İade edilen akademisyen yargı kararıyla hangi mali ve sosyal haklarını alabilir?

Bilindiği üzere, 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanunun "Kararların Uygulanması" başlıklı 10 uncu maddesinde yer alan "Bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenir. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamaz." hükmüne göre OHAL Komisyonu tarafından görevine iade edilen akademisyenler geçmişe dönük maaş ile diğer mali sosyal haklarının tarafına ödenmesi için üniversitelerine başvuru yapmaktadır.

Üniversiteler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşleri doğrultusunda; iade edilen öğretim elemanlarına kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal haklar ödenmekte, ancak fiilen çalışmaya bağlı olanların ödenmemektedir.

Yargı yoluna giden akademisyenlerle ilgili olarak verilen kararlarda bazı konularda ödeme kararı çıkarken, bazı konulardaki talepler ise reddedilmektedir:

Bunları size kısaca özetleyelim:

A-Maaşlara Dair Faizlerin Ödenmesi

Anayasa Mahkemesinin bireysel başvurulara dair verdiği kararlarda, kamu kurum ve kuruluşlarından çeşitli alacakların değer kaybına uğratıldığına dair şikayetleri incelediğinde kamu makamlarının para borçlarını makul olmayan bir gecikme ile ödedikleri durumlarda para alacağında meydana gelen değer aşınmalarının başvurucular üzerinde şahsi olarak aşırı bir yük oluşturması halinde müdahale ölçütü olmadığından mülkiyet hakkının ihlaline karar vermiştir.

Bu çerçevede, kamu görevinden çıkarıldığı döneme ilişkin maaş alacaklarına ilişkin olarak hak kazandığı yasal faiz tutarının her birinin ait olduğu aydan itibaren hesaplanarak ilgililere ödenmesi gerekmektedir.

B-Akademik Teşvik Ödeneği Ödenmesi

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun ek 4'üncü maddesi uyarınca öğretim elemanlarından belirli akademik faaliyetlerine yerine getirenlere ödenen akademik teşvik ödeneği, komisyon kararıyla görevine iade edilenlerin görevden ihraç edilmeseler dahi doğrudan alabilecekleri bir ödeme unsuru değildir.

Bu kapsamda, göreve iade edilen akademisyenlere akademik teşvik ödeneği ödemesi yapılması talepleri yargı makamlarınca reddedilmektedir.

C-Geliştirme Ödeneği Ödenmesi

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 14'üncü maddesine göre, diğer yükseköğretim kurumlarına göre sosyo-ekonomik açıdan daha az gelişmiş yerlerde öğretim yapan ve/veya yeterli sayıda öğretim elemanı sağlanamayan yükseköğretim kurumları ile bunların bölümlerinde görevli öğretim elemanlarına ödenen geliştirme ödeneği için sadece fiili çalışmanın gerektiği, diğer bir ifadeyle ilgili üniversitelerde fiilen göreve başlayıp hizmet etmek bu ödemeyi kazanmak için yeterli görülmektedir.

Bu doğrultuda, OHAL Komisyonu kararı ile göreve iade edilen öğretim elemanlarına geliştirme ödeneğinin de yasal faiziyle ödenmesinin kabulü gerekir.

D-Ek Ders Ücretlerinin Ödenmesi

2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 11'inci maddesinde; "2547 Sayılı Yükseköğretim Kanununun 36 ncı maddesine göre haftalık okutulması mecburi ders yükü saati dışında, kısmi statüde bulunanlar dahil öğretim elamanlarına görev unvanlarına göre Maliye Bakanlığının görüşü üzerine Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen mecburi ve isteğe bağlı dersler ve diğer faaliyetler için bu ders ve faaliyetlerin haftalık ders programında yer alması ve fiilen yapılması şartıyla en çok yirmi saate kadar, ikinci öğretimde ise en çok on saate kadar ek ders ücreti ödenir. Ders yüklerinin tamamlanmasında öncelikle normal örgün öğretimde verilen ders ve faaliyetler dikkate alınır" hükmüne göre öğretim elemanlarından zorunlu ders yüklerinin üstünde ders verenlere ek ders ücreti ödenmektedir.

Ancak, göreve iade edilenlerin görevden uzakta geçirdikleri sürelerde fiilen ders görevi verememelerinden dolayı, ihtimale dayalı bir zararın ödenmesi yönündeki talepler yargı makamlarınca uygun görülmemektedir.