Sözleşmeli personelin kadroya geçmesi halinde sosyal güvenlik durumu nasıl olur?

Soru: Sayın Yetkili merhabalar, Eşim 1998 mart ayında 657/4C statüsü ile kamuda çalışmaya başlamış ve ve 2018 yılında ise 657/4C'den 657/4B statüsüne geçirilmişti. Yakın tarihte gerçekleşeceği duyurulan 657/4A statüsüne geçiş işlemini beklemedeyiz. Bu arada ise çıkacak olan EYT kanunu değerlendirmek için sizlerin bilgisine başvurmak istedik. Özet ile 1998 yılından beri 4A sigorta kapsamında ödemesi yapılan eşim kadroya geçerse 4A sigorta kapsamına girecektir. Emekli olma durumunda kadroya geçmesi mi faydamıza olur yoksa sözleşmeli olarak çalışmaya devam etmesi mi? EYT'yi hak etmemize rağmen borçlardan dolayı 3-4 yıl daha çalışmayı düşünüyor. Nasıl bir yol izlememizi tavsiye edersiniz? Zaman ayırabilirseniz seviniriz, saygılarımızla.

Detaylar/Değerlendirmeler:

Sözleşmelilerin kadroya geçmelerine dair Kanun Teklifi metnini görmek için https://www.memurlar.net/haber/1052453/ adresimiz ziyaret edilebilir.

Çalışma statüsünde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, emeklilik statüsünde ise 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaktadır.

Çalışma hayatında kamu işyerlerinde farklı statülerde görev yapma durumları bulunmaktadır.

Çalışma şekilleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4. maddesinde belirtilmiş ve kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle yürütüleceği belirlenmiştir.

- Memurlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin ( A ) bendinde gösterilmiş, ancak sosyal güvenlik işlemlerinde ise 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi kapsamında sigortalı olurlar.

- Sözleşmeli personel, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin ( B ) bendinde gösterilmiş, ancak sosyal güvenlik işlemlerinde ise 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( a ) bendi kapsamında sigortalı olurlar.

- Diğer bir statü olan esnaflık statüsünde bulunanlar, sosyal güvenlik işlemlerinde 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının ( b ) bendi kapsamında sigortalı olmaktadırlar.

Yani, 5510/4 (a) ile 657/4 (A) durumunun karıştırılmaması gerekmektedir.

Kadroya geçme durumunda sosyal güvenlik durumları;

A)Hizmet ve Yaş Hesabı Açısından

2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti olanlar:

Memur kadrosuna geçmeyi tercih edenler 2008 yılı Ekim ayı başından önce yedek subaylık, vekil öğretmenlik, fahri imamlık gibi memurluk bağı olan hizmet süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti olması şartıyla 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır.

Bu durumda olanların emeklilik yaş ve emeklilik hizmet hesaplamasında, emekli aylığının, emekli ikramiyesinin hesaplanmasında, ek göstergede, makam tazminatında vb. emekli aylık ve emekli ikramiyesi tutarlarının bulunmasında tamamıyla 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri esas alınır. Yani, emeklilik hizmet ve emeklilik yaş koşulları ile birlikte emeklilik aylığının bağlanmasında da derece, kademe, ek gösterge, taban aylığı, kıdem aylığı, 5434 sayılı Kanun ek madde 70 de yer alan oranları oluşturan gibi kalemler esas alınarak hesaplanan, emekli aylığı bağlanması sistemine dahil olacaklardır.

Sosyal Güvenlik Kurumu primlerinin ödeme şekli de; emekli aylığı hesaplanmasında esas alınan kalemler sonucunda bulunan emekli keseneğine esas aylık tutarları esas alınır ve bu tutardan % 20 Kurum Karşılığı, % 16 da şahıs keseneği gönderilir.

2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti olmamakla birlikte sigortalı veya bağ-kurlu hizmetleri bulunanlar:

Memur kadrosuna geçmiş olan sözleşmeli personelden 2008 yılı Ekim ayı başından önce yedek subaylık, vekil öğretmenlik, fahri imamlık gibi memurluk bağı olan hizmet süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti olmayan, ancak bu tarihten önce 4/B sözleşmeli olan, işçilik, esnaflık süreleri olanlardan 2008 yılı Ekim ayından sonra Devlet memurluğu kadrosuna geçenler hakkında 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Bunlardan sadece emeklilik hizmet ve emeklilik yaş grupları olarak:

Hizmet ve yaş tespitinde 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri esas alınır. Yani bu durumdaki kişiler hakkında hizmet durumlarına göre, ya 5434 sayılı Kanunun geçici madde 205 hükmü (EYT çıktığında yaş şartı hariç) , ya da 5434 sayılı Kanun Madde 39 hükmü uygulanır.

