Mimar Sinan'ın Unutulmayan Eserleri

Büyük usta Mimar Sinan'ın yaptığı camiler, medreseler, imaret ve kervansaraylar, hamamlar ve köprülerin çoğu günümüzde de kullanılıyor. Bu bakımdan beş yüz yıla yakın süreden beri Sinan, eserleri ile birlikte aramızda yaşıyor. Sinan'ın yapılarından çoğu İstanbul'dadır. Ancak büyük usta İstanbul dışında da yapılar inşa etmiştir. Çoğu günümüze ulaşan bu eserler Edirne, Manisa, Ankara, Kayseri, Diyarbakır ve Erzurum gibi kentlerimizi süslemekte. Sinan ayrıca Ortadoğu ve Balkanlar gibi Osmanlı coğrafyası üzerinde de eserler vermiştir. Türkiye dışında olan bu eserler Mekke ve Medine'de, Şam ve Halep'te, Bağdat'ta Kırım ve Balkan kentlerinde bulunuyor. İşte Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinin hazırladığı çizimler ile Mimar Sinan'ın unutulmaz eserleri...

Çoban Mustafa Paşa Külliyesi
Gebze'nin merkezinde yer alan ve İstanbul-Bağdat yolu üzerinde bulunan önemli menzil külliyelerinden biridir. Cami, medrede, kervansaray, imaret, tekke ve türbeden oluşur. Külliyenin merkezinde yer alan cami tek kubbelidir. Memluk üslubunda kakma mermer bezemesi ve ahşap işçiliği değerlidir.

Sultan Selim Camisi Kapısı
Konya Karapınar ilçe merkezinde bulunan camiyi Sultan İkinci Selim, 1563 yılında şehzadeliği döneminde yaptırmıştır. Cami külliyenin ana yapısıdır. Mimar Sinan'ın eseri olan külliye cami, imaret, medrese, tabhane, kervansaray, türbe ve hamamdan oluşmaktadır.

Hüsrev Paşa Külliyesi
Suriye'nin Halep kentinde inşa edilen tek kubbeli bir yapıdır. Cami ve buna iki yandan bitişik tabhane odaları, medrese ve imaret ile birlikte bir külliye oluşturur. Şam, Rumeli ve Mısır Beylerbeyi Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami Hüsrev Paşa'nın ölümünden sonra 1546 yılında tamamlanmıştır.

Şehzade Camisi
Sinan'ın çıraklık eseri kabul ettiği bu cami, geniş bir külliyenin merkezidir. Medrese, imaret, türbeler ile birlikte külliyenin inşaatı 1548 yılında tamamlanmıştır. Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1543 yılında ölen oğlu Şehzade Mehmet'in anısına yaptırılmıştır. Süslü iki minaresi ile ilgi çeker.

Mihriman Sultan Camisi
Yüksek olan merkezi kubbesi bir küp üzerinde oturduğu için, cami dört yönden de ışık almaktadır. Bu bakımdan ferah ve aydınlık bir iç mekana sahiptir. Tek minareli olan cami, medrese ve hamam ile birlikte bir külliyenin ana yapısıdır. Kanuni Sultan Süleyman'ın anısına yaptırılan cami, depremlerde zarar gördüğü için birkaç kez onarılmıştır.

Büyükçekmece Köprüsü Yapımına Kanuni Sultan Süleyman'ın emri ile başlanmış, ancak oğlu Sultan İkinci Selim zamanında 1568 yılında tamamlanmıştır. Dört bölümden oluşan köprü, türünün ilgi çekici bir örneğidir.

Süleymaniye Camisi İstanbul'un simgesi sayılan Süleymaniye Camisi, kent siluetinde önemli bir yere sahiptir. Türk Mimarlık tarihinin en büyük külliyesinin merkezi olan cami, dört minareli ve toplam on şerefelidir: Sinan bununla Kanuni Sultan Süleyman'ın İstanbul'un fethinden sonra dördüncü ve Osmanlı Devleti'nin de onuncu padişahı olduğuna işaret etmiştir. 1557 yılında tamamlanan bu camiyi Sinan, kendisinin kalfalık eseri olarak kabul etmiştir. Süleymaniye Külliyesinde dört medrese, darüşşifa, imaret, kervansaray, sıbyan mektebi gibi birçok yapı vardır. Kanuni Sultan Süleyman'ın ve eşi Hürrem Sultan'ın türbeleri de buradadır. Mimar Sinan da, kendisi için külliye içinde inşa ettiği mütevazı türbede gömülüdür.

Süleymaniye Camisi ŞAM/SURİYE
Suriye'nin başkenti Şam'da bulunan cami,yörede Tekiyye adı ile biliniyor. İmaret, kervansaray ve medrese ile birlikte bir külliye oluşturan cami 1559 yılında tamamlanmıştır. İstanbul'dan Mekke'ye uzanan Hac yolu üzerinde yer alan en önemli menzil külliyesi sayılır.

