1 Ekim 2008 öncesi işçi, esnaf olarak geçen çalışmalar sosyal güvenlik konularını nasıl etkiler?
1 Ekim 2008 tarihinden önce işçi, esnaf olarak geçen çalışmaları olup bu tarihten sonra memur olanlar hakkında hizmet bütünleşmesi, emekli aylığı, emekli ikramiyesi şartları farklıdır. Yani, 1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlarla bu tarihten sonra memur olanlar arasında kurallar yönüyle çok büyük farklar bulunur.
Ziyaretçi sorusu:
https://www.memurlar.net/haber/1109252/
adresimizde yayımlamış olduğumuz "Son statüsü işçi olan, memuriyet üzerinden
nasıl emekli olur?" konusundaki değerlendirmelerimiz üzerinden ziyaretçimiz
tarafından "1 ekim 2008 den önce hizmetleri olanlar demişsiniz .bu tarihten
önce memur mu bagkur mu ssk mı dememişsiniz. benim 9 eylül 1999 dan önce ssk
işçi olarak girişim var .ancak 2010 eylülde emekli sandığına geçtim. ben istifa
edip son 3,5 yıl ssk lı bir işe girsem emekli ikramiyem yanar mı. emekli maaşım
artar mı azalır mı." Şeklindeki sorusu üzerine kısa ve net bilgiler vermekteyiz.
Detaylar/Değerlendirmeler:
Hizmet bütünleşme konusu:
1 Ekim 2008 tarihinden önce SGK primleri ödenmiş olan ister işçi, ister esnaf,
ister memurluk hizmetleri olanların hizmet bütünleşmelerinde 2829 sayılı Kanun
hükmü uygulanır ve son 7 yıl hizmet içerisinde geçen hizmet statüleri emekli
aylığı bağlanacak olan statüyü, yani işçi, esnaf, memur statüsünü belirler.
Bu durum 5510 sayılı Kanunun geçici maddeleri gereğidir. Dolayısıyla da 1 Ekim
2008 tarihinden önce mutlaka işçi, esnaf ya da memur olarak geçen hizmet şartı
bulunmaz. Bu statülerden herhangi birisinin olması bu kapsama dahil olmaları
için yeterli olmaktadır.
Bu durum, SGK primleri ödenmiş olarak çalışmaya başlama tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden
sonra olanlar için son 7 yıl hizmet kuralı bulunmaz. Bu durumda olanlar hakkında
5510 hükümleri uygulanır ve hangi statüde daha fazla çalışma varsa zorunlu olarak
o statü üzerinden emeklilik olur.
5434 veya 5510 sayılı Kanuna tabi olma konusu:
1 Ekim 2008 tarihinden önce hiç memurluk hizmeti olmayanlar ve bu tarihten sonra
memur olanlar 5510 sayılı Kanuna tabi olurlar. Yani ilk defa memurluğa başlamış
olurlar. Dolayısıyla da emekli aylığı ve emekli ikramiyesi konusunda 5510 sayılı
Kanun hükümleri kapsamına girerler. Ancak, hizmet bütünleşmesinde 1 Ekim 2008
tarihinden önce işçi, esnaf olarak geçen hizmetleri olduğunda hizmet bütünleşmesinde
ise yine son 7 yıl hizmet kuralına tabi olurlar.
Emekli ikramiyesine hak kazanma konusu:
https://www.memurlar.net/haber/1107902/
adresimizde net değerlendirmelerimiz mevcuttur. 1 Ekim 2008 tarihinden önce
işçi, esnaf hizmetleri olup da 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa memur olanların
emekli ikramiyesine hak kazanmasında emekli aylığı bağlanması esnasında mutlaka
son çalışma şeklinin "Memur" olma şartı bulunmaktadır. Dolayısıyla
hizmet bütünleşmesi kuralları ile emekli ikramiyesine hak kazanma kuralları
farklı olmaktadır.
8 Eylül 1999 tarihinden önce SGK primleri ödenmiş olarak çalışmaları bulunanlar
(işçi, esnaf, memur) hakkında emeklilikte yaş şartı aranmamaktadır. İşçi, esnaf
olarak çalışanlar için yaş şartı hariç sadece sigortalılık süresi ve hizmet
şartı, memur olarak çalışanlar için de sadece hizmet süresi (9000 gün) emekli
olmak için yeterli olmaktadır.
Kısa ve net açıklamalarımız bağlamında ziyaretçimiz hakkında söylenebilecek
durum aşağıdaki şekilde olacaktır:
9 Eylül 1999 tarihinden önce işçi olarak girişi olan ve 2010 Eylül ayında
memur olan kişi hakkında hizmet bütünleşmesinde 2829 sayılı Kanun hükmü uygulanır
ve son 7 yıl hizmet kuralı işler.
Emeklilikte yaş şartı hariç memur olarak emekli olmak isterse 9000 gün hizmetinin
(işçi, memur, borçlanılan süreler varsa bu süreler dahil) olması gerekir. Emekli
aylığı 5510 kurallarına göre hesaplanır.
Bu durumdaki ziyaretçimiz, memurluktan istifa eder ve işçi olarak çalışırsa
işçi statüsünden emekli olmak için 1260 gün ve daha fazla çalışması gerekir,
yani son 3,5 yılının işçi statüsünde geçmiş olması gerekir.
Şayet, bu şekilde işçi statüsüne geçip işçi statüsünden emekli olursa https://www.memurlar.net/haber/1107902/
adresimizde de değerlendirmelerini yaptığımız şekilde, son çalışma şekli "Memur"
statüsü olmayacağı için memurluk sürelerine ikramiye alınması mümkün olmayacaktır.
Emekli aylığı konusu, 5510 sayılı Kanun kapsamındakiler için de işçi aylık bağlama
sistemine benzer şekilde bir aylık hesaplama şekli olduğu için, maaş konusunda
SGK dan bilgi alınmasını tavsiye edebiliriz.