5434 sayılı Kanunun 39. maddesi kapsamına girmeleri halinde ise, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisi için de hizmet sürelerinin 25 yıl olması gerekmektedir. (39. madde 1999'dan sonra göreve giren personeli kapsamaktadır.)

Yine bu durumda olanların emekli aylığının, emekli ikramiyesinin hesaplanmasında 5510 sayılı Kanun esas alınır. Yani dönemsel olarak (2000 yılına kadar ayrı, 2000-2008 arası ayrı, 2008 sonrası ayrı şekilde) aylıklar hesaplanır ve son olarak da AYLIK= Ortalama Aylık Kazanç x Aylık Bağlama Oranı formulü ile hesaplanan bir aylık sistemine dahil olurlar. Bu durumdakilerin görev ünvanları, ek göstergeleri, vb. gibi görevde iken uygulanan görev aylığı kalemleri emekli aylıklarında dikkate alınmaz. Çalışma dönemlerindeki görev maaşları bağlanacak olan aylık tutarını belirlemeye katkı sağlar. Bu durum, 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 2 hükmü gereğidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu prim kesintilerinde 5510 sayılı Kanun esas alınır.

Bu kapsamdakilerin emekli ikramiyelerinin tutar hesaplarında ise eski memurlar gibi, yani 5434 sayılı Kanuna tabi memurların emekli ikramiyesi hesaplama sistemi uygulanır (5434 sayılı Kanun Ek Madde 82 hükmü).

2008 yılı Ekim ayından önce hiçbir statüde yani ne memurluk, ne işçilik ne de esnaflık süresi bulunmayanlar:

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2008 tarihinden önce yedek subaylık, vekil öğretmenlik süreleri dahil Devlet Memurluğu hizmeti, Bağ-Kurlu, SSK.lı hizmeti olmayan ve ilk defa 1 Ekim 2008 tarihinden sonra sigortalılık kapsamına giren kişilerden Devlet Memurluğuna geçmek isteyenler hakkında tüm hükümleri ile 5510 sayılı Kanun esas alınır. Yani hizmet, yaş, emekli aylık bağlama sistemi gibi tüm hükümlerde 5510 esas alınır.

Memurluğa geçenlerin intibak işlemleri;

Sözleşmeli statüde geçen sürelerle sınırlı olarak, bu süreler memurun kazanılmış hak aylık intibakında sayılmaktadır.

Memurluğa geçenlerin emekli ikramiyeleri;

Memurluğa geçenlere iş sonu tazminatı ödenmeyip, emekli olmak istediklerinde memur statüsünde ve memur statüsündekilere uygulanan hesaplama sistemine bağlı olarak emekli ikramiyesi hizmet sürelerine eklenmektedir.

Özetle sonuç olarak:

1-Sözleşmeli statüde çalışanlar, bu çalıştıkları dönemde memur statüsünde olmazlar. Tüm çalışmaları sözleşmeli statüde geçenler işçi statüsünde emekli aylıkları bağlanır, iş sonu tazminatı alırlar. Memur statüsüne geçenlerde emekli ikramiyesi hizmet sürelerine eklenerek emekli ikramiyesi alırlar.

2-2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti, memurluktan sayılan yedek subaylık, vekil öğretmenlik gibi hizmetleri olup da bu tarihten sonra yapılan yasal düzenlemelerle memur kadrosuna geçen sözleşmeliler hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun aylık, ikramiye, prim kesintileri, hizmet, yaş vb. gibi tüm konulardaki hükümleri uygulanır.

3-2008 yılı Ekim ayından önce memurluk hizmeti olmamakla birlikte işçilik, esnaflık gibi süresi olanlardan bu tarihten sonra yapılan yasal düzenlemelerle memur kadrosuna geçen sözleşmeliler hakkında 5510 sayılı Kanun Geçici Madde 2 hükmü gereği sadece emeklilik hizmet ve yaş açısından 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu Madde 39 veya Geçici Madde 205 hükmü, emekli ikramiyesi açısından da 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü, ancak emekli aylık ve prim kesintileri açısından 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

4-2008 yılı Ekim ayından önce hiçbir şekilde çalışması olmayanlar hakkında ise emekli ikramiyesi hesaplaması hariç tamamıyla 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Emekli ikramiyesi hesaplanmasında 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmü uygulanır, yani önceki memurlarla aynı hesaplama sistemine dahil olurlar.

Açıklamalarımız bağlamında hakkınızda söylenebilecek durum; Yukarıda belirttiğimiz açıklamalar kapsamında durumunuzu değerlendirmeniz, ayrıca görev yaptığınız Kurum personel işlemleri yapan birimle de görüşmenizde fayda olacağını söyleyebiliriz.