Memurlar için 2008 öncesi ve sonrası kısmi emeklilik şartları nedir?

Kısmi emeklilik, yani yaştan dolayı emeklilik memurlar hakkında da uygulanır ve hem hizmet hem de yaş şartı aranır.

Soru: Memurlarda, 2008 öncesi ve sonrası kısmi emeklilik şartları nedir. İkisinin arasında fark var mıdır.

Detaylar:

Yaş haddi ile emeklilik, memurların azami görev yapabilecekleri sürenin belirli bir yaş belirlenerek, bu yaş dolumundan sonra görev yapamayacaklarının tespit edilmesidir.

Memurların azami çalışabilecekleri yaş hadleri 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde belirlenmiştir. Bu hükümde belirlenmiş olan yaş hadleri hem 5434 hem de 5510'a tabi memurlar için uygulanmaktadır. 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmünde yaş hadleri belirlenmiş olanlar dışında kalanlar, yani zorunlu emeklilik yaş hadleri belirlenmemiş olanların azami memurlukta görev yapabilecekleri süre 65 yaşını doldurdukları süre ile sınırlı olmakta, 65 yaşını doldurmuş olanlar re'sen emekli edilmektedirler.

Bunun dışında 15 hizmet yılı ile belirli yaşı dolduranların da emeklilik hakları bulunmaktadır.

15 tam hizmet yılından nasıl emeklilik hakkı kazanılır?

5434'e tabi olanlar:

5434 e göre emeklilik şartları arasında 61 yaş + 15 yıl hizmet şartını yerine getirilmesi halinde de emekli aylığı bağlanması işlemi bulunmaktadır. Bu husus 5434 sayılı Kanun Madde 39 hükmünde belirlenmiştir.

Ayrıca, 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmü gereği zorunlu emeklilik yaş hadleri ile 65 yaşının dolması nedeniyle resen emekli edilme halinde de 15 tam hizmet yılı var ise yine emekli aylığı bağlanması mümkün olmaktadır.

5510'a tabi olanlar;

15 tam hizmetleri olanların isteklerine göre emekli aylığı bağlanma şartları nelerdir?

15 yıl hizmet (5400 gün) üzerinden emekli olma şartlarında 5510 sayılı Kanun Madde 28 hükmü uygulanmaktadır. Bu hükümde, bu maddede belirlenmiş olan emeklilik yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün SGK primleri ödenmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanma hususu da bulunmaktadır.

Bu durumda, 15 yıl hizmet üzerinden emekliliği kazanacak olan kadın ve erkek memurların durumları şu şekilde olmaktadır.

15 tam hizmetleri olanların erken yaşlanma nedeniyle emeklilikleri nasıl olmaktadır?

5510 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde; "55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanırlar." hükmüne yer verilmiştir.

5510 sayılı Kanun'a tabi memurlar için erken yaşlanma nedeniyle emeklilik hakları da bulunmaktadır. Erken yaşlanma, yani yapmış oldukları görevler nedeniyle daha erken bünyesel zayıflığa uğrama, çalışma gücünün azalması vb. gibi durumlar olmaktadır ve erken yaşlanmanın tespiti Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca yapılmaktadır.

Bunun için mutlaka 55 yaşını doldurmaları gerekir. Bu durumda olanlardan kadın ve erkek için yine en az 15 yıl (5400 gün) hizmetlerinin olması gerekmektedir.

15 tam hizmetleri olanların yaş haddi nedeniyle emeklilik nasıldır?

Yapmış oldukları görevlerin azami çalışma süresinin belirlendiği, yani azami çalışılabilecek olan yaş hadlerinin belirlendiği görevlerde bulunanlar ile 65 yaşını doldurmuş olanların, 5434 sayılı Kanun Madde 40 hükmü uyarınca zorunlu olarak görevleriyle ilişiklerinin kesilmesi durumunda bu kişilere emekli aylığı bağlanması için mutlara hizmetlerinin en az 5400 gün (15 yıl) olması gerekmektedir.

5510 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde; "Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasında bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılan bazı kamu görevlilerine yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin aşağıdaki hükümler uygulanır:

a) 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 40 ıncı maddesi gereğince yaş haddinden emekliye ayrılanlara 5400 gün prim ödeme gün sayısı olması halinde,. yaşlılık aylığı bağlanır." hükmüne yer verilmiştir.

5434 ve 5510 arasındaki kısmi emeklilik, yani yaştan dolayı emeklilik arasındaki fark;

5434 sayılı Kanunda 61 - 65 yaşın dolumu + en az 15 tam hizmetleri olduğunda emekli aylığı bağlanması hakkı olmaktadır. Bu kanunda 15 tam hizmetlerinin ne zaman tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmamakta, sadece 65 yaşın dolumundan önce tamamlanması yeterli olmaktadır.

5510 sayılı Kanunda ise yine 61 yaşın veya 65 yaşın dolumu + en az 15 tam hizmetleri olduğunda emekli aylığı bağlanması hakkı olmakla birlikte, ayrıca 5434 de olmayan 15 tam hizmetlerinin tamamlanma zamanına göre emeklilik yaşları artırılmaktadır.

Yani, yukarıda tabloda gösterdiğimiz şekilde 15 hizmet yılının tamamlanma tarihine göre emeklilik yaşları 65 yaşın dolumunu geçmemek üzere değişmektedir.