Çinli Temu'dan 'karanlık ticari tasarım' oyunu

Dünya Gazetesi'nden Nagihan Kalsın'ın haberine göre; Ticaret Bakanlığı'nın sağlıksız ürünlerin kontrolsüz bir şekilde yurtiçine girişini önlemek için getirdiği düzenlemelerin önemi bir kez daha ortaya çıktı. Yurtdışından e-ticaret kapsamında yapılan alışveriş limitini düşüren ve ek gümrük vergisi getirerek yurtiçinden alışverişi teşvik eden Ticaret Bakanlığı, Türkiye'de yerleşik olarak faaliyet göstermeyen Çinli e-ticaret firması Temu'nun oyununu da ortaya çıkardı.

Hedef kitle gençler
Şirketin içerisinde Türkiye'nin de olduğu Avrupa Birliği (AB) pazarında "karanlık ticari tasarımlar" ile eşcinsel ürünleri ana say-fasında listelediği belirlendi. Özellikle gençlerin hedef kitle olarak belirlendiği tespit edilirken, gelişim çağındaki gençler için bu tür ürünlerin özendirici bir şekilde pazarlanmaya çalışıldığı belirlendi. Ticaret Bakanlığı geçtiğimiz aylarda yaptığı düzenleme ile yurtdışı hızlı kargo veya posta yoluyla bireysel alışveriş limitini 150 eurodan 30 euroya düşürmüş gümrük vergisini de artırmıştı. Yeni düzenlemeyle AB ülkelerinden gelen ve değeri 30 euroyu geçmeyen ürünlerin gümrük vergisi yüzde 20'den yüzde 30'a; diğer ülkelerden gelmesi durumundaki vergi oranı ise yüzde 30'dan yüzde 60'a yükseltilmişti.

Bakanlık kararının önemi ortaya çıktı
Bakanlık bu kararı alırken hem yurt içindeki yerleşik oyuncuları korumayı hedeflerken hem de kontrolsüz şekilde yurtiçine ürün girişi ile halk sağlığının tehlikeye düşmesini önlemeyi amaçlamıştı. Öyle ki bu yılın başında Türkiye'den Çinli Temu'ya verilen sipariş sayısı 6 bin 544 olurken, bu rakam haziranda 600 bin, temmuzda ise 612 bine yükselmişti. Tehlikeyi gören Bakanlık hızla alışveriş limitini düşürerek, gümrük vergisini artırırken Bakanlığın bu endişesi Çinli Temu'nun "karanlık ticari tasarım" oyunu ile de gözler önüne serilmiş oldu. Kontrolsüz bir şekilde onbinlerce ürünü Türkiye'ye gönderen firmanın içerisinde Türkiye'nin de olduğu AB pazarında eşcinsellik vurgusu içeren ürünleri ana sayfasında listelediği belirlendi.

Gençler manipüle ediliyor
Karanlık tasarımlar çoğunlukla çevrimiçi kullanıcı ara yüzlerinde bulunan ve tüketicileri genellikle çıkarlarına en uygun olmayan seçimleri yapmaya yönlendiren, aldatan, zorlayan veya manipüle eden uygulamalar olarak tanımlanıyor.

Bakanlık tarafından yapılan tespitlerde de bu tür ürünlerin satışında özellikle gençlerin hedef kitle olarak belirlendiği anlaşılırken, gelişim çağındaki gençler için bu tür ürünlerin özendirici bir şekilde pazarlanmaya çalışıldığı belirlendi. Transparan kıyafetlerin erkekler için olduğu algısı oluşturulmaya çalışılırken bu ürünlerin "aşk ve kimlik-te homoseksüel çeşitlilik, gurur stickerları, parti kıyafeti, modaya uygun, seksi gece kulübü partisi" gibi ifa-delerle satılmaya çalışıldığı görüldü.