Danıştay, profesör alımında bilim alanına uygun olarak belirlenmeyen jüriyi iptal etti!

Bir Yükseköğretim Kurumunda İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret Bölümü için ilan edilen profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit etmek üzere ilgili Üniversite Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı ve Adalet Meslek Yüksek Okulu Müdürü ile farklı bir üniversiteden İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümünde görev yapmakta olan üç öğretim üyesinden oluşturulan jüriye bağlı olarak yapılan değerlendirme sonucu atanamayan aday tarafından dava süreci başlamıştır.

2547 sayılı Kanunun 26 maddesi ve Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nin 15 maddesinde ifade edilen profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel veya sanatsal niteliklerini tespit etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca, en az üçü başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim veya sanat alanı ile ilgili en az beş profesör seçilir düzenlemesi doğrultusunda ilk derece mahkemesi adayların bilimsel ve akademik liyakat bakımından atanabilme kriterlerini taşıdığı ancak jüri üyelerinin tercih konusundaki takdir yetkilerini kullandıklarını belirterek süreci hukuka uygun bulmuştur. İstinaf Mahkemesi ise jüri üyelerinin bilim alanlarının kadro ilan edilen alanla ilişkili olduğuna vurgu yaparak başvuruyu reddetmiştir.

Danıştay ise profesörlük kadrosuna başvuran adayların değerlendirilmesi için oluşturulan jüri üyelerinden Bölüm Başkanı dışında kalan jüri üyelerinin bilim alanlarının birinin mali hukuk ve diğerlerinin iktisat olduğu ilgili alanda yeterli öğretim üyesinin bulunduğu dolayısıyla dört jüri üyesinin bilim alanlarının ilan edilen profesörlük kadrosunun bilim alanıyla ilgili olmadığından hukuka aykırı bularak temyiz istemini kabul etmiştir.

T.C.

D A N I Ş T A Y

SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2021/4144

Karar No : 2021/7144

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .

VEKİLLERİ : Av. .

KARŞI TARAF (DAVALI) : .Rektörlüğü/.

VEKİLİ : Av. .

DAVALI YANINDA DAVAYA KATILAN: .

VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU : .Bölge İdare Mahkemesi .İdari Dava Dairesi'nin .tarih ve E:., K:.sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :Dava konusu istem: Davacı tarafından, Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret Bölümü profesörlük kadrosuna Prof. Dr. .'ın atanmasına ilişkin .tarih ve .sayılı Ufuk Üniversitesi Rektörlüğü işleminin iptali ile anılan işlem sebebiyle mahrum kalınan haklarının işlem tarihi itibariyle tarafına ödenmesine karar verilmesi istemidir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .İdare Mahkemesince verilen .tarih ve E:., K:.sayılı kararda; dava konusu profesörlük kadrosuna, bilirkişi raporu doğrultusunda bilimsel ve akademik olarak hem davacının hem de davalı yanında müdahil Prof. Dr. .'ın bilimsel ve akademik liyakat bakımından atanabilme kriterlerini taşıdığı ancak jüri üyelerinin tercih konusundaki takdir yetkilerini gerekçesini de belirtmek suretiyle Prof. Dr. .'dan yana kullandıkları, bu hususun anılan mevzuata uygun olduğu, dava konusu işlemde 2547 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayanılarak hazırlanmış her iki Yönetmeliğe göre de kadro ilanı, jüri üyelerinin seçimi ve atama süreci bakımından mevzuata aykırı bir husus bulunmadığı, Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret Bölümü profesörlük kadrosuna Prof. Dr. .'ın atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: .Bölge İdare Mahkemesi .İdari Dava Dairesi'nin .tarih ve E:., K:.sayılı kararında; Dairenin muhtelif tarihli ara kararlarına müdahil ve davalı idarece verilen cevabi yazılar ve eklerine göre; müdahil .'ın Prof. Dr. .ile birlikte yayınlanmış ortak bir yayınının bulunmadığı ve 13/01/2021 tarihli Üniversitelerarası Yönetim Kurulu kararına göre, jüri üyelerinin uzmanlıkları arasında iktisat alanında yoğunlaştıkları, uluslararası ticaret programında verilen dersler ve içerikleri, program çıktıları ve kazanılan yetkinlikler açısından iktisat, işletme ve Lojistik Yönetimi gibi programlarla doğrudan ilişkili oldukları, Uluslararası Ticaret Programının doğası gereği iktisat, işletme ve lojistik programlarınla iç içe olduğu, jüri üyelerinin bu yönüyle kadro değerlendirmesi yapabilme rapor yazma konusunda yetkin oldukları hususları dikkate alındığında, Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, bilim jürisinin hukuka aykırı oluşturulduğu, bilirkişi olarak seçilen üç öğretim üyesinden ikisinin davalı öğretim üyesi ile ilişkili olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idarece istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : .

