Sosyal medyada örgüt afişi paylaşmak duvara asmak gibidir

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2020/3259
Karar No: 2023/5985

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri .

KARŞI TARAF (DAVACI) : .
VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU : . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem:
Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi, ... Anadolu Lisesinde kimya teknolojisi öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun . tarih ve . sayılı işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin . tarih ve E:. K:. sayılı kararıyla; davacı hakkında, Facebook'ta terör örgütleri lehine siyasi veya ideolojik resim ve afişleri paylaştığından bahisle adli soruşturma yürütüldüğünün öğrenilmesi üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucunda; davacının sosyal medya paylaşımlarının Devlet memuruna yakışmayacak şekilde terör örgütünü öven nitelikte olduğundan bahisle, Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun . tarih ve . sayılı işlemi ile 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği; disiplin soruşturması raporu ekinde yer alan sosyal medya paylaşımlarıyla terör örgütünün övüldüğü ve sempatik gösterildiği, davacının ifadesinde de bu tür paylaşımları yaptığını kabul ettiği; ayrıca söz konusu paylaşımlar nedeniyle . Ağır Ceza Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla "terör örgütünün propagandasını yapmak" suçundan 1 yıl, 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği dikkate alındığında; davacıya isnat edilen suçun sübuta erdiği anlaşıldığından, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
. Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; disiplin soruşturması raporundaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının sosyal medya hesabından terör örgütleri lehine birtakım paylaşımlarda bulunduğu hususu sabit ise de; söz konusu paylaşımların yasaklanmış yayın olduğuna, basıldığına ve kurum içinde dağıtıldığına, teşhir edildiğine dair herhangi bir tespit bulunmadığı gibi, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde tanımlanan "yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek" fiil kapsamında da bulunmadığı; bu durumda, davacının söz konusu fiilinin, 125. maddenin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde yer alan fillerden hiçbirisine uymadığından, anılan bent hükmü uygulanmak suretiyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Disiplin cezasına konu olan eylemler nedeniyle davacının . Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı ve eylemlerin sübuta erdiğinin yargı kararıyla da tespit edildiği; ayrıca 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin dördüncü fıkrasında, maddede sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaların verilebileceğinin kurala bağlandığı; disiplin cezasına konu eylemler nedeniyle davacı hakkında 125. maddenin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek, Bölge idare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK H KİMİ DÜŞÜNCESİ:
657 sayılı Kanun'un 125. maddesinde, disiplin cezası gerektiren fiil ve haller ile memurlara verilecek disiplin cezalarının düzenlendiği; memurlara disiplin cezası verilebilmesi için, disiplin cezası gerektiren fiillerin memuriyette iken işlenmesi gerektiği; memuriyet öncesinde işlenen fiiller nedeniyle, ilgililere 657 sayılı Kanun kapsamında disiplin cezası verilmesinin mümkün bulunmadığı; dava dosyasının incelenmesinden; davacı hakkında Facebook'taki hesabından terör örgütü lehine paylaşımlar yaptığı hususunda 29/01/2016 tarihinde ihbarda bulunulması üzerine, 11/02/2016 tarihinde İl Emniyet Müdürlüğünde davacının ifadesinin alındığı ve hakkında adli soruşturma başlatıldığı; daha sonra, davacının 18/02/2016 tarihinde özel okuldaki öğretmenlik görevinden ayrıldığı ve 09/03/2016 tarihinde Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi ... Anadolu Lisesinde 657 sayılı Kanun kapsamında öğretmen kadrosunda göreve başladığı; davalı idare tarafından, aynı tarihte (09/03/2016) davacı hakkında adli soruşturma yürütüldüğünün öğrenilmesi üzerine disiplin soruşturmasının başlatıldığı; disiplin soruşturması raporunda getirilen teklif doğrultusunda dava konusu işlem ile davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği anlaşılmış olup; buna göre, davacının disiplin cezasına konu sosyal medya paylaşımlarının memuriyet öncesi döneme ait olduğu, Facebook'taki paylaşımların memuriyette iken yapıldığı veya memuriyete başladıktan sonra bu paylaşımların kaldırılmadığı hususunda dava dosyasında idarece yapılmış bir tespitin bulunmadığı dikkate alındığında; memuriyet öncesi döneme ilişkin sosyal medya paylaşımları nedeniyle, davacının disiplin cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı; öte yandan, davacının söz konusu paylaşımları ve hakkında yapılan ceza yargılaması sonucunda verilen karar da dikkate alınarak, 657 sayılı Kanun'un 48. maddesi ve ilgili diğer mevzuatta aranan şartları taşıyıp taşımadığı hususunda davalı idarece yeniden bir değerlendirme yapabileceğinin de kuşkusuz olduğu sonucuna ulaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile sonucu itibarıyla hukuka uygun olan Bölge Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
09/09/2015 - 18/02/2016 tarihleri arasında Iğdır ilinde özel bir okulda kimya öğretmeni olarak görev yapan ve 09/03/2016 tarihinde Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi ... Anadolu Lisesinde kimya teknolojisi öğretmeni olarak göreve başlayan davacı hakkında, Facebook'ta terör örgütleri lehine siyasi veya ideolojik resim ve afişleri paylaştığından bahisle adli soruşturma yürütüldüğünün öğrenilmesi üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucunda; davacının sosyal medya paylaşımlarının Devlet memuruna yakışmayacak şekilde terör örgütünü öven nitelikte olduğundan bahisle, Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun . tarih ve . sayılı işlemi ile 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
Bunun üzerine, temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.
Öte yandan, dava konusu işlem tesis edilmeden önce, . Ağır Ceza Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararıyla davacının, terör örgütü propagandası yapmak suçundan 1 yıl, 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş, söz konusu karar kesinleşmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 6. maddesinde, Devlet memurlarının, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na ve kanunlarına sadakatla bağlı kalmak ve milletin hizmetinde Türkiye Cumhuriyeti kanunlarını sadakatla uygulamak zorunda oldukları; 7. maddesinde, Devlet memurlarının herhangi bir kişinin yararını veya zararını hedef tutan bir davranışta bulunamayacakları, görevlerini yerine getirirlerken dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep gibi ayırım yapamayacakları; 8. maddesinde de, Devlet memurlarının, resmi sıfatlarının gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışlarıyla göstermek zorunda oldukları belirtilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde, "Yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek" Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve haller arasında sayılmış; aynı maddenin dördüncü fıkrasında da, "Yukarıda sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibariyle benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verilir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu olayda; öğretmen olarak görev yapan davacının sosyal medya hesabından, terör örgütleri lehine siyasi veya ideolojik resim ve afişleri paylaştığının öğrenilmesi üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucunda, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırıldığı; söz konusu paylaşımların Devletin aleyhine ve bölünmez bütünlüğüne karşı siyasi ve ideolojik propaganda mahiyetinde olduğu; anılan paylaşımların terör örgütü propagandası niteliğinde olduğunun . Ağır Ceza Mahkemesi kararıyla da tespit edildiği anlaşılmaktadır.

