arasında % 27,3'dir. HDP'ye oy vereceğin ifade eden seçmenler arasında Anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenler bulunmamaktadır.
|
Tablo 6. Türkiye'nin mevcut yönetim biçimi olan parlamenter yönetimden, Anayasa değişikliğine gidilerek Başkanlık / Cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesini ister misiniz? (Kararsızlar Dağıtıldıktan Sonra) [(Etnik Köken / Mezhep Dağılımı) ] |
|||||||
|
Kendinizi etnik açıdan nasıl tanımlıyorsunuz? |
Kendinizi mezhep olarak nasıl tanımlıyorsunuz? |
||||||
|
Türk |
Kürt / Zaza |
Diğer |
Cevap yok |
Sünni |
Alevi |
Cevap yok |
|
|
Evet, İsterim |
55,2 |
47,5 |
42,9 |
36,4 |
57,1 |
11,1 |
26,3 |
|
Hayır, İstemem |
44,8 |
52,5 |
57,1 |
63,6 |
42,9 |
88,9 |
73,7 |
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Anayasa değişikliği yapılması sureti ile Cumhurbaşkanlığı sistemi gelmesini isteyenlere etnik köken olarak da baktığımızda kendisini Türk olarak ifade edenlerin % 55,2'si, kendisini Kürt/Zaza olarak ifade edenlerin % 47,5'i, diğer etnik grupların % 42,9'u, etnik köken sorusuna cevap vermeyenlerin ise % 36,4'dür.
Anayasa değişikliği yapılması ile Cumhurbaşkanlığı sistemini isteyenlerin oranına mezhepsel olarak baktığımızda da; Sünni'lerin % 57,1'i, Alevi'lerin % 11,1, mezhep sorusunu cevapsız bırakanların ise % 26,3'dür.
Grafik 4. Devlet Bahçeli'nin Başkanlık sistemini desteklemesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Devlet Bahçeli'nin anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemi için destek olmasını olumlu bulanların oranı % 46,9, olumsuz bulanların oranı ise % 38,1'dir. Bu konuda fikri olmayanların oranı ise % 14,9'dur.
|
Tablo 7. Devlet Bahçeli'nin Başkanlık sistemini desteklemesini nasıl değerlendiriyorsunuz? (Demografik Dağılım) |
||||||||||||||
|
Cinsiyet |
Yaş |
Eğitim |
||||||||||||
|
Kadın |
Erkek |
18 - 24 |
25 - 34 |
35 - 44 |
45 - 54 |
55 ve Üzeri |
Okuma Yazma Bilmiyor |
Okur - Yazar |
İlkokul Mezunu |
Ortaokul Mezunu |
Lise Mezunu |
Üniversite Mezunu / Lisansüstü |
||
|
Olumlu |
39,0 |
52,1 |
34,5 |
44,2 |
57,2 |
47,4 |
49,4 |
70,0 |
80,0 |
44,8 |
50,8 |
46,9 |
43,2 |
|
|
Olumsuz |
43,8 |
34,5 |
41,7 |
40,7 |
30,3 |
37,4 |
40,6 |
5,0 |
13,3 |
44,8 |
39,7 |
35,6 |
39,8 |
|
|
Cevap Yok / Fikri Yok |
17,3 |
13,4 |
23,8 |
15,2 |
12,5 |
15,2 |
10,0 |
25,0 |
6,7 |
10,3 |
9,5 |
17,4 |
17,0 |
|
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
|
|
Tablo 8. Devlet Bahçeli'nin Başkanlık sistemini desteklemesini nasıl değerlendiriyorsunuz? (Siyasal Dağılım) |
||||||
|
Bugün bir genel seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz? |
||||||
|
Ak Parti |
CHP |
MHP |
HDP |
Diğer |
Kararsızım / Hiçbiri |
|
|
Olumlu |
80,8 |
5,5 |
49,5 |
13,3 |
20,0 |
30,7 |
|
Olumsuz |
7,6 |
87,7 |
32,0 |
82,2 |
53,3 |
39,9 |
|
Cevap Yok / Fikri Yok |
11,6 |
6,8 |
18,6 |
4,4 |
26,7 |
29,4 |
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Devlet Bahçeli'nin Anayasa değişikliğine ve Cumhurbaşkanlığı sistemine destek vermesini destekleyenlerin oranı Ak Parti'li seçmenler arasında % 80,8, CHP'li seçmenler arasında % 5,5, MHP'li seçmenler arasında % 49,5, HDP'li seçmenler arasında % 13,3, diğer partililer arasında ise % 20, parti tercihinde kararsız olanlar arasında ise % 30,7'dir
|
Tablo 9. Devlet Bahçeli'nin Başkanlık sistemini desteklemesini nasıl değerlendiriyorsunuz? (Etnik Köken / Mezhep Dağılımı) |
|||||||
|
Kendinizi etnik açıdan nasıl tanımlıyorsunuz? |
Kendinizi mezhep olarak nasıl tanımlıyorsunuz? |
||||||
|
Türk |
Kürt / Zaza |
Diğer |
Cevap yok |
Sünni |
Alevi |
Cevap yok |
|
|
Olumlu |
49,2 |
38,9 |
44,0 |
19,0 |
49,7 |
13,3 |
25,9 |
|
Olumsuz |
37,3 |
43,6 |
36,0 |
33,3 |
34,7 |
83,3 |
55,6 |
|
Cevap Yok / Fikri Yok |
13,5 |
17,4 |
20,0 |
47,6 |
15,6 |
3,3 |
18,5 |
|
Toplam |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
100,0 |
Devlet Bahçeli'nin Anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemine destek vermesini destekleyenlerin etnik köken olarak dağılımına baktığımızda Türk'lerin % 49,2'si, Kürt/Zaza'ların % 38,9'u, diğer etnik kökendekilerin % 44'ü, etnik kökenini söylemek istemeyenlerin % 19'dur.
