İDDK'dan KİT'lere ataması yapılan 2828'lilere ilişkin olumsuz karar

Haktan yararlanma bir keredir
2828 sayılı Kanun ile getirilen istihdam hakkı bakımından kanun koyucunun amacının, 18 yaşına kadar yetiştirme yurtlarında kalan, bakımı Devlet tarafından sağlanan, herhangi bir yakını da bulunmayan gençlerin, 18 yaşını ikmali nedeniyle koruma veya bakım tedbiri kararı kaldırıldıktan hemen sonra işe yerleştirilmelerinde kolaylık sağlayarak, bu gençlerin hayatını kimseye muhtaç olmadan sürdürebilmesini sağlamak olduğu, bu kapsamda yukarıda yer verilen düzenlemeler çerçevesinde belirtilen şartları taşıyanların istihdamı için, kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi statüde olursa olsun serbest kadro ve pozisyonları toplamının binde birinin ayrıldığı, bununla birlikte, söz konusu istihdam hakkı bakımından kadro sayısının belirli bir sayıda olması nedeniyle haktan sadece bir kez yararlanılabileceği, kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlara her ne surette olursa olsun yerleştirilenlerin bu maddede verilen hakkı kullanmış sayılacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından sadece bir kez yararlanılabileceği, kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlara her ne surette olursa olsun yerleştirilenlerin bu maddede verilen hakkı kullanmış sayılacağına ilişkin mevzuat hükmü karşısında, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yararlanmak suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirilen ilgililerin anılan kurumun özelleştirilmesi üzerine istekleri ve iradeleri dışında iş akitleri feshedilmiş ise de, 2014/7140 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar'ın 2. maddesi kapsamında 657 sayılı Kanun'un 4. maddesinin (C) fıkrasının ikinci paragrafı kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme hakkı tanındığı dikkate alındığında, ilgililerin 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yeniden faydalanmasına hukuken olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2023/39
Karar No: 2023/43

BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

Ankara Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 26/05/2023 tarih ve E:2023/85, K:2023/85 sayılı kararıyla;
.vekili Av tarafından, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 27/10/2022 tarih ve E:2021/1368, K:2022/4743 sayılı kararı ile Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 02/12/2021 tarih ve E:2020/1673, K:2021/2607 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenilmesi nedeniyle,
"Aykırılığın, davanın reddi yolundaki Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararı doğrultusunda giderilmesi gerektiği" görüşüyle, 2576 sayılı ''Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun"un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakimi ..., 'ın açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:

1-AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI:
A- ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2021/1368 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: Davacı tarafından, Devlet Personel Başkanlığınca 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesi uyarınca yerleştirildiği A.Ş.'ye bağlı A.Ş.'nin özelleştirilmesi nedeniyle 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinden yeniden faydalanma istemiyle yapılan başvurunun, sağlanan istihdam hakkından sadece bir kez yararlanılabileceğinden bahisle reddine dair Bakanlığına bağlı İl Müdürlüğünün 06/03/2020 tarih ve E.667481 sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

Ankara 9. İdare Mahkemesinin 12/11/2020 tarih ve E:2020/909, K:2020/2241 sayılı kararının özeti:
Uyuşmazlıkta; davacının, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi uyarınca 2000 yılında A.Ş.'de işe yerleştirildiği, çalıştığı iş yerinin özelleştirilmesi ve 23/03/2018 tarihinde iş akdinin feshedilmesi üzerine davacının başvuruda bulunduğu, her ne kadar 19/02/2014 tarihinde yürürlüğe giren 6518 sayılı Kanun'un 20. maddesiyle 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde değişiklik yapılarak bu madde kapsamında sağlanan istihdam hakkından sadece bir kez yararlanılabileceği konusunda sınırlama getirildiği görülmekte ise de, anılan Kanun'da kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi statüde olursa olsun serbest kadro ve pozisyonları toplamının binde birinin bu madde kapsamında istihdam edilecekler için ayrılacağının düzenlendiği, davacının daha önce yerleştirildiği kurumdan iş yerinin özelleştirilmesi nedeniyle ayrıldığı, A.Ş.'nin özelleştirilmemesi halinde davacının bu iş yerinde çalışmaya devam edeceği, bu nedenle davacının iş yerinden ayrılmasının kendi iradesi olduğunun kabulünün hakkaniyete aykırı olduğu ve daha önce Kanun'la sağlanan haktan kendi iradesi dışında meydana gelen değişiklikler nedeniyle mahrum kalması sonucunu doğuracağı anlaşıldığından, davacının 2828 sayılı Kanun gereği tekrar işe yerleştirilmesi için yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği,

Diğer taraftan, hukuka aykırı olduğu saptanan dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük ve parasal hakların dava tarihi olan 11/03/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte Anayasa'nın 125. maddesi hükmü uyarınca davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, yoksun kalınan özlük ve parasal hakların dava tarihi olan 11/03/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 27/10/2022 tarih ve E:2021/1368, K:2022/4743 sayılı kararının özeti:
Olayda, davacının başvurusunun 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında başka bir kuruma atanması talebiyle yapılmış bir başvuru olmadığı, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinden yeniden faydalanmak talebiyle yapılan başvuru olduğu, ilgili mevzuat hükümlerinde, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi uyarınca kamu kurumuna yerleştirilenlerin bu haktan yalnızca bir kez yararlanabileceği, her ne surette olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirilenlerin bu hakkını kullanmış sayılacağı düzenlemelerine yer verildiğinin görüldüğü,

