Hizmetlerin 3/4'ü, 2/3'ünün sayılması hizmet kaybına yol açar mı? Ne anlama gelmektedir?
Emeklilikte SGK primleri ödenmiş tüm hizmetler emekli aylığının hesabında uygulanır, eksiltme yapılmaz, ancak bazı meslek gruplarında özel sektör/resmi sektör'de geçen işçilik süreleri ile esnaf olarak geçen hizmet sürelerinin belirli kısmı memurların intibak işlemlerinde uygulanır. Sitemize gelen sorulardan ve yorumlardan hizmetlerin belirli kısmının sayılmaması gibi bir sonuç çıkarıldığından, yazımızda konuyu değerlendirmekteyiz.
Detaylar/Değerlendirmeler:
SGK HİTAP programında yer alan Toplam Hizmet, Kıdem Aylığı Hizmeti, Kazanılmış
Hak Aylığı Süresi, Emekli Keseneği Esas Aylığı Süresi başlıkları, memurların
çalışma hayatları içerisindeki bulunmuş oldukları hizmetlerin tahsillerine göre
657 ve 5434 sayılı Kanunlar gereği yapılması gereken işlemleri göstermektedir.
Memurlar emeklilik bilgilerini öğrenmek için yoğun olarak E-devlet SGK HİTAP
programından faydalanmakta, bazı durumlarda da Kurumlarından bilgi alabilmektedirler.
SGK programı olan ve memurların hizmetlerini takip etmesine büyük fayda sağlayan
HİTAP programı, memurların hizmet sürelerini, derece ve kademelerini (kazanılmış
hak aylık ile emekli keseneğine esas aylık derece ve kademelerini), kıdem yıllarını
göstermekte olduğunu ve bu bilgilerin de doğruluğunun tamamıyla kişilerin çalışma
hayatları içerisindeki kayıtlı bilgiler üzerinden SGK HİTAP programına giriş
yapılmak suretiyle kayıt altına alınmakta olduğunu söyleyebiliriz.
Birleşen/bütünleşen hizmetler ne demektir?
Kişilerin çalışma hayatları içerisinde farklı statülerde geçen hizmetleri de
bulunabilmektedir. Bu hizmetler, memurların hem emeklilik hizmet sürelerinin
toplamında, hem de intibak işlemlerinde dikkate alınır. Birleştirilen hizmet
kavramı da memurların emeklilik talebinde bulunduklarında emekli aylık ve emekli
ikramiyesi hesabında kullanılacak olan toplam hizmeti ifade eder, yani memurun
fiili olarak çalıştığı memurluk süresi, borçlandığı süreler (askerlik, yurtdışı,
ücretsiz izin vb. gibi), işçi veya esnaf statüsünde çalıştıkları süreler toplamı
üzerinden emeklilik işlemleri yapılır.
Hizmetlerin bütünleşmesinde 2008 yılı Ekim ayından önce SGK primleri ödenecek
şekilde çalışmaya başlamış olanlar hakkında 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
İntibak işlemi nedir, nasıl uygulanır?
Memurluk hizmetine başlamadan önce işçilik, esnaflık gibi hizmet süreleri olan
memurların bu sürelerinin intibak işlemlerinde uygulanmasına ilişkin hükümler
bulunur. Memurun Kazanılmış hak aylık intibakında, yani ek göstergeyi kazanmayı
sağlayan intibak işlemlerinin uygulanmasına yönelik hükümler 657 sayılı Kanunda,
Emekli Keseneğine Esas Aylık intibakında uygulanmasına, yani ek göstergeyi kazanmasını
sağlamayan intibak işlemlerine ilişkin hüküm de 5434 sayılı Kanunda bulunmaktadır.
Özetle;
İşçi veya Esnaf olarak çalışılan süreler kazanılmış hak aylık (KHA) intibakında
değerlendirilmez. Ancak, işçi veya esnaflık süresi meslekleri ile ilgili özel
sektörde geçmiş ise belirli kısmı (12 yılı geçmemek üzere 3/4'ü veya 2/3'ü),
resmi sektörde geçmişse tamamı memurların kazanılmış hak aylık intibakında değerlendirilir.
Tamamı ise emekli keseneğine esas aylık (EKEA) intibakında değerlendirilir.
Çalışma hayatı içerisindeki SGK primleri tam olarak ödenmiş hizmetlerin toplamı
(işçi, esnaf, memur, borçlanılan süreler gibi) emekli aylığı bağlanmasında dikkate
alınır, yani bu şekilde ¾, 2/3' ü gibi intibak işleminde yapılan kısıtlama toplam
hizmetin emekli aylığı bağlanma toplamında yapılmaz.
Toplam hizmet nedir, ne işe yarar?
"Toplam hizmet" kavramı bütünleştirici bir kavramdır. Toplam hizmetten
kasıt hem fiili hizmet hem de diğer statülerde (işçi, esnaf, memurlukta geçen
süreler) geçen süreler ile fiili hizmet süresi zammı (yıpranma payı), yapılmış
borçlanma sürelerinin bütün olarak toplamını ifade etmektir.
Sonuç olarak, toplam hizmet memurların emekli olacakları zaman hem emekli aylıklarında,
hem emekli ikramiyelerinde uygulanmak suretiyle esas alınacak olan nihai toplam
hizmet süresini ifade etmekte ve toplam hizmet süresi içinde, memurun kazanılmış
aylığında değerlendirilsin veya değerlendirilmesin dolaysıyla ek göstergeyi
etkileyen veya etkilemeyen tüm hizmetleri uygulanır.
Açıklamalarımız bağlamında;
5434'e tabi memurlar için hizmet birleştirmelerinde SGK kesintileri açıkladığımız
şekilde yapılacak intibak işlemlerine göre yapılır. Yani hem Kazanılmış Hak
Aylığı, hem de Emekli Keseneğine Esas Aylık sistemi üzerinden yapılır.
5510 a tabi memurlarda ise birleştirilen hizmetlere göre intibak işleminde Sosyal
Güvenlik Kurumu prim kesintisi tespiti yapılmaz, bunlar hakkında prime esas
kazanç tutarları ne ise bu tutarlar üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu kesintileri
yapılır. Hizmetler bütünleştiğinde Sosyal Güvenlik Kurumu prim kesintileri artmaz,
memurlardan bir kesinti söz konusu olmaz.
Sonuç bağlamında, fiili olarak çalışılan ve SGK primleri ödenmiş hizmetler
hiçbir zaman kısıtlama yapılarak azaltılmaz. Hizmetlerin kısıtlanması, yani
¾, 2/3 gibi hizmetlerin belirli bir bölümünün alınması tamamıyla intibak işlemi
ile sınırlı olan bir işlem olmakta, bu durum ise 657 sayılı Devlet Memurları
Kanununun ilgili maddelerinin uygulanmasına bağlı olmaktadır.
Konu hakkında bilgilenmek için https://www.memurlar.net/haber/1024106/hitap-ta-cikan-degerlendirilmedi-ibaresiyle-hak-kaybi-yaratir-mi.html
Adresimizi ziyaret edebilirsiniz.