DÜŞÜNCESİ : Dava, davacı tarafından, Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret Bölümü profesörlük kadrosuna Prof. Dr. .'nın atanmasına ilişkin işlemin iptali ile anılan işlem sebebiyle mahrum kalınan haklarının işlem tarihi itibariyle tarafına ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Profesörlüğe yükselme ve atama' başlıklı 26. maddesinin b fıkrasında; profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit etmek için üniversite yönetim kurulunca en az üçü başka üniversitelerden veya yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim alanıyla ilgili beş profesör seçileceği, seçilen bu profesörler tarafından her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor hazırlanacağı, kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirecekleri ve üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, atamanın rektör tarafından yapılacağı hususu düzenlenmiştir.

Uyuşmazlıkta; Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü için ilan edilen profesörlük kadrosuna başvuran davacı ve davalı yanında müdahil Prof. Dr. .'nın başvurularını değerlendirmek üzere oluşturulan beş kişilik jüri üyesinde yer alan Ufuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. .'nün bilim alanının mali hukuk olduğu, anılan Üniversite dışından seçilen diğer üç jüri üyelerinin ise, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyeleri olduğu ve bilim alanlarının İktisat olduğu, dolayısıyla dört jüri üyesinin bilim alanının, Uluslararası Ticaret Bölümü için ilan edilen kadronun bilim alanıyla ilgili olmadığı anlaşılmakla birlikte; her ne kadar 2547 sayılı Kanun'un 26. maddesinde, en az üçü başka üniversitelerden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim alanıyla ilgili beş profesör seçileceği düzenlemesine yer verilerek, üniversite dışından seçilecek jüri üyelerinin aynı üniversiteden seçilip seçilmeyeceği hususuna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiş ise de; zorunluluk hali hariç olmak üzere (ilgili bilim alanında öğretim üyesi azlığı, vs.) nesnelliğin ve çeşitliliğin sağlanmasını teminen üniversite dışından seçilecek diğer jüri üyelerinin de farklı üniversitelerden belirlenmesi gerektiği, dolayısıyla temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca davacı tarafın duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

27/01/2018 tarih ve 30314 sayılı Resmi Gazete'de Ufuk Üniversitesi tarafından, Üniversiteye 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun ve Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği ile Ufuk Üniversitesi Öğretim Üyeliği Kadrolarına Yükseltilme ve Atanmak için Gerekli İlkeler ve Başvuru Ölçütlerinde öngörülen koşulları sağlamış olmak şartıyla İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü'ne 1 adet profesör doktor kadrosu için ilan verilmiş olup, anılan kadroya Prof. Dr. .'nın 29/01/2018 tarihinde, davacının ise 05/02/2018 tarihinde başvuruda bulunduğu, başvuruların değerlendirilmesini teminen ... tarih ve ... sayılı Üniversite Yönetim Kurulu kararı ile Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı Prof. Dr. ., Ufuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. .., Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyeleri Prof. Dr. .., Prof. Dr. .. ve Prof. Dr. .'nin asil jüri üyeleri olarak, Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. .'nin ise yedek jüri üyesi olarak belirlendiği, asil jüri üyeleri tarafından hazırlanan raporlarda Prof. Dr. ..'nın atanmasının uygun olduğuna dair görüşlere yer verildiği,...tarih ve ... sayılı Yönetim Kurulu Kararında Prof. Dr. ..'nın atanmasının uygun olduğu görüşüne yer verilmesi üzerine, mütevelli heyetince .tarih ve .sayılı kararda, Prof. Dr. .'nın atamasının onaylandığı ve anılan öğretim üyesinin 25/07/2018 tarihinde göreve başladığı, davacıya da .tarih ve .sayılı yazı ile Prof. Dr. ..'nın atanmasının uygun bulunduğunun bildirilmesi üzerine, anılan işlemin iptali ve anılan işlem sebebiyle mahrum kalınan hakların işlem tarihi itibariyle ödenmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 'Profesörlüğe yükselme ve atama' başlıklı 26. maddesinin b fıkrasında; "...Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel niteliklerini tespit etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü başka üniversitelerden veya yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim alanıyla ilgili beş profesör seçilir. Bu profesörler her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazarlar ve kadroya atanacak birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunun bu raporları göz önünde tutarak alacağı karar üzerine, rektör atamayı yapar." hükmüne yer verilmiştir.

28/01/1982 tarih ve 17588 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nin (ilan tarihinde yürürlükte olan) 'Profesörlüğe Yükseltilme ve Atanma' üst başlıklı 20. maddesinde; "Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel veya sanatsal niteliklerini tespit etmek için bir ay içinde üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca en az üçü başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim veya sanat alanı ile ilgili en az beş profesör seçilir. Bu profesörler belgelerin kendilerine verildiği tarihi izleyen iki ay içinde her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor yazarlar ve kadroya atanmak üzere müracaat eden birden fazla aday varsa tercihlerini bildirirler. Bu raporlarda adayların bilimsel veya sanatsal nitelikleri ve çalışmaları değerlendirilir, yöneticilik, yapıcılık ve geliştiricilik özellikleri ile bilim ve sanat adamı yetiştirme konusundaki çabaları ayrıntılı olarak belirtilir. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulu bu raporları göz önünde tutarak başvuran doçentin profesörlüğe yükseltilerek atanmasına veya profesörün atanmasına karar verir. Atama işlemleri rektörce yapılır." düzenlemesi yer almıştır.

