Eğitim Sen: Güvencesiz istihdam, cinsiyet eşitsizliğini derinleştiriyor

Eğitim Sen Genel Başkanı Alaaddin Dinçer, esnek ve güvencesiz istihdam sorunuyla karşılaşan öğretmenlerin sayısının 300 bine ulaştığını ve bunların yarısını kadın öğretmenlerin oluşturduğunu kaydederek, güvencesiz istihdamın öğretmenliği değersizleştirdiğini, öğretmenleri umutsuzlaştırdığını ve cinsiyet eşitsizliğini derinleştirdiğini kaydetti.

Dinçer yaptığı açıklamada, bugün yüz bine yakın eğitim çalışanının sözleşmeli ve ücretli statülerle güvencesiz bir şekilde istihdam edildiğine dikkat çekerek, 50 bine yakın dershane öğretmeni ile atama bekleyen işsiz öğretmenlerin de bu sayıya eklenmesiyle esnek ve güvencesiz istihdam sorunuyla karşılaşan öğretmenlerin sayısının 300 bine ulaştığını belirtti.

İstihdamın esnekleştirilmesi ve güvencesizleştirilmesinin eğitim niteliğini düşürmesinin yanı sıra, öğretmenleri ve öğretmenlik mesleğini de olumsuz yönde etkilediğini vurgulayan Dinçer, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı kadrolu öğretmenler ile dershane öğretmenlerinin mesleki ve duygusal tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırıldığı araştırma sonuçlarını açıkladı.

Araştırmada, ücretli öğretmenlerin aynı işi yapmalarına karşın kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlere göre düşük ücret aldıkları vurgulanarak, "İş güvencesinin bulunmaması, özellikle ücretli öğretmenlerin sağlık güvencesi kazanmak için 6.5, 7 ay gibi uzun bir süre beklemek sorunda olmaları, emeklilik haklarından yararlanma konusunda belirsizlik özlük haklarıyla ilgili temel sorunlardır" denildi. Askerlik ve doğum sırasında izinli sayılmak, resmi izin hakkı kazanmak ve kullanmakta yaşanan sorunların, öğretmenevleri, paso, banka promosyonları gibi öğretmenlere sağlanan kolaylıklardan yararlanamamanın diğer önemli sorunlar arasında yer aldığı belirtildi. Sözleşmeli öğretmenlerin farklı kentler arasında yer değiştirme haklarının olmamasından yakınırken ücretli öğretmenlerin sürekli okul değiştirmek zorunda kalmaktan dolayı sorun yaşadığı kaydedilerek, şu ifadelere yer verildi:

"Ücretli öğretmenlerin zaten uzun olan çalışma saatleri, nöbet, çeşitli ek görevler gibi angaryalarla daha da uzatılmaktadır. Okul müdürleri tarafından sık sık sınıfta denetlenmek, sınavlarda sorulacak soruların bile idareciler tarafından belirlenmesi, sürekli aday öğretmen muamelesi görmeleri özellikle ücretli öğretmenleri olumsuz etkilemektedir. Özellikle sağlık sorunları ya da beklenmedik nedenlerle eşe gidemediklerinde ücretlerinin kesilmesi, okul yöneticilerinin bu konudaki anlayışsız tavırları, dile getirilen başka bir olumsuz deneyimdir."

Araştırmada, güvencesiz ve esnek istihdam edilen öğretmenler ile kadrolu çalışan öğretmenler arasında, görevleri sırasında zaman zaman açık ya da örtük olarak sorun yaşadıkları kaydedilerek, "Bu sorunların başında kadrolu meslektaşları tarafından 'sınavda başarısızlığa uğramış' öğretmen muamelesi görmek gelmektedir" denildi. Sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin okulda ya da meslektaşları arasında yapılan etkinliklerde yok sayılmaktan yakındıkları ve öğrencilerin önünde 'gerçek öğretmen olmadıkları' yönünde imalarla karşılaştıkları belirtildi.

-EN OLUMSUZ KOŞULDAKİ EĞİTİM ÇALIŞANI DERSHANE ÖĞRETMENLERİ

Araştırmada, iş güvencesi, ücret güvencesi ve istihdam koşulları açısından en olumsuz koşullardaki eğitim çalışanlarının dershane öğretmenleri olduğu vurgulanarak, dershane öğretmenlerinin çalışma koşullarından kaynaklı olarak mesleğe yabancılaşma, mesleki tatminsizlik ve öz saygının aşınması sorunlarını yaşadığı ifade edildi. İşsizlik baskısı altındaki dershane öğretmenlerinin iş güvencesi ve sosyal haklar bakımından kadrolu, sözleşmeli ve ücretli öğretmenlere göre daha olumsuz koşullarda çalıştıkları kaydedilerek, "Sigortaları yapıkmış olan dershane öğretmenleri bütün sigortalılarla aynı sağlık güvencesine sahip olmalarına rağmen, hastalandıklarında istirahat haklarını kullanamamaktadırlar. Sedyeyle de olsa işe gelmeleri beklenmekte, aksi taktirde farklı bahanelerle işlerine son verilebilmekte ya da ücretleri keyfi kesilebilmektedir" denildi.

-"ÜCRETLİ YA DA SÖZLEŞMELİ KADIN ÖĞRETMENLER CİNSEL AYRIMCILIĞA MARUZ KALIYOR"

Ücretli ya da sözleşmeli çalışan kadın öğretmenler ile kadın dershane öğretmenlerinin pek çok konuda açık ya da örtük ayrımcılığa maruz kaldığının belirtildiği araştırmada, şu tespitlere yer verildi:

"Özellikle ders dağılımı ve izinler konusunda ücretki ve sözleşmeli kadın öğretmenler kadrolu kadın öğretmenler ile karşı karşıya bırakılmaktadır. Erkek öğrenciler, özellikle ücretli kadın öğretmenlerin otoritesini tanımamaktadır. Evlilik ve çocuk, dershanelerde işten çıkarma gerekçesi sayılmakta, çoğunlukla ile alım esnasında evlenmeme ve çocuk yapmama koşulu getirilmektedir. Dershanelerde kadın öğretmenlere vitrin malzemesi şeklinde yaklaşılmaktadır. Araştırmalar, iş güvencesinden yoksunluğun kadın öğretmenlerin iş yerinde cinsel tacize uğramalarını ve buna karşı mücadele etmelerini olumsuz bir şekilde etkilediğini göstermiştir."