Dairelerinin, 12/05/2022 tarihli ara kararıyla, "...davacının, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi uyarınca 2000 yılında yerleştirildiği A.Ş.'nin özelleştirilmesi sonucunda 23/03/2018 tarihinde iş akdinin feshedildiği anlaşılmakla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/C maddesine 6552 sayılı Kanun'la eklenen ikinci fıkra sonrasında Bakanlar Kurulunca çıkarılan 29/12/2014 tarih ve 2014/7140 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar'ın 2. maddesi ile 657 sayılı Kanun'un 4. maddesinin (C) fıkrasının ikinci paragrafı kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edileceklerine ilişkin düzenlemeler uyarınca, davacının, 4046 sayılı Kanun kapsamında 4/B veya 4/C statüsünde kamu kurum ve kuruluşlarında yeniden istihdam edilip edilmediği, edilmiş ise özelleştirme sonrasında hangi kurumda ve hangi kadroda çalıştığının, istihdam edilmemiş ise, hangi gerekçelerle istihdam edilmediğinin, istihdam edilmeye ilişkin davacının başvurusunun olup olmadığının araştırılarak ilgili belge ve bilgilerin onaylı suretlerinin gönderilmesinin istenilmesine" karar verildiği, gelen cevabi yazı ve eklerinden, davacının özelleştirme sonrasında talebi üzerine 4046 sayılı Kanun kapsamında Üniversitesinde 4/B statüsünde çalıştığı, İdare Mahkemesi iptal kararı üzerine hak sahipliği listesine alındığı, ancak 2828 sayılı Kanun kapsamında talepte bulunmadığının bildirildiğinin görüldüğü,

Bu durumda, 28/06/2000 tarihinde 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi kapsamında kamu kurumuna ( A.Ş. ve bu kurumun özelleştirilmesinden sonra da Üniversitesine) yerleştirilen davacının, anılan Kanun uyarınca bu haktan sadece bir kez yararlanma imkanı olduğu, bu nedenle bu haktan yalnızca bir defa faydalanılabileceğine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldığı,

Öte yandan, davanın reddine karar verildiğinden, davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle ödenmesine karar verilmesi talebinin de reddi gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, Ankara 9. İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine kesin olarak karar verilmiştir.

B- ERZURUM BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2020/1673 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: A.Ş'de makine tamir bakım ustası olarak görev yapan davacının, görev yaptığı kurumun özelleştirilmesinden sonra iş akdinin feshedilmesi nedeniyle 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinden yeniden faydalanması istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin 17/07/2019 tarih ve E.1763785 sayılı işlemin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi ve özlük hakların iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

Van 3. İdare Mahkemesinin 20/03/2020 tarih ve E:2019/2824, K:2020/622 sayılı kararının özeti:
Olayda, davacının başvurusunun 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında başka bir kuruma atanması talebiyle yapılmış bir başvuru olmadığı, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinden yeniden faydalanma talebiyle yapılan başvuru olduğu, ilgili mevzuat hükümlerinde 2828 sayılı Kanun'un Ek 1.maddesi uyarınca kamu kurumuna yerleştirilenlerin bu haktan yalnızca bir kez yararlanabileceği, her ne surette olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirilenlerin bu hakkını kullanmış sayılacağı düzenlemelerine yer verildiğinin görüldüğü,

Bu durumda, 28/06/2000 tarihinde 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi kapsamında kamu kurumuna yerleştirilen davacının, anılan Kanun uyarınca bu haktan sadece bir kez yararlanma imkanı olduğu, bu nedenle bu haktan yalnızca bir defa faydalanılabileceğine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı,
Öte yandan, davanın reddine karar verildiğinden davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi talebinin de reddi gerektiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 02/12/2021 tarih ve E:2020/1673, K:2021/2607 sayılı kararının özeti:
Uyuşmazlıkta, davacının 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinden yararlanarak yerleştirildiği işten kendi iradesi ve isteği dışında ayrıldığı, görev yaptığı kurumun özelleştirilmesi nedeniyle iş akdinin çalıştığı kurum tarafından feshedilmesi nedeniyle işten ayrılmak zorunda kaldığı, dolayısıyla çalıştığı iş yerinin (kurumun) özelleştirilmemesi halinde bu iş yerinde çalışmaya devam edeceği, bu nedenle 2828 sayılı Kanun'la kendisine sağlanan haktan kendi iradesi dışında meydana gelen değişiklikler nedeniyle mahrum kalması gibi bir sonucun doğmasının, adalet ve hakkaniyet ilkesine uygun düşmeyeceği değerlendirildiğinden, davacının 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi uyarınca tekrar işe yerleştirilmesi talebinin, daha önce bu haktan yararlanmış olduğu, bu haktan bir kez yararlanabileceği gerekçe gösterilmek suretiyle reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Bununla birlikte, işbu kararın, davacının idarece doğrudan atanması sonucunu doğurmayacağı, davalı idarece diğer şartlar yönünden değerlendirme yapılacağı ve buna göre atanabileceği kurumların belirleneceği açık olduğundan, bu aşamada davacının dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemi hakkında karar verilmesine imkan bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, Van 3. İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, mahrum kalınan parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesi talebi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, kesin olarak karar verilmiştir.

