Trajıkomik: İçeride dağıtılan maaş dışarıda geri alınıyor

Güneydoğu'da üretim yaptıran yabancılar 'En az ücret asgari ücret olmalı' diye diretince, bazı işletmeler, yabancı yetkili önünde işçiye 403 YTL ödeyip sonradan 103 YTL'sini geri alıyor

Güneydoğu Anadolu'da üretim yaptıran uluslararası firmaların, asgari ücret konusunda yerel firmalarla adeta köşe kapmaca oynadığı ortaya çıktı. Yabancılar, bölgede iş yaptırırken başta asgari ücret olmak üzere Çalışma Bakanlığı'nca belirlenen şartlara harfiyen uyulmasını isterken, yerel üreticiler 'rekabet' gerekçesi ile bölgesel bir asgari ücret belirlenmesini savunuyor.

Kendi ülkeleri dışında üretim yaptıran yabancı firmalar, çocuk işçi, çok düşük ücret, sigortasızlık gibi konularda hassas davranıyorlar. Bunun nedeni de marka imajlarını korumak.

Örneğin çocuk işçi çalıştıran firmalar, tüketici boykotu ile karşı karşıya kalabiliyor. Türkiye'de de birçok ünlü marka, tüketici boykotundan korunmak için üretimi yaptırdığı şirketlere dikkat ediyor, hatta denetliyorlar.

Yabancı firmaların en hassas olduğu konuyu 403 YTL'lik asgari ücret oluşturuyor. Bu durum, son dönemde birçok ünlü markaya fason üretim yapan Adıyaman'da trajikomik durumlara yol açmış bulunuyor. Yerel üreticiler ancak 300 YTL'lik asgari ücretle rekabeti koruyabilecekleri görüşünde. Yabancılar, 'Maaşlar gözümüzün önünde dağıtılsın' diye tedbir alınca da aylıklar, yabancının önünde resmi asgari ücret olarak (403 YTL) dağıtılıyor. Ancak sonradan bunun 103 YTL'sini geri alınıyor.

'Ciğerimize kadar bakılıyor'

Adıyaman Tekstil Hazırgiyim Başkanı İsmet Açıkgöz, bölgelerinde üretici firmaların herkese asgari ücret ödemesinin zor olduğunu belirterek, "Yabancı, 'asgari ücret İstanbul'da da Şırnak'ta da aynıysa niye gelelim' diye soruyor. Ancak ücret 300 YTL olursa Doğu ve Güneydoğu Anadolu kalkınır" yorumunu yapıyor. Yabancı firmaların bakanlığın çalışma şartlarını uygulatmak istemelerinin doğal olduğunu belirten Açıkgöz, şunları söylüyor:

"Mutfaktaki ahçının 6 aylık akciğer raporuna kadar herşeyi denetliyorlar. Bir de 'Herkese asgari ücret vereceksiniz' diyorlar. Bu doğal ancak firmalar buraya ucuz diye geliyor.

Rekabet edebilmemiz için mutlaka bölgesel asgari ücret olmalı. Yoksa firmalar İstanbul yerine Şırnak'a niye gitsin? Bunun ortalaması 300 YTL'dir. Bu bölgede böyle bir rakam olursa hem kayıtdışı önlenir, hem de bölgeye müşteri çekeriz. Daha fazla istihdam yaratabiliriz."

'Dışarıda kaldık, ceza aldık'

Yabancıların herkese asgari ücret verilmesini istemesinin bölgede meslek grupları arasında anlaşmazlık yarattığını söyleyen ve "Buralarda genelde iplik temizleyenler 300 YTL, makineciler 400 - 450 YTL alır. Herkese asgari ücret ödenince makineciler 'Biz iplik temizleyenden fazla para isteriz' demeye başlıyor" diyen Açıkgöz, bir diğer sorunlarının organize sanayi bölgesi dışında kalan firmaların teşviklerden yeterince yararlanamaması olduğunu belirtiyor. Açıkgöz, "Biz 10 sene önce kurulduk. Organize sanayi 6 sene önce kuruldu. Dışarıda kaldık. Çalıştırdığı kişi başına organize sanayideki 90 YTL, biz 150 YTL ödüyoruz. Eski yatırımcı cezalı duruma düştü" diyor.