Buna göre, dava konusu işleme esas olan ve 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde yer alan "yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek" fiilinin, davacının eylemleriyle birebir örtüşmediği açık ise de; 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer olan eylemlere de aynı cezanın verileceği" yolundaki düzenlenme uyarınca, davacının sosyal medya paylaşımlarının nitelik ve ağırlığı itibarıyla 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde sayılan fiillerle benzer mahiyette olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu durumda, Devletin bölünmez bütünlüğüne karşı siyasi ve ideolojik amaçlı paylaşımlarıyla terör örgütü propagandası yaptığı sabit olan davacının, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık; davanın reddine dair İdare Mahkemesinin kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 23/11/2023 tarihinde kesin olarak esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Dava; Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi, ... Anadolu Lisesinde kimya teknolojisi öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 07/12/2017 tarih ve 2017/565 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Kanun'un 125. maddesinde, disiplin cezaları ile disiplin cezası gerektiren fiil ve haller sayma yoluyla belirlenmiş olup; aynı maddenin dördüncü fıkrasında da, maddede sayılan ve disiplin cezası verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verileceği kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Iğdır ilinde özel bir okulda kimya öğretmeni olarak görev yapmakta iken davacı hakkında Facebook'taki hesabından terör örgütü lehine paylaşımlar yaptığı hususunda 29/01/2016 tarihinde ihbarda bulunulması üzerine, 11/02/2016 tarihinde İl Emniyet Müdürlüğünde davacının ifadesinin alındığı ve hakkında adli soruşturma başlatıldığı; daha sonra, davacının 18/02/2016 tarihinde özel okuldaki öğretmenlik görevinden ayrıldığı ve 09/03/2016 tarihinde Ağrı ili, Doğubayazıt ilçesi ... Anadolu Lisesinde 657 sayılı Kanun kapsamında öğretmen kadrosunda göreve başladığı; davalı idare tarafından, aynı tarihte (09/03/2016) davacı hakkında adli soruşturma yürütüldüğünün öğrenilmesi üzerine disiplin soruşturmasının başlatıldığı; disiplin soruşturması raporunda getirilen teklif doğrultusunda dava konusu işlem ile davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının sosyal medyadaki paylaşımların Devletin aleyhine ve bölünmez bütünlüğüne karşı siyasi ve ideolojik propaganda mahiyetinde olduğu; terör örgütü propagandası niteliğinde olan paylaşımların, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde yer alan "yasaklanmış her türlü yayını veya siyasi veya ideolojik amaçlı bildiri, afiş, pankart, bant ve benzerlerini basmak, çoğaltmak, dağıtmak veya bunları kurumların herhangi bir yerine asmak veya teşhir etmek" fiili ile birebir örtüşmediği açık ise de; anılan Kanun'un 125. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, davacının sosyal medya paylaşımlarının nitelik ve ağırlığı itibarıyla, 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (b) alt bendinde sayılan fiillerle benzer mahiyette olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, 657 sayılı Kanun'un hükümleri uyarınca, memurlara disiplin cezası verilebilmesi için, disiplin cezası gerektiren fiillerin memuriyette iken işlenmesi gerektiği; memuriyet öncesinde işlenen fiiller nedeniyle, memurlara 657 sayılı Kanun kapsamında disiplin cezası verilemeyeceği tartışmasızdır.

Bu durumda, davacının disiplin cezasına konu sosyal medya paylaşımlarının, memuriyet öncesi dönemde yapıldığı açık olmakla birlikte; söz konusu paylaşımların memuriyete başladığında halen mevcut olup olmadığı (paylaşımların sosyal medya hesabından kaldırılıp kaldırılmadığı) hususunda dosyada herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığından, bu husus araştırılmak ve açıklığa kavuşturulmak suretiyle ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiş olup, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği görüşüyle karara, gerekçesi yönünden katılmıyoruz.