İsteğe bağlı iştirakçilikte SGK ödemeleri nasıl hesaplanır?

Soru : Memur istifa ettikten sonra 6 ay içinde başvurunca aylık ödeme miktarı ne olur. Hem devlet keseneği hem kişi kesenekleri ne göre mi ödeme yapılıyor yoksa sadece kişi kesenekleri mi ödeniyor.

Detaylar:

İsteğe bağlı iştirakçilik, 5434 e tabi memurlardan en az 10 yıl memurluk hizmetleri olup, daha sonra mevzuata uygun olarak istifa etmek suretiyle emeklilik için gerekli olan 20 veya 25 hizmet yıllarını zorunlu olarak çalışmadan tamamlamaya sağlayan bir sistemdir. Bu konularda sitemizde değerlendirmelerimiz mevcuttur.

Peki, isteğe bağlı iştirakçilik sisteminden yararlanmak isteyen 5434 e tabi memurun SGK ödemeleri nasıl hesaplanmaktadır.

5434 sayılı Kanun Madde 12 de yer alan hüküm gereği, memurluktan ayrıldıkları tarihten itibaren altı ay içinde yazılı olarak müracaat edilmesi gerekmekte, ayrıca SGK kesintileri olan emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarını ait olduğu ay içinde SGK ya ödemeleri şartıyla isteğe bağlı iştirakçilikten yararlanılmaktadır.

Ayrıca, emeklilik keseneklerine, emeklilik keseneğine esas aylık, derece ve kademeleri ile ayrıldıkları göreve ilişkin ek göstergeleri esas alınmakta ve bu şekilde ödeme her yıl için bir kademe ilerlemesi ve eğitim durumları itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek şartıyla her üç yıl için bir derece yükselmesi uygulanmaktadır.

İsteğe bağlı iştirakçilik sistemi bu şekilde başlar ve her ay memur tarafından SGK na ödeme yapılır. İleriki yıllarda memurun intibakı ilerletilir ve yeni tutarlar ile yeni memur maaş katsayıları uygulanır. Yani görevde nasıl intibakı her yıl bir kademe her üç yılda bir derece yükseliyorsa, bu sistemde de aynı şekilde uygulanır. Bu şekilde ilerletilme memurun ek gösterge kazanmasını sağlamaz ve bu süre emekli ikramiyesinde uygulanmaz.

Bu nedenle, sistemden yararlanmak isteyenler;

- SGK primlerine esas tutulan Kurum karşılık tutarlarının,

- SGK primlerine esas tutulan Şahıs karşılık tutarlarının,

- Ayrıca, % 12 oranında genel sağlık sigortası karşılık tutarlarının,

Tamamını kendileri karşılamaktadır. Yani % 20 kurum karşılık tutarı + % 16 şahıs karşılık tutarı + % 12 genel sağlık sigortası karşılık tutarını, bu sistemden yararlanmak isteyen memur tarafından SGK na ödenmek zorunlu olmaktadır.

Prim tutarları nasıl hesaplanmaktadır;

Görevlerinden ayrıldıkları tarihteki;

Derece ve kademeleri,

Gösterge ve ek göstergeleri,

Taban ve Kıdem aylıkları,

Emeklilik tazminatı olarak adlandırılan 5434/Ek Madde 70 deki oranlar,

Memur maaş katsayısı,

Esas alınarak bulunan brüt tutarın % 20 + % 16 + % 12 sinin toplamını memur her ay SGK na ödemek durumundadır.

Konunun anlaşılması bakımından SGK prim toplamları nasıl hesaplanmaktadır. Bu konuyu açıklamakla başlayacağız.

SGK prim kesintilerinin hesaplanmasında memurlar için hesaplanan emekli ikramiyesi ve emekli aylık tutarlarının brüt tutarı esas alınır.

Brüt tutarının esas alınmasında uygulanan unsurlar

- Aylık gösterge rakamı (657 sayılı Kanun Madde 43)

- Ek gösterge (657 sayılı Kanuna ekli ek gösterge tabloları)

- Taban aylığı (1000 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu bulan tutar,

- Kıdem aylığı (Azami 25 yılı geçmemek üzere 20 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutar)

- Emeklilik tazminatı veya özel hizmet tazminatı (5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmündeki oranlar)

- Güncel memur maaş katsayısı.

5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmü gereği emekli aylığı ve emekli ikramiyesi açısından yapılacak hesaplamalarda uygulanacak oranlar;

5434 sayılı Kanun Ek Madde 70 hükmü uygulanır. Bu hüküm gereği en yüksek Devlet memuru aylığının ek göstergesi olan 8000 ek gösterge esas alınarak hesaplama yapılır. Buna göre de;

Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olan memurlar için % 255,

Ek göstergesi 7600 (dahil) -8400 (hariç) arasında olan memurlar için % 215,

Ek göstergesi 6400 (dahil) - 7600 (hariç) arasında olan memurlar için % 195,

Ek göstergesi 4800 (dahil) - 6400 (hariç arasında olan memurlar için % 165,

Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olan memurlar için % 145,

Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olan memurlar için % 85,

Ek göstergesi 2200'den daha az olan memurlar için de % 55,

Şeklindedir.

Örnek : 15 hizmet yılı varken ayrılan 4 yıllık yüksekokul mezunu memurun varsayalım intibakı 4. Derece 1. Kademe olduğunda ek göstergesi de GİH de iken 800 olur.

Bu duruma göre 1/1/2022-1/7/2022 arası için;

Görevden ayrıldığındaki Aylık göstergesi : 915 x 0,235445 = 215,44

Görevden ayrıldığındaki Ek gösterge : 800 x 0,235445 = 188,36

Kıdem aylığı : 20 x 0,235445 x 15 yıl = 70,64

Taban aylığı : 1000x3,68518 = 3,685,18

Özel Hizmet aylığı/Emeklilik tazminatı : 1500+8000=9500 x0,235445 = x % 55= 1230,20

Sonuç tutarların toplamı 5389,82 TL. olur. Bu tutar memurların SGK prim kesintilerinde esas alınan tutardır. Bu tutar üzerinden;

1- 5389,82 x % 20 Kurum karşılık tutarı;1077,97

2- 5389,82 x % 16 Şahıs karşılık tutarı ; 862,38

3- 5389,82 x % 12 GSS kesinti tutarı ; 646,77

Sonuç tutarların toplamı güncel olarak 2587,12 TL. her ay ödenecek toplam tutar olur.

Ancak, intibak ilerledikçe bu tutarlar yeni memur maaş katsayısına göre artar.

İsteğe bağlı iştirakçiler genel sağlık sigortası kapsamında olduklarından % 12 oranında prim ödemek durumundadırlar.

Not: Emekli ikramiyesi ve emekli aylığı nasıl hesaplanır konusu için https://www.memurlar.net/haber/147064/ adresimiz ziyaret edilebilir. Bu şekilde yapılan hesaplamada ortaya çıkan brüt tutar üzerinden farklı hizmet ve farklı intibakları bulunanlar tarafından isteğe bağlı iştirakçilik kesintisi hesaplanabilir.

Ayrıca, bu sistem sadece 5434 e tabi memurlar içindir.

Sonuç bağlamında; isteğe bağlı iştirakçiliğin şartları, mutlaka görevden ayrıldıktan sonra 6 ay içinde yazılı olarak müracaat etmeleri,

Ayrıca, SGK primlerinin, görevde iken kurum tarafından ödenen kurum prim tutarları ile sağlık prim tutarları da dahil tamamının sistemden yararlanmak isteyen memur tarafından ödenmesi gerekmektedir.