25 yılını tamamlayıp istifa eden memur açıkta iken rahatsızlanırsa sosyal güvenlik durumu ne olur?

Detaylar/Değerlendirmeler:

Emekli aylığı bağlanması için aranılan hizmet süresini tamamladıktan sonra emeklilik yaşını beklemek için istifa eden memur, bu süre zarfında sağlık durumu bozulursa, sağlık sebebi ile yaş grubunu beklemeden emekli olabilir. EYT kapsamı dışında olan ve 8 Eylül 1999 sonrası ilk defa çalışma hayatına başlayanlar kadın 58, erkek 60 yaşını ve her ikisinin de 25 tam hizmet yılını tamamladıklarında emeklilik kazanımlarını elde edebilmektedirler.

Bu durumda, memurluktan ayrılan kişi herhangi bir statüde çalışmadan malul duruma geldiğini sağlık kurulu raporu ile belgelemesi kaydıyla malullük talebinde bulunabilir.

Malul emekliliğinde yaş grubu aranmaz.

Malul emekliliğinde bağlanacak aylık oranına ayrıca bir ilave yapılmaz. Hizmet süresi ne kadar ise bu süreye aylık ve emekli ikramiyesi ödemesi yapılır.

Yani, malullük aylığı hesaplama sistemi ile istekle emeklilik aylığı hesaplama sistemi aynı kalemler üzerinden yapılır, bir fark bulunmaz.

5434'e tabi olanlar açısından;

Malullük ile ilgili kurallar 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 44, Madde 53, Madde 54 hükümlerinde, müracaatla ilgili hükümde Madde 91 hükmünde bulunmaktadır.

Bu kurallara göre;

Memurunun sebebi ne şekilde olursa olsun vücutlarında meydana gelen hastalıklar veya maruz kaldıkları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamayacak duruma girdiklerinde malul sayılmaktadırlar. Tabi ki malul olup olmadığının son kararı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca verilmektedir.

Malullük için koşul olarak aranan bir oran ve malullük için bir sebep yoktur. Malul olma durumunun nedeni aranmaz. Sadece vücutlarında meydana gelen rahatsızlıklarını belirlenen sağlık kurulu raporunun Sosyal Güvenlik Kurumunca incelenerek malul olup olmadığının kararı yeterli olmaktadır.

Açıkta malul olanların malullük ilişkilerinde görevleriyle bir bağ kurulmayacağından memurluktan ayrıldıktan sonra malullük talebinde bulunanların sağlık kurulu raporlarının hem raporu düzenleyen hastanelerce hem de Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca, çalışabilecek durumda mıdır değil midir, çalışmadan geçimini sağlar mı sağlamaz mı açısından rahatsızlık durumu incelenerek karara bağlanması gerektiğini söyleyebiliriz.

Malul duruma giren, çok ileri derecede malul durumu olmayan memurun ve malul olduğu kararı verilmesi halinde hizmet süresinin en az 10 yıl olması ön koşul olarak belirtilmiştir. Memurluktan ayrılmış ve çalışmayan bir kişiye de malul olması nedeniyle aylık bağlanması için memurluktan ayrıldığında hizmet süresinin en az 10 yıl olması gerekiyor. 10 yıl hizmeti olmayana malul aylığı bağlanamaz.

5510'a tabi olanlar açısından;

5510'a tabi memurlar için malullük ile ilgili kurallar 5510 sayılı Kanun Madde 25,26, 27 hükümlerinde bulunmaktadır.

Bu durumda olanlardan hizmet yıllarını tamamlayıp görevlerinden ayrılıp emeklilik yaşını (58 veya 60 yaşını bekleyenler de olabilmektedir. Zira 2008 yılı Ekim ayından önce işçi, esnaf gibi hizmetleri olup da bu tarihten sonra memur olanlar bulunmaktadır. (Örnek, 4 B sözleşmeli iken memur kadrosuna geçenlerden genelde hizmet sürelerini tamamlayanlar da bulunmaktadır)

5510 sayılı Kanuna göre malul sayılma kriteri 5434'den farklı olarak, memurların çalışma gücünün en az % 60'ını veya görevlerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetme şeklinde gerekiyor. Bu durumun tespiti de yine SGK Sağlık Kurulunca yapılmaktadır.

Görevinden emeklilik yaşını beklemek için istifa eden memurun da hiçbir statüde çalışmaması ve bu süre zarfında rahatsızlanması halinde malullük talebinde bulunabilir. Ancak, malul olabilmesi için mutlaka SGK Sağlık Kurulunun kişinin çalışma gücünün % 60'ını kaybettiğinin tespitinin yapılması gerektiğini söyleyebiliriz.

Bu bağlamda sonuç değerlendirmemiz; 5434 ve 5510 sayılı Kanunlara tabi çalışmaları olup görevinden ayrılan memur görevinden ayrıldıktan sonra şayet işçi, esnaf olarak da çalışmıyorsa rahatsızlığından dolayı memurluktan dolayı malul aylığı bağlanması talebinde bulunabileceğini değerlendirmekteyiz.

İşlem sürecinin de, rahatsızlığın sağlık kurulu raporu ile belgelenmesi, bu raporun Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunun incelenmesi için gönderilmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu şayet malul olduğu yönünde bir karar vermesi halinde, açıkta iken rahatsızlanan kişinin emeklilik yaş şartını beklemeden malul aylığını kazanacağını değerlendirmekteyiz.