Toplu İş Sözleşmesi Yönetmeliği ile ilgili dava sonuçlandı

2016 yılında yapılan değişiklik ile Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin (ğ) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmişti.

"Kurul Başkanı: Yargıtayın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin başkanlarından fiilen en fazla başkanlık yapanın başkanlığında oluşan Kurul başkanını,"

Bu düzenlemeye karşı açılan davada Danıştay 10. Dairesi aşağıdaki gerekçe ile iptal kararı vermiştir:

6356 sayılı Kanun'un (uyuşmazlık tarihindeki hali ile) 54. maddesi uyarınca kurulan Yüksek Hakem Kurulu Başkanının, Yargıtay'ın bu Kanun'dan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin başkanlarından en kıdemli olanının başkanlığında toplanacağı ve yine kıdem esasının da, 2797 sayılı Kanun'un 31. maddesi uyarınca, Yargıtay üyeliğindeki kıdem esas alınarak belirleneceği kural altına alınmışsa da dava konusu Yönetmelik değişikliği ile yukarıda yer verilen Kanun hükümlerini aşar nitelikte bir düzenlemeye gidildiği ve Kurul Başkanının seçiminde daire başkanlığında fiilen geçirilen sürenin esas alınacağının öngörüldüğü,

Bu durumda, gerek 6356 sayılı Kanun'un 54. maddesi (uyuşmazlık tarihindeki hali ile) ve gerekse 2797 sayılı Kanun'un 31. maddesinde yer alan düzenlemelere aykırı hüküm getiren dava konusu Yönetmelik değişikliğinin hukuka ve mevzuat hükümlerine uygun olmadığı gerekçesiyle, dava konusu düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

NOT: 10. Dairenin iptal kararından sonra mezkur bentte yer alan ibare "başkanlarından fiilen en fazla başkanlık yapanın başkanlığında" şeklinde değiştirilmiştir.

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

ESAS NO: 2021/3773

KARAR NO: 2022/772

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

(Mülga Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı)

VEKİLİ : Huk. Müş. Av. Nuray Köken

KARŞI TARAF (DAVACI) : Ömer Hicri Tuna Mavişehir Mah. Aziz Nesin Bulvarı No:97/48 Karşıyaka/İZMİR

İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onuncu Dairesinin 01/04/2021 tarih ve E:2016/1223, K:2021/1516 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

04/03/2016 tarih ve 29643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Toplu İş Sözleşmesinde Arabulucuya ve Hakeme Başvurma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik'in 1. maddesinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Onuncu Dairesinin 01/04/2021 tarih ve E:2016/1223, K:2021/1516 kararıyla;

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 54. maddesinde, toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla oluşturulan Yüksek Hakem Kurulunun kuruluşu ve çalışma esaslarının düzenlendiği, Kanun'un (uyuşmazlık tarihindeki hali ile) 54. maddesinde; Yüksek Hakem Kurulunun, Yargıtay'ın bu Kanun'dan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin başkanlarından en kıdemli olanının başkanlığında toplanacağının kurala bağlandığı,

6356 sayılı Kanun'un 57. maddesinde de Yüksek Hakem Kurulunun çalışma usul ve esaslarının; Yüksek Hakem Kurulunun başkan ve üyeleri ile bu Kurulda görevlendirilecek uzman ve raportörlere ödenecek tazminatların; bilirkişi ve tanıklara verilecek ücretler ve toplu çıkar uyuşmazlıklarında özel hakem incelemesinde uygulanacak usul hükümlerinin; arabulucuların nitelikleri, seçimi, ücretleri ve görevlendirilmelerinin Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceğinin belirtildiği,

6356 sayılı Kanun'un yukarıda belirtilen 57. maddesine dayanılarak hazırlanan Toplu İş Sözleşmesinde Arabulucuya ve Hakeme Başvurma Yönetmeliği'nin 07/12/2013 tarih ve 28844 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği,

Anılan Yönetmelik'in "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (ğ) bendinde, Kurul Başkanının Yüksek Hakem Kurulu Başkanını ifade edeceği düzenlenmişken, 04/03/2016 tarih ve 29643 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toplu İş Sözleşmesinde Arabulucuya ve Hakeme Başvurma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik'in 1. maddesi ile anılan hükmün "Kurul Başkanı: Yargıtay'ın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin başkanlarından fiilen en fazla başkanlık yapanın başkanlığında oluşan Kurul başkanını... ifade eder." şeklinde değiştirildiği,

2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 31. maddesinde ise Yargıtay birinci başkanvekilleri ile daire başkanlarının kıdeminin ne suretle tespit olunacağı düzenlenerek; "Birinci başkanvekilleri ile daire başkanlarının kıdeminin tespitinde, Yargıtay üyeliğindeki kıdem esas alınır." kuralına yer verildiği,

Öte yandan, 27/01/2017 tarih ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 18/01/2017 tarih ve 6770 sayılı Kanun'un yayımı tarihinde yürürlüğe giren 36. maddesi ile 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 54. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "başkanlarından en kıdemli olanının başkanlığında" ibaresi "başkanları arasından başkanlık süresi en fazla olanın başkanlığında" şeklinde değiştirilmişse de yargılamanın uyuşmazlık tarihindeki yasal düzenlemelere göre yapılması gerektiği belirtilerek;

6356 sayılı Kanun'un (uyuşmazlık tarihindeki hali ile) 54. maddesi uyarınca kurulan Yüksek Hakem Kurulu Başkanının, Yargıtay'ın bu Kanun'dan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli dairelerinin başkanlarından en kıdemli olanının başkanlığında toplanacağı ve yine kıdem esasının da, 2797 sayılı Kanun'un 31. maddesi uyarınca, Yargıtay üyeliğindeki kıdem esas alınarak belirleneceği kural altına alınmışsa da dava konusu Yönetmelik değişikliği ile yukarıda yer verilen Kanun hükümlerini aşar nitelikte bir düzenlemeye gidildiği ve Kurul Başkanının seçiminde daire başkanlığında fiilen geçirilen sürenin esas alınacağının öngörüldüğü,

Bu durumda, gerek 6356 sayılı Kanun'un 54. maddesi (uyuşmazlık tarihindeki hali ile) ve gerekse 2797 sayılı Kanun'un 31. maddesinde yer alan düzenlemelere aykırı hüküm getiren dava konusu Yönetmelik değişikliğinin hukuka ve mevzuat hükümlerine uygun olmadığı gerekçesiyle, dava konusu düzenlemenin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davalı idare tarafından, temyize konu Daire kararında

2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 31. maddesine atıf yapılarak iptal kararı verilmiş ise de dava konusu Yönetmelik maddesinin 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'na aykırı olmadığı; kaldı ki 27/01/2017 tarih ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 18/01/2017 tarih ve 6770 sayılı Kanun'un yayımı tarihinde yürürlüğe giren 36. maddesi ile 6356 sayılı Kanun'un 54. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "başkanlarından en kıdemli olanının başkanlığında" ibaresinin "başkanları arasından başkanlık süresi en fazla olanın başkanlığında" şeklinde değiştirildiği, dolayısıyla Kanun'da yapılan bu değişiklik ile dava konusu Yönetmelik maddesinin dayanağı Kanuna uygun hale geldiği, bu nedenle davanın konusuz kaldığı, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;

"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b)Hukuka aykırı karar verilmesi,

c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,

2.Dava konusu düzenlemenin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 01/04/2021 tarih ve E:2016/1223, K:2021/1516 kararının ONANMASINA,

3.Kesin olarak, 07/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.