Mezhepsel olarak da bu soruya baktığımızda Sünni'lerin % 49,7'si, Alevi'lerin % 13,3'ü ve mezhebini söylemek istemeyenlerin ise % 25,9'u olumlu olarak karşılamışlardır.
Grafik 5. Bugün bir genel seçim olsa oyunuzu hangi partiye verirsiniz?
Bugün bir seçim olsa sorusuna katılımcıların % 43,4'ü Ak Parti, % 21,5'i CHP, % 11,1'i MHP ve % 5,3'ü HDP, % 2'si diğer partiler, % 14,2'si Kararsız, % 2,5 ise hiçbiri cevabını vermişlerdir.
Kararsızlar dağıtıldıktan sonra ise; Ak Parti % 52,1, CHP % 25,8, MHP % 13,3, HDP % 6,4, diğer % 2,4'dür.
2. ÖRNEKLEMİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ
Grafik 6. Cinsiyet
|
Tablo 10. Cinsiyet |
||
|
Sayı |
Yüzde(%) |
|
|
Kadın |
1010 |
49,4 |
|
Erkek |
1033 |
50,6 |
|
Toplam |
2043 |
100,0 |
|
Tablo 11. Yaş Grupları |
||
|
Sayı |
Yüzde(%) |
|
|
18-24 |
340 |
16,6 |
|
25-34 |
459 |
22,5 |
|
35-44 |
422 |
20,7 |
|
45-54 |
341 |
16,7 |
|
55 ve Üzeri |
481 |
23,5 |
|
Toplam |
2043 |
100,0 |
Grafik 8. Eğitim Durumu
|
Tablo 12. Eğitim Durumu |
||
|
Sayı |
Yüzde(%) |
|
|
Okuma Yazma Bilmiyor |
43 |
2,1 |
|
Okur - Yazar |
33 |
1,6 |
|
İlkokul Mezunu |
408 |
20,0 |
|
Ortaokul Mezunu |
243 |
11,9 |
|
Lise Mezunu |
785 |
38,4 |
|
Üniversite Mezunu / Lisansüstü |
531 |
26,0 |
|
Toplam |
2043 |
100,0 |
Grafik 9. Meslek Grupları
|
Tablo 13. Meslek Grupları |
||
|
Sayı |
Yüzde(%) |
|
|
Özel Sektörde İşçi |
496 |
24,3 |
|
Ev Hanımı |
485 |
23,7 |
|
Küçük ve Orta Ölçekli Ticaret (Alım - Satım, Bakkal, Esnaf vb.) |
332 |
16,3 |
|
Öğrenci |
227 |
11,1 |
|
Emekli |
210 |
10,3 |
|
İşsiz |
114 |
5,6 |
|
Devlet Memuru |
105 |
5,1 |
|
Uzmanlık Gerektiren Meslekler (Hakim, Doktor, Avukat, Mühendis vb.) |
41 |
2,0 |
|
Kamu Sektöründe İşçi |
23 |
1,1 |
|
Çiftçi - Hayvancı |
10 |
0,5 |
|
Toplam |
2043 |
100,0 |
|
Tablo 14. Örneklemin İl Dağılımı |
||
|
Sayı |
Yüzde(%) |
|
|
Adana |
104 |
5,1 |
|
Ağrı |
22 |
1,1 |
|
Ankara |
141 |
6,9 |
|
Antalya |
75 |
3,7 |
|
Aydın |
78 |
3,8 |
|
Balıkesir |
51 |
2,5 |
|
Bursa |
108 |
5,3 |
|
Erzurum |
28 |
1,4 |
|
Gaziantep |
62 |
3,0 |
|
Hatay |
77 |
3,8 |
|
İstanbul |
383 |
18,7 |
|
İzmir |
120 |
5,9 |
|
Kastamonu |
20 |
1,0 |
|
Kayseri |
60 |
2,9 |
|
Kırıkkale |
43 |
2,1 |
|
Kocaeli |
92 |
4,5 |
|
Konya |
63 |
3,1 |
|
Malatya |
47 |
2,3 |
|
Manisa |
88 |
4,3 |
|
Mardin |
41 |
2,0 |
|
Samsun |
78 |
3,8 |
|
Şanlıurfa |
75 |
3,7 |
|
Tekirdağ |
49 |
2,4 |
|
Trabzon |
69 |
3,4 |
|
Van |
41 |
2,0 |
|
Zonguldak |
28 |
1,4 |
|
Toplam |
2043 |
100,0 |