100 bin kişi ?Kimliksiz' dolaşıyor
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü verilerine göre; Türkiye'de 100 bin civarında vatandaşın devlette kaydı yok. Nüfusu olmayan bu kişilerin büyük bölümü Doğu ve Güneydoğu'da yaşıyor...
Ankara'da silahla adam yaralamak suçundan arandığı sırada, Cinayet Masası Amir Yardımcısı Başkomiser Erkan Ataman'ı 8 Kasım 2006 günü kahvehanede şehit eden sabıkalı Izdırap (Tolunay) Bostancı gibi Türkiye'de en az 100 bin kişinin "kimliksiz" dolaştığı öne sürüldü.
BİN 919 KİŞİ KAYITTA
1979'da Sivas Şarkışla'ya bağlı Emlakkaracaören köyünde Abdullah Bostancı ile Şerife Karakulak'ın imam nikahlı evliliğinden dünyaya gelen polis katili Izdırap Bostancı, bu yüzden nüfusa kayıt ettirilmedi. Nüfus cüzdanı olmadığı için anne-babasının koyduğu Izdırap yerine "Tolunay" ismini kullanmaya başladı. Nüfusa kayıtlı olmadığı için "askerliğe" çağırılmadı. Sabıka kaydına, emniyet, savcılık ve mahkeme zabıtları ile cezaevi kayıtlarına adı Tolunay Bostancı olarak geçti.
36 BİN 919 KİŞİ KAYITTA
Izdırap Bostancı gibi nüfusa kaydı olmayan kişilere "saklı nüfuslu" adı veriliyor. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre, 1980-2006 yılları arasında kimliksiz olan 36 bin 919 kişi "saklı nüfustan", gerçek nüfusa kaydedildi. 26 yıl içinde "nüfusta" kaydı olmayan bu kişilere nüfus cüzdanı çıkartıldı ve kimliğe kavuşturuldu.
EN AZ 100 BİN KİŞİ VAR
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü yetkilileri, ülkemizde polis katili Bostancı gibi en az 100 bin kişinin "saklı nüfuslu" olduğunun tahmin edildiğini söyledi. Bu konuda resmi bir veri-istatistik olmadığı için "saklı nüfuslu" kaç kişi olduğu net olarak bilinmiyor. Yani yaklaşık 100 bin kişi toplumda "kimliksiz" olarak dolaşıyor. İçişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, "36 bin 919 kişi 18 yaş ve üstünde bilinerek nüfusa geçirilmiş kişiler. 18 yaşın altında olanların sayısı da meçhul. Bu grupta yeralan çocuk ve gençlere 'geç kayıtlı' diyoruz" dedi.
PROSEDÜR NASIL?
Izdırap Bostancı gibi "saklı nüfuslu" kişiler, evlilik, işe girme, askere gitme, sabıka kaydı çıkartma, hastaneden heyet raporu alma vb. nedenlerle kimlik çıkartmak amacıyla nüfus müdürlüklerine başvuruyor. Bu işlem 3 ile 6 ay arasında sürüyor. Başvuru yapılan nüfus müdürlüğü, nüfusa kayıt olmak kişinin beyan ettiği bilgilerin doğru olup olmadığını kontrol etmek için çok yönlü soruşturma yürütüyor. Doğduğu yerin ve yaşadığı ilin Emniyet Müdürlüğü ve Jandarma Komutanlığı'na yazı yazılıyor ve bilgileri çok detaylı biçimde araştırılıyor. Gelen raporlar bilgileri teyit ediyorsa bu kişi "saklı nüfustan", gerçek nüfusa geçiriliyor ve T.C. kimliği düzenleniyor. 18 yaşından küçük kişilerin nüfusa kayıt edilmesi işleminde ise fazla prosedür aranmıyor. Bu gruptaki çocuk ve gençler "geç kayıttan", nüfusa kayıt ediliyor ve kimliğe kavuşuyor.
DOĞU VE GÜNEYDOĞU
Yetkililere göre, "saklı nüfuslu" ve "geç kayıtlı" kişilerin büyük bölümünün doğu ve güneydoğu illerinde olduğu tahmin ediliyor. Kimliksiz olan bu kişilerin nüfusa kayıt edilmesinde devlet adeta "çaresiz" kalmış durumda.
KAMİL ELİBOL