Hizmet damgalı pasaportta cezai sorumluluk valide mi yoksa belediye başkanında mı?

Danıştay 1. Dairesi, Hizmet damgalı pasaport vermeye yetkili makamın Valilik olması nedeniyle, hazırlık işlemi niteliğindeki pasaport talep formlarını düzenlemenin Belediye Başkanının cezai sorumluluğunu doğurmayacağına hükmetmiştir

Soruşturma izni niye verilmişti

Gençlerin Gelişimi için Genç Geliştiriciler Derneği'nin Avrupa Birliği projesi kapsamında, 29.8.2020 - 2.9.2020 tarihleri arasında Bulgaristan'ın Smolyan kentinde düzenleyeceği eğitime katılması öngörülen dördü belediye personeli toplamda kırk sekiz kişiye yurt dışı görevlendirme izni verilmesine karar verildiği, Belediye Başkanı ... tarafından imzalanan 21.8.2020 tarih ve E-64553832-746.01.02.99-909 sayılı yazıyla Denizli Valiliğine başvurularak, meclis kararıyla yurt dışı görevlendirme izni verilen kırk sekiz kişiye yurt dışı çıkış izni verilmesi ve hizmet damgalı pasaport düzenlenmesinin talep edildiği, anılan başvuruya Denizli Vali Yardımcısı . imzalı 21.8.2020 tarih ve E.13022 sayılı yazı ile "Olur" verildiği, Bozkurt Belediyesinde görevli dört personel için Denizli İl Vatandaşlık Müdürlüğünce; Belediye personeli olmayan otuz beş kişi için Yalova İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce, iki kişi için İstanbul İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce olmak üzere toplamda kırk bir kişiye Hizmet Damgalı Pasaport düzenlendiği, Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan yurt dışı çıkış kayıtlarına göre adlarına Hizmet Damgalı Pasaport düzenlenen bu kırk bir kişiden otuz dokuzunun yurt dışına çıkış yaptığı, dört belediye personeli ve bir kişinin yurda döndüğü ancak diğer otuz dört kişinin yurdu giriş kaydı bulunmadığı, bahsi geçen otuz dört kişinin Bulgaristan'da herhangi bir eğitim programına katılmadıkları, transit olarak ülkeden ayrıldıkları ve yurda dönmedikleri, Bozkurt Belediye Başkanı .'in, ülke gündemini uzun süre meşgul eden hassas bir konuda yeterince araştırma yapmadan, Olağanüstü Belediye Meclis Toplantısı talimatı verdiği, mazereti nedeniyle katılmadığı 21.8.2020 tarihli Belediye Meclisi Toplantısında alınan 33 sayılı kararla, Belediye personeli olmayan otuz dört kişinin yurt dışına çıkış yapmasını sağladığı, bu kişiler için Hizmet Damgalı Pasaport Talep Formlarını Yetkili Amir ve Birim Amiri sıfatıyla imzaladığı; Yazı İşleri Müdürü .'un ise, 21.8.2020 tarihinde yapılan Olağanüstü Belediye Meclis Toplantısını 5393 sayılı Belediye Kanununun 20'nci maddesine aykırı olarak hazırladığı, bu toplantıda alınan 33 sayılı karar metnini bizzat kaleme aldığı gerekçesiyle haklarında soruşturma izni verildiği anlaşılmıştır

Danıştay: Yetki Validedir

Hizmet damgalı pasaport vermeye yetkili makamın nihai olarak İçişleri Bakanlığı adına Valilik olduğu, yetkili amir tarafından pasaport talep formlarının imzalanmış olmasının doğrudan pasaport düzenlenmesi sonucunu doğurmayacağı, adlarına pasaport talep edilen kişilerin yurt dışı çıkış izinlerine karar verme yetki ve sorumluluğunun Valiliklere ait olduğu, Belediye Başkanlığınca yapılan talebin, yetkili makam tarafından pasaport düzenlenmesi öncesine ilişkin bir hazırlık işlemi niteliğinde bulunduğu dikkate alındığında, Bozkurt Belediye Başkanı ...'e isnat edilen eylemlerin hakkında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
BİRİNCİ DAİRE

Esas No: 2021/1986
Karar No: 2021/2063

KARAR

Haklarında Ön İnceleme

Yapılanlar:

1- ... - Denizli İli, Bozkurt Belediye Başkanı

2- ... - Aynı Belediyede Yazı İşleri Müdürü

İtiraz Edilen Karar : Haklarında ön inceleme yapılanların tümü için soruşturma izni verilmesine ilişkin İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı kararı.

