Bilindiği üzere 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 514 üncü maddesinde,

"1) Yurtdışı teşkilatında bir göreve atanacak memurların gerekli ve yeterli mesleki bilgi, yabancı dil bilgisi ve temsil yeteneğine sahip olmaları gereklidir.

(2) Bu nitelikler ve bunların tespiti ile ilgili hususlar Cumhurbaşkanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 3 sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usüllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3 üncü maddesinde, "Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere atanacaklarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan genel şartları taşımak.
b) En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak.
Yurtdışı daimi görevlere atanabilmek için birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan şartlara ilave olarak, 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi kapsamında yapılacak atamalar dahil, yeterli dil bilgisine sahip olunduğunu belgelendirmek şarttır. Yurtdışı teşkilatında daimi bir göreve atanacak kamu görevlilerinin seçimi, atanması, çalışma usül ve esasları ile disiplin ve diğer özlük işlerine ilişkin usül ve esaslar Cumhurbaşkanınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir." hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, 23/11/2018 tarihli ve 30604 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yurtdışında Daimi Görevlere Atanacak Personel Hakkında Yönetmelikte yurtdışında daimi bir göreve atanacakların seçimi, atanması, çalışma usul ve esasları ile disiplin ve diğer özlük işlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

- Daimi görevle atanılabilecek unvanlar

Yurtdışında daimi göreve atanacaklar; daimi temsilci yardımcısı, başmüşavir, müşavir, ataşe, müşavir yardımcısı ve ataşe yardımcısıdır.

Söz konusu Yönetmelik' in "Şartlar" başlıklı 6 ncı maddesinde, "Personelde aşağıdaki şartlar aranır:
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartları taşımak.
b) En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak.
c) Gerekli ve yeterli mesleki bilgiye sahip olmak.
ç) Yabancı dil bilmek.
d) Hizmetin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olmak.
e) Açıktan atananlar hariç olmak üzere, kamuda en az üç yıl hizmeti bulunmak.
f) Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli için kendi mevzuatında öngörülen disiplin cezalarını, diğer personel için aylıktan kesme ve daha ağır bir disiplin cezası almamış olmak.
(2) Milli Savunma Bakanlığı yurtdışı teşkilatına atanacak astsubaylar hakkında birinci fıkranın (b) bendi hükmü uygulanmaz." hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, anılan Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, "(1) Personelin öncelikle görevlendirileceği ülkenin resmi dilini veya İngilizce, Almanca ve Fransızca dillerinden birini bilmesi şarttır. Yabancı dil bilgisi yeterliliği için YDS'den en az yetmiş puan alınması veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliği bulunan bir belgeye sahip olunması şarttır.
(2) Yabancı dil yeterlilik belgesi üç yıl geçerlidir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen dillerin resmi dil olarak konuşulduğu ülkelerde, Yükseköğretim Kurulunca denkliği kabul edilen lisans, yüksek lisans veya doktora eğitimini tamamlayanlar ile resmi dili Türkçe ve lehçesi olan ülkelere görevlendirilecekler hakkında anılan fıkrada öngörülen yabancı dil yeterliliği belgesine sahip olma şartı aranmaz." hükmü yer almaktadır.

- Yurt dışı görevlere atamada aranılacak şartlar

Bu itibarla,

-Yurtdışı daimi görevlere atanacakların 657 sayılı Kanunda yer alan yaş, öğrenim, askerlik şartı, belirli suçlardan mahkum olmamak vb. genel şartları taşıması gereklidir.

-En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması gereklidir.

-Gerekli ve yeterli mesleki bilgiye sahip olmak ve hizmetin gerektirdiği temsil yeteneğine sahip olunmalıdır.

-Yabancı dil bilgisi ise YDS'den en az 70 puan almak veya buna denk kabul edilen ve uluslararası geçerliliğe sahip bir belgeye sahip olmaktır.

-Bu yabancı dil yeterlilik belgesinin 3 yıl geçerlilik süresi vardır. Dolayısıyla 3 yıldan daha önceki belgeler kabul edilmeyecektir.

-İlgilinin açıktan atama hariç kamuda en az 3 yıl hizmetinin bulunması yeterlidir. Hizmet şartlarında kamuda 3 yıl çalışma şartından bahsedilmektedir. Dolayısıyla ünvan farketmeksizin en az 3 yıl hizmeti olanlar arasından atama yapılabilecektir.

-TSK, EGM, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarında görev yapanlar kendi mevzuatından kaynaklanan disiplin cezalarını, diğer personel ise aylıktan kesme ve daha üstü bir disiplin cezası almamış olmalıdır.

-Personel öncelikle görevlendirileceği ülkenin resmi dilini veya İngilizce, Almanca veya Fransızca dillerinden birini bilmelidir.

-Eğer bir personel örnek olarak İngilizcenin resmi dil olarak konuşulduğu bir ülkede YÖK tarafından denkliği kabul edilen lisans, yüksek lisans veya doktora eğitimini tamamlamış ise bunlarda yabancı dil yeterliliği belgesi şartı aranmayacaktır.

-Ayrıca, Resmi dili Türkçe ve lehçesi olan ülkelere (Örneğin KKTC, Azerbaycan) görevlendirileceklerde de yabancı dil yeterlilik belgesi şartı aranmayacaktır.

-MSB'de yurtdışı teşkilatına atanacak astsubayalar hakkında dört yıllık yükseköğrenim şartı aranmayacaktır.

-Kurumların mevcut durumda yürürlükte bulunan yurtdışı daimi görevlere atanma ile ilgili Yönetmeliklerinde yukarıda yer verilen mevzuata aykırı olan tüm hükümlerin geçersiz olduğu ve kurumların yurtdışı teşkilatına atanacak personeli hakkında sınav şartı, sadece yöneticiler arasından atanma şartı gibi kısıtlayıcı ve genişletici herhangi bir hükme sahip olan tüm mevzuatının yürürlükte olmasına rağmen geçersiz olduğu görülmektedir.