MAĞLOVA SU KEMERİ
İstanbul Kemerburgaz'da olan bu su kemeri, Kırkçeşme su tesislerinin bir parçasıdır. İki katlı, her katta dörder büyük gözlü bir su kemeridir. İki defa selden yıkılmış ve tekrar yeniden yapılmıştır. Asma biçimde yapılan kemer 1564 tarihlidir. Sinan'ın en başarılı yapıtlarından biri sayılır.

SOKOLLU MEHMET PAŞA CAMİSİ
Yapımı 1572 yılında tamamlanmış olan caminin kubbesi altı ayak üzerine oturur. Eğimli arazi üzerinde tasarlanmıştır. Sanat eseri olan mihrabı, minberi ve çinileri değerlidir.

DUA KUBBESİ Kırklareli Lüleburgaz ilçesinde bulunan Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi, Sultan İkinci Selim zamanında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Kitabesine göre H. 977 (M. 1569i yılında inşa edilmiştir. Klasik dönem Osmanlı menzil külliyelerinin en büyüğüdür. Külliye, cami, medrese, çarşı, imaret, kervansaray, hamam, sıbyan mektebi ve türbeden meydana gelmiştir. Külliyenin büyük bir kısmı iyi bir durumda olmasına rağmen kervansaray ve imaret 1935 yılında yıkılmıştır. Külliyenin merkezi kubbeli anıtsal girişinden kervansaraya geçilmektedir. Külliyenin kuzeyinde bulunan çarşı kervansaray ile cami arasında yapılmıştır. İlk yapımında 159 dükkân olmasına rağmen, bunların büyük bir kısmı yıkılmış, günümüze yalnızca 10-15 dükkân gelebilmiştir. Çarşının ortasında 9 00x9 00 m. ölçüsünde kervansaray ile camiye girişi sağlayan merkezi kubbe bulunmaktadır. Eskiden sefere giden kervanlar yola çıkarken sefer duası, sabahları da çarşı esnafı işe başlarken bu kubbe altında toplanarak dua ederlermiş. Bundan dolayı burası Dua Kubbesi olarak anılmıştır.

AYASOFYA-HASEKİ HÜRREM HAMAMI
Ayasofya ile Sultanahmet Camisi arasındadır. Kadın ve erkek bölümleri olan bu çifte hamam 1556 tarihlidir. Özgün planını koruyan hamam iyi durumdadır.

SELİMİYE CAMİSİ
Sultan İkinci Selim tarafından yaptırılan cami, Mimar Sinan'ın ustalık eseridir. Selimiye aynı zamanda Türk mimarisinin en büyük kubbeye sahip başyapıtı kabul edilmektedir. Caminin ana kitlesinin dört köşesinde dört yüksek minare yer almaktadır. Alt mekânı örten tek . kubbe, büyüklüğü ve yalın ifadesi ile türünün eşsiz bir örneğidir. Bu yapıda Sinan, örtü eleman 1 olarak kullandığı kubbe mimarisinde zirveye çıkmıştır. Caminin çini ve kalem işleri gibi süslemesi de ilgi çekicidir.

SELİMİYE CAMİSİ
Selimiye Camisinden ayrıntı, pencere kuruluşu

PERTEV PAŞA CAMİSİ
İzmit kent merkezinde yer alan cami. kervansaray, hamam, imaret ve sıbyan mektebi ile birlikte külliye içinde ön plana çıkmaktadır. Külliyenin kervansaray ile imareti ortadan kalkmış ve hamamın bazı kalıntıları kalmıştır. İyi durumda günümüze ulaşan cami düzgün kesme taşla örülmüştür. Tek kubbeli ve çift revaklı olan yapı, Yenicuma Camisi adıyla da tanınır.

SOKOLLU MEHMET PAŞA KÖPRÜSÜ
Sarajevo kenti yakınlarındaki Vişegrad'dadır. Drina nehri üzerinde yer alan bu köprü Sokollu Mehmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kentin simgesi hâline gelen ıı gözlü köprü 180 metre uzunluğundadır. Bölgede üzerinde olduğu nehirden dolayı Drina Köprüsü olarak adlandırılır.

ŞEMSİ AHMET PAŞA KÜLLİYESİ
Cami, türbe ve medreseden oluşan Sinan'ın yaptığı en küçük külliyedir. Boğaz'a açık deniz kenarında yer alan külliye, 1580 yılında tamamlanmıştır. Kare planlı, tek kubbeli ve tek minareli camisinin doğu duvarına bitişen türbede, külliyeyi yaptıran Şemsi Ahmet Paşa gömülüdür.

MURADİYE CAMİSİ
Manisa kent siluetine damgasını vuran bu cami, medrese ve imaret ile birlikte bir külliye oluşturur. Üçüncü Murat tarafından yapıldığı için Muradiye Camisi olarak bilinir. Çift minareli olan caminin içindeki İznik çinileri, malakâri ve kalem işi süslemeleri ilgi çeker. Cami, Sinan'ın son tasarımlarından biridir.

Mimar Sinan'ın Türbesi.