12/06/2018 tarih ve 30449 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği'nin (dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla) 'Profesör Kadrolarına Atanma' üst başlıklı 15. maddesinde de; "Profesörlük kadrosuna başvuran adayların durumlarını ve bilimsel veya sanatsal niteliklerini tespit etmek için üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü yönetim kurulunca, en az üçü başka üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünden olmak üzere ilan edilen kadronun bilim veya sanat alanı ile ilgili en az beş profesör, ilana son başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde seçilir. Bu profesörler belgelerin kendilerine verildiği tarihi izleyen iki ay içinde her aday için ayrı ayrı olmak üzere birer rapor hazırlar ve kadroya atanmak üzere müracaat eden birden fazla aday varsa tercihlerini bildirir. Bu raporlarda adayların bilimsel veya sanatsal nitelikleri ve çalışmaları değerlendirilir, yöneticilik, yapıcılık ve geliştiricilik özellikleri ile bilim ve sanat adamı yetiştirme konusundaki çabaları ayrıntılı olarak belirtilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Uyuşmazlıkta; jüri üyelerinden Ufuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksek Okulu Müdürü Prof. Dr. .'nün bilim alanının mali hukuk olduğu, diğer üç jüri üyesinin ise, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü öğretim üyelerinden belirlendiği anlaşılmakla birlikte; .Bölge İdare Mahkemesi .İdari Dava Dairesi'nin 22/10/2020 tarihli ara kararı ile Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'ndan bilim jürisinde yer alan öğretim üyelerinin bilim alanlarının ne olduğu, adı geçen öğretim üyelerinin davacının bilim alanı ile aynı olup olmadığı ve öğretim üyelerinin bilim alanlarının "Uluslararası Ticaret Bölümünden" farklı olması halinde, adı geçen öğretim üyelerinin davacı ve Prof. Dr. .'nın bilimsel niteliklerinin tespitine ilişkin olarak, bilim alanları itibarıyla rapor hazırlayıp hazırlayamayacakları/görüş belirtip belirtemeyecekleri hususunun müteaddit kereler sorulması üzerine; Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın .tarih ve .sayılı yazısı ekinde gönderilen Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı Eğitim Komisyonu raporunda özetle; jüri üyeleri ve uzmanlıkları incelendiğinde İktisat alanında yoğunlaştıklarının görüldüğü, Uluslararası Ticaret programında verilen dersler ve içerikleri, program çıktıları ve kazanılan yetkinlikler açısından İktisat, İşletme ve Lojistik Yönetimi gibi programlarla doğrudan ilişkili olduğu, jüri üyelerinin çoğunluğunu oluşturduğu Hacı Bayram Veli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Finansman Bölümü'ndeki kadrolu öğretim üyelerinin özgeçmişleri incelendiğinde, tamamının İşletme ve İktisat kökenli olduklarının görülebileceği, bu bakımdan Uluslararası Ticaret programının doğası gereği başta İktisat olmak üzere İşletme, Lojistik gibi programlarla iç içe olduğu, söz konusu profesörlük kadrosu için atanan jüri üyelerinin kadro değerlendirmesi yapabilme ve rapor yazma konusunda yetkin oldukları ve Prof. Dr. .'nın bilimsel niteliklerinin tespitine ilişkin olarak bilimsel rapor hazırlayabilecekleri kanaatini taşıdıkları şeklinde görüş verilmesine karşın, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı'nın .tarih ve .sayılı yazısında konuya ilişkin yeni bir rapor oluşturulduğu belirtilerek yazı ekinde gönderilen .tarih ve .sayılı Üniversitelerarası Kurul Yönetim Kurulu kararında; jüri üyeleri ve uzmanlıkları incelendiğinde İktisat alanında yoğunlaştıklarının görüldüğü, yükseköğretim kurumlarında 'Uluslararası Ticaret ve Finansman', 'Uluslararası Ticaret' ve 'Uluslararası Ticaret ve İşletmecilik' programlarında çok sayıda öğretim üyesinin bulunduğu, bu bakımdan söz konusu kadro için görevlendirilen jüri üyelerinin sadece İktisat Bölümü ağırlıklı ve bir üniversiteden olmasının eleştiriye açık olduğu, ilgili alanda çok sayıda öğretim üyesi bulunmasına karşın bu jürinin oluşturulmuş olmasının sorunlu bulunduğu yönünde görüşe yer verildiği görülmektedir.

Bu durumda, Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü için ilan edilen profesörlük kadrosuna başvuran adayların değerlendirilmesi için oluşturulan jüri üyelerinden Ufuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı Prof. Dr. .dışında kalan jüri üyelerinin bilim alanlarının ilan edilen profesörlük kadrosunun bilim alanıyla ilgili olmadığı anlaşıldığından, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunu reddeden temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,

2. .Bölge İdare Mahkemesi .İdari Dava Dairesi'nin .tarih ve E:., K:.sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın .Bölge İdare Mahkemesi .İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine kesin olarak, 29/12/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

(X)- Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Bu nedenle, temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.