1 yıldan az süreler için de emekli ikramiyesi ödenmeli

Soru: Ben emekli sandığından toplam fhz ile birlikte 24 yıl 9 ay hizmetim bulunmaktadır. Ancak günlerimin eksik olmasından dolayı ssk lı olarak 102 gün çalışmam var ancak ikramiye alabilmem için ne yapmam gerekiyor 3 ay askerlik hizmetimi saydırmam halinde alabilir miyim. Bana yardımcı olursanız sevinirim.

Detaylar:

Memurların tam yıldan az sürelerine neden emekli ikramiyesi ödenmez?

Emekli ikramiyesi, memurlar için emekli aylığı bağlandığı zaman kazanmış oldukları bir tutardır. Sosyal güvenlik kanunlarından olan 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu içerisinde bu hususu düzenleyen bir madde hükmü vardır.

5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü şu şekildedir:

"Hizmet sürelerinin tamamı bu Kanun ve/veya 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilir."

Hükmün yorumu:

Emekli ikramiyesi memurların almakta oldukları görev aylıklarına bağlı bir ödeme olmayıp, aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı, yani memurların çalışırken Sosyal Güvenlik Kurumu kesintilerine tabi tutulan tutar üzerinden yapılan bir ödeme şekli oluyor.

Emekli ikramiyesi ödeme tutarında da her tam fiili hizmet yılı esas alınıyor.

Emekli ikramiyesi, her tam fiili hizmet yılı ile sınırlı olarak bu görevlerden ayrıldıkları tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden hesaplanarak ödenir.

Peki Sosyal Güvenlik Kurumu prim kesintileri her ay yatırılmış olan tam yıldan az sürelere neden ikramiye verilmez.

Bu konuyu açıklamak için 5434 sayılı Kanunda bakılması gereken üç madde bulunur. Birincisi 5434 sayılı Kanun Madde 41, İkinci Ek Madde 70 ve üçüncü ve en önemli olarak ve tam bir ifadeyle de Madde hükmü 89 dur.

Madde 41 kuralında aylık bağlanmasında;

Aylık bağlanmasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunundaki gösterge ve ek göstergelerin esas alınması gerektiği,

Esas alınan bu unsurlar sonucu bulunan rakamlarında memur maaş katsayısı ile çarpılması sonunda bulunacak tutarın hizmet süreleri toplamı üzerinden hesaplanarak ödenecek aylığın bulunacağını, ayrıca önemli olan noktası da bir tam yıldan az sürede olsa bu sürelerin bulunacak aylık tutarlarına ekleneceğini,

belirtmektedir.

Ek Madde 70 kuralında da bağlanacak olan aylık ve emekli ikramiyesi hesaplanmasında Taban aylık katsayısının, kıdem aylığı gösterge rakamının ve ek gösterge rakam aralığına göre ayrı ayrı belirlenen yüzde oranlarının da Sosyal Güvenlik prim kesinti oranlarına dahil edileceği belirlenmiştir.

Emekli ikramiyesinin küsuratlı aylar dışında tam yıllara karşılık ödeneceğini belirleyen en önemli madde hükmü ise Madde 89 hükmüdür.

Bu hükümler bağlamında, emekli ikramiyesi ödenmesinde fazla bir gerekçe olmaksızın küsuratlı ayların dışlanması, yani memurların çalışmış olmalarına ve Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri ödenmiş olmasına rağmen bu sürelere emekli ikramiyesi verilmemesi normal görünmemektedir.

Askerlik süresinin bir kısmını borçlanarak emekli ikramiyesi almak için hizmeti 1 tam yıla tamamlamak mantıklı mıdır,

Askerlik borçlanmasının bir kısmının borçlanması yapılarak hizmet süresini 1 yıla tamamlamak suretiyle emekli ikramiyesinin de 1 tam yıl için alınması mümkündür. Ancak, yapılacak borçlanma ile alınacak olan emekli ikramiyesinin hesap edilmesi doğru bir düşünce olacaktır. Zira, memurların borçlanmaları emekli keseneğine esas aylık üzerinden hesaplanmaktadır.

5434 sayılı Kanun Ek Madde 31 hükmü gereği;

Memurların borçlanma tutarları, Sosyal Güvenlik Kurumuna yazılı olarak başvurdukları tarihteki öğrenim durumu itibariyle tabi oldukları personel kanunlarında yer alan hükümlere göre belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, o tarihte yürürlükte olan katsayılarla çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranlarına göre hesap edilmektedir.

Yani, hem kişi karşılığı olan tutar hem de kurum karşılığı olan toplam tutarın, yani % 36 oranındaki tutarın 3 ay için hesaplanacak karşılığının ödenmesi gerekir.

Bu nedenle, ödenecek tutar ile alınacak olan ikramiyenin karşılaştırılması, 1 tam yıl için alınacak olan ikramiye tutarının bunu karşılamaması durumunda, borçlanmak yerine 3 ay daha çalışıp 1 yıla tamamlanmasının doğru olacağını değerlendirmekteyiz.

Sonuç bağlamında; belirttiğimiz açıklamalar kapsamında durumunuzun tarafınızca değerlendirilmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Tahsiliniz, derece, kademeniz vb. gibi SGK kesintilerine tabi tutulan unsurlar belli olmadığından bir hesaplama yapılması mümkün olmamış, ancak borçlanma tutarı ile alınacak olan ikramiye tutarının karşılaştırmasını Kurumunuzdan veya SGK ndan yaptırmanız mümkün olacaktır.

Genel olarak değerlendirmemiz;

Nasıl ki, emekli ikramiyesi ödemelerinde üst tavan 30 yılla sınırlandırılmış iken, bu sınır yapılmış olan kanun değişikliği ile kaldırılmış ise, aynı şekilde tam yıldan az sürelerin de emekli ikramiyesi hesabı içerisine alınması doğru olacağını değerlendirmekteyiz. Bir anlamda kıdem tazminatı ödemelerinde gün hesabıyla kıdem tazminatı nasıl ödeniyorsa gün olarak emekli ikramiyesinin de ödenmesi ve bu konuda da bir değişiklik yapılması gerektiğini değerlendirmekteyiz.