II-İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Uyuşmazlıklarda, davacıların... Yetiştirme Yurdundan reşit olarak ayrıldıktan sonra, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi kapsamında 28/06/2000 tarihinde A.Ş.'de işe başladıkları, A.Ş.'de sürekli işçi olarak çalışmaya devam ederlerken anılan Şirket'in 09/03/2018 tarihinde özelleştirilmesi üzerine, 23/03/2018 tarihinde iş akitlerinin feshedildiği, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi dosyasında yer alan davacının, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında başka bir kuruma atanma talebiyle başvuruda bulunmadığı, ancak Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi dosyasında yer alan davacının 4046 sayılı Kanun kapsamında başvuru yapması üzerine, Üniversitesinde 4/B statüsünde işe yerleştirildiği, devamında her iki davacının da 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yeniden faydalanmak için başvuruda bulundukları ve söz konusu başvuruların 2828 sayılı Kanun kapsamında istihdam hakkından bir kez yararlanılabileceği gerekçesiyle reddedildiğinin görüldüğü, anılan işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda, aynı konuda verilen farklı nitelikteki kararların kesinleşmesi üzerine incelenen aykırılığın oluştuğu görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Başvuruya konu olan kararlar arasındaki aykırılığı; 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yararlanmak suretiyle A.Ş'de sürekli işçi kadrosunda makine tamir bakım ustası olarak görev yapan ilgililerin, görev yaptığı kurumun özelleştirilmesinden sonra iş akitlerinin feshedilmesi nedeniyle 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yeniden yararlanıp yararlanamayacakları hususu oluşturmaktadır.

2828 sayılı Kanun ile getirilen istihdam hakkı bakımından kanun koyucunun amacının, 18 yaşına kadar yetiştirme yurtlarında kalan, bakımı Devlet tarafından sağlanan, herhangi bir yakını da bulunmayan gençlerin, 18 yaşını ikmali nedeniyle koruma veya bakım tedbiri kararı kaldırıldıktan hemen sonra işe yerleştirilmelerinde kolaylık sağlayarak, bu gençlerin hayatını kimseye muhtaç olmadan sürdürebilmesini sağlamak olduğu, bu kapsamda yukarıda yer verilen düzenlemeler çerçevesinde belirtilen şartları taşıyanların istihdamı için, kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi statüde olursa olsun serbest kadro ve pozisyonları toplamının binde birinin ayrıldığı, bununla birlikte, söz konusu istihdam hakkı bakımından kadro sayısının belirli bir sayıda olması nedeniyle haktan sadece bir kez yararlanılabileceği, kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlara her ne surette olursa olsun yerleştirilenlerin bu maddede verilen hakkı kullanmış sayılacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, somut uyuşmazlıklar özelinde, ilgililerin 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkı kapsamında A.Ş.'de sürekli işçi olarak çalışmaya devam ederlerken, anılan Şirket'in 09/03/2018 tarihinde özelleştirilmesi üzerine 23/03/2018 tarihinde iş akitlerinin istekleri ve kendi iradeleri dışında feshedildiği, bununla birlikte, 2014/7140 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar'ın 2. maddesi çerçevesinde, 657 sayılı Kanun'un 4. maddesinin (C) fıkrasının ikinci paragrafı kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme haklarının olduğu, nitekim Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi dosyasında yer alan kişinin 4046 sayılı Kanun kapsamında başvuru yapması üzerine Üniversitesinde 4/B statüsünde işe yerleştirildiği, ancak Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi dosyasında yer alan kişinin, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamında başka bir kuruma atanma talebiyle başvuruda bulunmadığı görülmektedir.

Bu durumda, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından sadece bir kez yararlanılabileceği, kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonlara her ne surette olursa olsun yerleştirilenlerin bu maddede verilen hakkı kullanmış sayılacağına ilişkin mevzuat hükmü karşısında, 2828 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yararlanmak suretiyle kamu kurum ve kuruluşlarına yerleştirilen ilgililerin anılan kurumun özelleştirilmesi üzerine istekleri ve iradeleri dışında iş akitleri feshedilmiş ise de, 2014/7140 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Sonucunda İş Sözleşmeleri Sona Eren İşçilerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esaslar'ın 2. maddesi kapsamında 657 sayılı Kanun'un 4. maddesinin (C) fıkrasının ikinci paragrafı kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilme hakkı tanındığı dikkate alındığında, ilgililerin 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu'nun Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından yeniden faydalanmasına hukuken olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

III- SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, "ilgililerin 2828 sayılı Kanunun Ek 1. maddesinde yer alan istihdam hakkından tekrar faydalanmasına imkan bulunmadığı" doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 13/11/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.