Belediyeler nasıl sözleşmeli er/erbaş istihdam eder?

Bilindiği üzere, 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununun "Kamuda istihdam" başlıklı ek 1 inci maddesinde; "(1) Sözleşmeli erbaş ve er olarak en az yedi hizmet yılını doldurarak ayrılanlardan nitelik belgesi olumlu olanlar, ilgili mevzuatlarındaki şartları taşımaları kaydıyla kamu kurum ve kuruluşlarının boş kadro ve pozisyonlarına bu maddedeki usul ve esaslar çerçevesinde atanırlar.

(2) Sözleşmeli erbaş ve erlerden talepte bulunanların bilgileri, hizmet süresi en fazla olandan başlamak üzere İçişleri veya Milli Savunma bakanlıkları tarafından yılda bir defa şubat ayının son gününe kadar Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. İlgili personelin bildirilmiş olması atanma için tek başına hak teşkil etmez. Bu madde kapsamında personel istihdam etmek isteyen kamu kurum ve kuruluşları atama yapmak istedikleri boş kadro ve pozisyon sayısının iki katı kadar adayı Devlet Personel Başkanlığından her yılın 15 Mart tarihine kadar talep ederler. Devlet Personel Başkanlığınca 1 Mayıs tarihine kadar yılda bir defa kamu kurum ve kuruluşlarına sözleşmeli erbaş ve er olarak hizmet süresi en fazla olandan başlayarak aday listeleri gönderilir. Bir ay içinde yapılacak mülakatta başarılı bulunarak atananların bilgileri bir ay içinde ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

(3) Ataması yapılan personel göreve başladığı tarihten itibaren atandığı kadro veya pozisyonun mali ve diğer haklarından faydalandırılır. Bunların sözleşmeli erbaş ve erlikte geçen hizmet süreleri, 657 sayılı Kanunda öngörülen öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla, başlangıç derece ve kademelerine her yıl bir kademe ilerlemesi ve her üç yıl bir derece yükselmesi sayılmak suretiyle kazanılmış hak aylık, derece ve kademeleri ile emekli ikramiyesinin hesabına esas sürenin tespitinde değerlendirilir. Atama onayı alınmasına rağmen görevine başlamayanlar ile başladıktan sonra herhangi bir sebeple görevden ayrılanlar bu madde kapsamında yeniden istihdam edilemezler. Seferberlik, savaş veya terörle mücadeleden kaynaklanan zorunlu hallerde, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından birinci fıkrada belirtilen hizmet süresi uzatılabilir.

(4) Başvuru, mülakat, atama ve diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar İçişleri ve Milli Savunma bakanlıkları ile Devlet Personel Başkanlığı tarafından müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

(5) Bu madde kapsamında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, gerekli bilgi ve belgeleri istemeye, araştırma ve inceleme yapmaya ve uygulamayı yönlendirmeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir." hükmüne yer verilmiş olup bu kapsamda "Sözleşmeli Erbas, ve Erlerin Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İstihdamına Dair Yönetmelik" 12/5/2023 tarihli ve 32188 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Yönetmeliğin "Kapsam" başlıklı ikinci maddesinde; "(1) Bu Yönetmelik sözleşmeli erbaş, veya er olarak en az yedi hizmet yılını doldurarak ayrılanların;

a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali^ Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelde yer alan genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, (II) sayılı cetvelde yer alan özel bütçeli idareler, (III) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlar ve (IV) sayılı cetvelde yer alan sosyal güvenlik kurumları ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle kurulan diğer idareler ile hizmetlerini genel bütçenin transfer tertiplerinden yardım alarak yürüten kamu kurum ve kuruluşlarında,

b) İştirakler hariç, olmak üzere, kamu iktisadi^ teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile müesseselerinde,

c) İl özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli^ idare birliklerinde,

10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununun ek 1 inci maddesi kapsamında memur, sözleşmeli personel ve sürekli isçi olarak istihdamlarını kapsar." hükmüne, geçici 1 inci maddesinde ise; "(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yedinci hizmet yılını tamamlayarak ayrılan sözleşmeli erbaş ve erlerden, kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmeye istekli olanlar başvurularını onaylı mezuniyet belgesi sureti ile birlikte bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içerisinde ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına yaparlar. Başvuruda bulunanlardan nitelik belgesi olumlu olanlara ilişkin hazırlanan başvuru listeleri ve ilgili belgeler bu Yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak Milli^ Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına gönderilir.

(2) Milli^ Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca bu şekilde bildirilenlerin yerleştirme işlemlerine ilişkin süreler Bakanlıkça belirlenerek ilan edilir." hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92 nci maddesinin ikinci fıkrasında; "657 sayılı Kanuna tabi olmayan personelden kendi istekleri ile görevinden çekilmiş olanlar, boş kadro bulunmak ve gireceği sınıfın niteliklerini taşımak kaydı ile bu Kanuna tabi kurumlardaki memuriyetlere atanabilirler." denilmektedir.

Bu çerçevede; sözleşmeli erbaş ve erlerin kamuda istihdamı 6191 sayılı Kanunla özel olarak düzenlendiğinden 657 sayılı Kanunun 92 nci maddesi kapsamında istihdam edilmeleri mümkün bulunmamaktadır.

Belediyelerin, sözleşmeli erbaş ve er olarak en az yedi hizmet yılını doldurarak ayrılanlardan nitelik belgesi olumlu olanlar arasından atama yapmak istedikleri boş kadro ve pozisyon sayısının iki katı kadar adayı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından her yılın 15 Mart tarihine kadar talep etmesi gerekmektedir. Talep edilen bos, kadro veya pozisyon sayısının iki katı kadar adaya ilişkin bilgiler Bakanlıkça 1 Mayıs tarihine kadar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına gönderilmekte olup bu adaylar arasından bir ay içinde yapılacak mülakatta başarılı bulunanların atamaları yapılabilecektir.