Karara İtiraz Eden : Haklarında soruşturma izni verilenlerin tümü. Soruşturulacak Eylem:.'in;

1/a- Bozkurt Belediye Meclisini mevzuata aykırı olarak olağanüstü toplantıya davet ederek, Gençlerin Gelişimi için Genç Geliştiriciler Derneği'nin Avrupa Birliği projesi kapsamında 29.8.2020 - 2.9.2020 tarihleri arasında Bulgaristan'ın Smolyan kentinde düzenleyeceği eğitime katılması öngörülen dördü belediye personeli toplamda kırk sekiz kişiye hizmet damgalı pasaport verilmesi için yurt dışı görevlendirme izni verilmesine ilişkin Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarih ve 33 sayılı kararının alınmasını sağlamak.

1/b - Söz konusu Belediye Meclis kararıyla yurt dışı görevlendirme izni verilen kişiler için düzenlenen Hizmet Damgalı Pasaport Talep Formlarını imzalamak.
... 'un;

2- 5393 sayılı Belediye Kanunun 20'nci maddesine aykırı olarak 21.8.2020 tarihinde yapılan Belediye Meclis Toplantısı için Meclis Üyelerini 20.8.2020 tarihli davet yazısıyla toplantıya çağırmak ve bu toplantıda alınan Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarih ve 33 sayılı karar metnini yazmak.

Eylem Tarihi: 2020 Yılı.

İçişleri Bakanlığının 24.11.2021 tarih ve 26620 sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk. 2021/207 sayılı soruşturma izni verilmesine, ilişkin kararı ve bu karara yapılan itirazlar, Tetkik Hakimi Mehmet Ali Yaldızci'nin açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;

Gereği Görüşülüp Düşünüldü:

5682 sayılı Pasaport Kanunun 14'üncü maddesinin (B) fıkrasında, Hizmet Damgalı Pasaportların, bu Kanun gereğince kendilerine diplomatik veya hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlerde vazifeye alındıklarında verileceği, (C) fıkrasında Hususi ve Hizmet Damgalı Pasaportların, talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İçişleri Bakanlığınca verileceği, bu nev'i pasaportların aynı şart dahilinde İçişleri Bakanlığının muvafakati ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebileceği düzenlenmiştir.

Nüfus Ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 9.3.2018 tarih E.31711 sayılı yazısıyla 81 İl Valiliğine gönderilen "İkinci Nesil Pasaport Uygulama Talimatı"nın "Pasaport vermeye yetkili makamlar" başlıklı 12'nci maddesinin 2'nci fıkrasında, hususi, hizmet ve umuma mahsus pasaportların İçişleri Bakanlığı adına valiliklerce verileceği, Valilerin bu yetkilerini vali yardımcılarına, kaymakamlara, il veya ilçe birimlerine devredebilecekleri; "Hizmet Damgalı pasaport taleplerinin karşılanmasına ilişkin esaslar" başlıklı 26'ncı maddesinin 1'inci fıkrasında, hizmet damgalı pasaport talep edenin mensubu bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine verileceği, 5'inci fıkrasında, Belediye çalışanlarının yurtdışı görevlendirmelerinde, görev onayına istinaden düzenlenen Belediye Başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanan hizmet damgalı pasaport talep formunun aranacağı, 6'ncı fıkrasında, Belediyelerin yurtdışında görevlendireceği kurum dışı kişiler için yapılacak hizmet pasaportu taleplerinin, belediye meclis kararı, valilik oluru ve belediye başkanı ya da yetki vereceği kişi tarafından imzalanmış hizmet damgalı pasaport talep formu ile başvurulması halinde karşılanacağı hükme bağlanmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, Bozkurt Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarihinde yapılan olağanüstü toplantısında alınan 33 sayılı kararıyla, Gençlerin Gelişimi için Genç Geliştiriciler Derneği'nin Avrupa Birliği projesi kapsamında, 29.8.2020 - 2.9.2020 tarihleri arasında Bulgaristan'ın Smolyan kentinde düzenleyeceği eğitime katılması öngörülen dördü belediye personeli toplamda kırk sekiz kişiye yurt dışı görevlendirme izni verilmesine karar verildiği, Belediye Başkanı ... tarafından imzalanan 21.8.2020 tarih ve E-64553832-746.01.02.99-909 sayılı yazıyla Denizli Valiliğine başvurularak, meclis kararıyla yurt dışı görevlendirme izni verilen kırk sekiz kişiye yurt dışı çıkış izni verilmesi ve hizmet damgalı pasaport düzenlenmesinin talep edildiği, anılan başvuruya Denizli Vali Yardımcısı . imzalı 21.8.2020 tarih ve E.13022 sayılı yazı ile "Olur" verildiği, Bozkurt Belediyesinde görevli dört personel için Denizli İl Vatandaşlık Müdürlüğünce; Belediye personeli olmayan otuz beş kişi için Yalova İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce, iki kişi için İstanbul İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünce olmak üzere toplamda kırk bir kişiye Hizmet Damgalı Pasaport düzenlendiği, Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan yurt dışı çıkış kayıtlarına göre adlarına Hizmet Damgalı Pasaport düzenlenen bu kırk bir kişiden otuz dokuzunun yurt dışına çıkış yaptığı, dört belediye personeli ve bir kişinin yurda döndüğü ancak diğer otuz dört kişinin yurdu giriş kaydı bulunmadığı, bahsi geçen otuz dört kişinin Bulgaristan'da herhangi bir eğitim programına katılmadıkları, transit olarak ülkeden ayrıldıkları ve yurda dönmedikleri, Bozkurt Belediye Başkanı .'in, ülke gündemini uzun süre meşgul eden hassas bir konuda yeterince araştırma yapmadan, Olağanüstü Belediye Meclis Toplantısı talimatı verdiği, mazereti nedeniyle katılmadığı 21.8.2020 tarihli Belediye Meclisi Toplantısında alınan 33 sayılı kararla, Belediye personeli olmayan otuz dört kişinin yurt dışına çıkış yapmasını sağladığı, bu kişiler için Hizmet Damgalı Pasaport Talep Formlarını Yetkili Amir ve Birim Amiri sıfatıyla imzaladığı; Yazı İşleri Müdürü .'un ise, 21.8.2020 tarihinde yapılan Olağanüstü Belediye Meclis Toplantısını 5393 sayılı Belediye Kanununun 20'nci maddesine aykırı olarak hazırladığı, bu toplantıda alınan 33 sayılı karar metnini bizzat kaleme aldığı gerekçesiyle haklarında soruşturma izni verildiği anlaşılmıştır. 1/a ve 1/b maddelerinden .'e isnat edilen eylemlerle ilgili olarak, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, hizmet damgalı pasaport vermeye yetkili makamın nihai olarak İçişleri Bakanlığı adına Valilik olduğu, yetkili amir tarafından pasaport talep formlarının imzalanmış olmasının doğrudan pasaport düzenlenmesi sonucunu doğurmayacağı, adlarına pasaport talep edilen kişilerin yurt dışı çıkış izinlerine karar verme yetki ve sorumluluğunun Valiliklere ait olduğu, Belediye Başkanlığınca yapılan talebin, yetkili makam tarafından pasaport düzenlenmesi öncesine ilişkin bir hazırlık işlemi niteliğinde bulunduğu dikkate alındığında, Bozkurt Belediye Başkanı ...'e isnat edilen eylemlerin hakkında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, itirazın kabulü ile İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı kararının; 1/a ve 1/b maddelerinden . için soruşturma izni verilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına,

