Memurların grev hakkı hangi mevzuat düzenlemesiyle olabilir?
Bu yazımızda, 2024-2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem toplu sözleşme görüşmelerinin uzlaşmazlıkla sonuçlanması üzerine Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararına istinaden 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununda yapılabilecek çalışmalarla ilgili olarak anılan Kanuna memurların greve katılması ve grev tertiplemesi hususunun eklenmesi konusunda açıklamalarda bulunulacaktır.
Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Sendika kurma"
başlıklı 22 nci maddesinde, "Devlet memurları, Anayasada ve özel kanununda
belirtilen hükümler uyarınca sendikalar ve üst kuruluşlar kurabilir ve bunlara
üye olabilirler." hükmü yer almaktadır.
Devlet memurlarının bu hükme istinaden sendika kurmasına ve sendika üyeliğine
imkan tanınmıştır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Kanunun "Grev yasağı" başlıklı 27 nci maddesinde şu hüküm yer almaktadır:
"Devlet memurlarının greve karar vermeleri, grev tertiplemeleri, ilan etmeleri, bu yolda propaganda yapmaları yasaktır. Devlet memurları, harhangi bir greve veya grev teşebbüsüne katılamaz, grevi destekliyemez veya teşvik edemezler."
Yine 657 sayılı Kanunun disiplin cezalarını düzenleyen 125-E maddesinde ise, "işi yavaşlatma ve grev gibi eylemlere katılmak veya bu amaçlarla toplu olarak göreve gelmemek, bunları tahrik ve teşvik etmek veya yardımda bulunmak" ifadesiyle devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren hal ve durumlardan biri hükme bağlanmıştır.
Devlet memurlarının her ne kadar sendika kurma ve sendikaya üye olması mümkün olsa da greve karar vermeleri ve grev düzenlemesi yasaklanmış olup bu eylemlerde bulunanlar hakkında Devlet memurluğundan çıkarma cezası verileceği ifade edilmiştir.
Ayrıca, 3/9/2023 tarihli ve 32298 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 31/8/2023 karar tarihli ve 2023/1 karar nolu Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararının 57 nci maddesinde, "Kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri alınarak, 25/6/2001 tarihli ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun çalışma hayatına ilişkin güncel koşullar çerçevesinde gözden geçirilmesi amacıyla çalışma yapılacaktır." hükmüne yer verilmiştir.
- Grev hakkı için önce kanun taslağı çalışması gerekiyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının öncülüğünde, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundaki grev hükümlerine benzer şekilde memurlar için de grev hakkını düzenlemek amacıyla çalışma yapılmasının günümüz koşulları dikkate alındığında mümkün olabilecektir.
Yapılacak çalışma sonrasında, TBMM'den geçirilecek yasal düzenlemeyle, 4688 sayılı Kanuna grevle ilgili hükümler eklenebilir. Böyle bir yasal düzenlemede olmadan, toplu sözleşme hükümlerine eklenecek bir ifadeyle grev hakkı tanınması mümkün değildir