Memur, kurumsal eposta hesabına gelen maile cevap vermek zorunda mı?

657'ye tabi Devlet Memurlarının kurumsal mail adresini periyodik olarak kontrol etme ve buradan gelen görev alanıyla ilgili taleplere ve işlere cevap verme, işlem yapma yükümlülüğü var mıdır?

İnternet, elektronik haberleşme, elektronik posta günümüzde yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Toplumun büyük çoğunluğu birden çok elektronik posta adresine sahip durumdadır. Kamu veya özel sektör ayrımı olmaksızın kurumsal organizasyonlar çalışanlarına e-posta adresi tahsis etmektedir.

Öncelikle kurumsal e-posta adreslerine idare tarafından gönderilen postaların Tebligat Kanununun 7/a maddesi ile düzenlenen elektronik tebligat kapsamında olmadığını belirtmemiz yerinde olacaktır. Hem söz konusu hüküm hem de bu hükme dayalı olarak yürürlüğe konulan Elektronik Tebligat Yönetmeliği uyarınca gerçek kişiler bakımından başvuruları üzerine PTT tarafından elektronik tebligat adresi verilebilmekte ve iligilinin elektronik posta adresini bildirerek buraya elektronik tebligat yapılmasını talep etmesi halinde yine PTT aracılığı ile elektronik tebligat yapılabilmektedir.

Devlet Memurları Kanununun 11. maddesinde, "Devlet memurları kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslara uymakla ve amirler tarafından verilen görevleri yerine getirmekle yükümlü ve görevlerinin iyi ve doğru yürütülmesinden amirlerine karşı sorumludurlar.

Devlet memuru amirinden aldığı emri, Anayasa, kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmelik hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emri verene bildirir. Amir emrinde israr eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, memur bu emri yapmağa mecburdur. Ancak emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene aittir.

Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.

Acele hallerde kamu düzeninin ve kamu güvenliğinin korunması için kanunla gösterilen istisnalar saklıdır." denilmektedir.

Kanunun 12. maddesinde ise memurların görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki hükümlerden amir tarafından verilen görev veya talimatın muhatabına ulaşmasının zorunlu olduğunu, ancak yazılı şekilde olmasının zorunlu olmadığını anlıyoruz. Yazılı emir sadece memurun emri mevzuata aykırı görmesi ve bu durumu amirine bildirmesi, amirin emrinde ısrar etmesi durumunda sözkonusudur. Bu durumda amirin sözlü olarak, telefonla veya e-posta aracılığı ile maiyetindekilere görev veya talimat vermesi mümkün bulunmaktadır. Memur şayet amiri tarafından görev veya talimat verilmediğini iddia ediyorsa soruşturma yapılması durumunda e-postalar da incelenebilecektir.

Anayasa Mahkemesi 05.02.2021 tarihli ve 31386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 12/1/2021 tarihli ve 2018/31036 Başvuru Numaralı kararında "işverenlerin kurumsal e-postaları kontrol edebileceğine" dair karar verilmiştir. Kararda, işçinin e-postalarının işverence incelenmesi; Anayasa'nın 20. maddesinde güvence altına alınan özel hayata saygı hakkı kapsamında kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ve Anayasa'nın 22. maddesinde güvence altına alınan haberleşme hürriyetinin ihlali olarak görülmemiştir.

Konunun memurlar bakımından farklı bir yönü de ". kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri almak.." bakımından ortaya çıkmaktadır. Kurum tarafından tahsis edilen e-posta adresi, korunması ve her an hizmete hazır halde bulundurulması gereken bir Devlet malı mıdır? Bu soruya cevap verebilmek eşya hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Eşya hukukunda mallar genel olarak maddi mallar ve gayri maddi mallar olarak ikiye ayrılmaktadır. Kurumsal e-posta adresinin gayri maddi mal kapsamında olup olmadığı konusu farklı bir içtihat konusu olduğu için burada uzun uzadıya konuyu açıklamayı gerekli görmüyoruz.

Konunun bir diğer yönü de 657 sayılı Kanunun disipline aykırı fiil ve halleri düzenleyen 125. maddesinde uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları bakımından ortak ifade olan, "Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmi belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında." bağlamında ele alınması gerektiğini değerlendirmekteyiz. Buna göre kurumsal e-posta adresinin görevle ilgili resmi belge, araç ve gereç olarak kabul edilmesi halinde e-posta adresinin korunması, kullanılması ve bakımı kapsamında memurun e-posta adresini kontrol etmesi, amirinden gelen görev veya talimatlar varsa ve bunları mevzuata aykırı görmüyorsa yerine getirmesi gerekecektir.

Yukarıdaki açıklama ve hükümler çerçevesinde; kurum tarafından tahsis edilen kurumsal e-posta adresinin; hem korunması ve her an hizmete hazır bulundurulması gerekli bir Devlet malı, hem de görevle ilgili resmi belge, araç ve gereç kabul edilmek suretiyle düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiğini, memurun bu yolla görevi kapsamında amirlerinden gelen talep ve işlere cevap verme ve işlem yapmakla yükümlü olduğunu değerlendirmekteyiz.