2'nci maddeden .' a isnat edilen eylemle ilgili olarak ise, Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarihli olağanüstü toplantısının Belediye Başkanının talimatıyla gerçekleştirildiği, meclisin olağanüstü toplantıya çağrılma usulündeki mevzuata aykırılığın, amirinin talimatıyla bağlı bulunan ilgilinin cezai sorumluluğunu doğurmayacağı, bu nedenle 2'nci maddeden .'a isnat edilen eylemin hakkında soruşturma yapılmasını gerektirecek nitelikte bulunmadığı anlaşıldığından, itirazın kabulüyle İçişleri Bakanının 1.7.2021 tarih ve Mül.Tef.Ku.Bşk.2021/207 sayılı kararının 2'nci maddeden . için soruşturma izni verilmesine ilişkin kısmının kaldırılmasına,

Dosyanın karar ekli olarak İçişleri Bakanlığına, kararın bir örneğinin itiraz edenlere gönderilmesine 28.12.2021 tarihinde 1/a ve 1/b maddeleri yönünden oyçokluğuyla, 2'nci madde yönünden oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY

1/a ve 1/b madelerinden .'e isnat edilen eylemlerle ilgili olarak, Bozkurt Belediye Meclisinin 21.8.2020 tarih ve 33 sayılı kararına istinaden yurt dışı görevlendirme izni verilerek hizmet damgalı pasaport almalarına olanak sağlanan otuz dokuz kişinin otuz dördünün yurda dönmediği dikkate alındığında, bu durumun meydana gelmesinde esas sorumluluğun yetkili amir ve birim amiri sıfatıyla Belediye Başkanına ait olduğu, Belediyelerce personeli olmayan kurum dışı kişilere yurt dışı görevlendirme izni verilmesinin istisnai bir durum olduğu değerlendirildiğinde, bir sivil toplum kuruluşunun talebi üzerine yeterli araştırma ve inceleme yapılmaksızın, Belediye Meclisini mevzuata aykırı olarak olağanüstü toplantıya davet etmek suretiyle ilgililer adına pasaport düzenlenmesi

Birinci Daire

sürecini başlatan, yöneten ve hızlandıran . ..'e isnat edilen eylemlerin hakkında soruşturma yapılması gerektirdiği anlaşıldığından, adı geçenin itirazının reddine karar verilmesi gerektiği oyuyla, 1/a ve 1/b maddeleri yönünden çoğunluk kararına katılmıyoruz.