Belediye Başkanlarına denge tazminatı ödenir mi?

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun "mahalli idarelerde sözleşme imzalanması" başlıklı 32'inci maddesi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

" 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 15 inci maddesi hükümleri çerçevesinde sosyal denge tazminatının ödenmesine belediyelerde belediye başkanının teklifi üzerine belediye meclisince, il özel idaresinde valinin teklifi üzerine il genel meclisince karar verilmesi halinde, sözleşme döneminde verilecek sosyal denge tazminatı tutarını belirlemek üzere ilgili mahalli idarede en çok üyeye sahip sendikanın genel başkanı veya sendika yönetim kurulu tarafından yetkilendirilecek bir temsilcisi ile belediyelerde belediye başkanı, il özel idaresinde vali arasında toplu sözleşme sürecinin tamamlanmasını izleyen üç ay içerisinde sözleşme yapılabilir. Bu sözleşme bu Kanunun uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmaz ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamaz.

Yapılacak sözleşme, toplu sözleşme dönemi ile sınırlı olarak uygulanır ve sözleşme süresi hiçbir şekilde izleyen mahalli idareler genel seçimi tarihini geçemez. Mahalli idareler genel seçim tarihini izleyen üç ay içerisinde de toplu sözleşme dönemiyle sınırlı olmak üzere sözleşme yapılabilir. Bu sözleşmeye dayanılarak yapılan ödemeler kazanılmış hak sayılmaz.

İlgili mahalli idarenin; vadesi geçmiş vergi, sosyal güvenlik primi ile Hazine Müsteşarlığına olan borç toplamının gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin yüzde onunu aşması, ödeme süresi geçtiği halde ödenmemiş aylık ve ücret borcu bulunması veya gerçekleşen en son yıla ilişkin toplam personel giderinin, gerçekleşen en son yıl bütçe gelirlerinin belediyelerde yüzde otuzunu, il özel idaresinde yüzde yirmi beşini aşması hallerinde bu madde kapsamında sözleşme yapılamaz. Sözleşmenin yapılmasından sonra bu koşulların oluşması durumunda mevcut sözleşme kendiliğinden hükümsüz kalır."

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek Madde 15 aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

" Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile il özel idarelerinin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine sosyal denge tazminatı ödenebilir. Sosyal denge tazminatının ödenebilecek aylık tutarı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununa göre yapılan toplu sözleşmede belirlenen tavan tutarı geçmemek üzere ilgili belediye ve il özel idaresi ile ilgili belediye ve il özel idaresinde en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında anılan Kanunda öngörülen hükümler çerçevesinde yapılabilecek sözleşmeyle belirlenir."

Yukarıda yer alan mevzuata göre, sosyal denge tazminatı şartların oluşması halinde belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam eden kamu görevlilerine ödenmektedir.

Sayıştay 5. Dairesi bir kararında (K.2017/321); belediye başkanlarının sosyal denge tazminatı alamayacağına hükmedilmiştir.

Kararda aşağıdaki hususlara işaret edilmiştir.

" 4688 sayılı Kanun (madde 32) ve 375 sayılı KHK (ek madde 15) hükümleri birlikte değerlendirildiğinde "kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlileri" terimi memur ve sözleşmeli personeli ifade etmektedir.

5393 sayılı Kanun (madde 39) gereği; belediye başkanları 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında olmayıp aldıkları maaş ödenek olarak tarif edilmiştir. Bu nedenlerle, belediye başkanlarına sosyal denge tazminatı ödenmesi mümkün değildir.

Bu nedenle belediye başkanına sosyal denge tazminatı ödenmesi sonucu oluşan kamu zararının; sözleşmeyi imzalayan belediye başkanından, harcama yetkilisinden ve gerçekleştirme görevlisinden müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu'nun 53'üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle ödettirilmesine karar verilmiştir."

Bu yapılan açıklamalara göre; belediye başkanları memur sayılmadıkları ve belediyelerin kadro ve pozisyonunda istihdam edilmedikleri dikkate alındığında belediye başkanlarına sosyal denge tazminatı ödenmez. Bununla birlikte, belediye başkanları belediye tüzel kişiliğini temsil etmelerinden ötürü bir nevi işveren vekili sayılmalarından da sosyal denge tazminatından yararlandırılmaları mümkün görülmemektedir.