Şahsen özel burs sağlayan memur yurtdışında hangi koşullarda eğitim alır?

Bilindiği üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Bilgilerini artırmak için yabancı memlekete gönderilenlerin hak ve yükümlülükleri" başlıklı 79 uncu maddesinde, ".. Şahsen özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine maaşsız izin verilenler.." hükmü, " Yurt dışı eğitim" başlıklı ek 38 inci maddesinde ise, " ..Eğitim amacıyla yurt dışına gönderilecek kamu görevlilerinin öğrenim konuları, çalışmakta oldukları birimlerin görev alanları ile doğrudan ilgili olmak zorundadır.." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 1/2/1974 tarihli ve 14786 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik' in 12 nci maddesinde, ".. Şahsen özel burs sağlayanlara sadece aylıksız izin verilir.." hükmü, Ek 1 inci maddesinde ise, "Şahsen özel burs, memurun şahsi girişimleri sonucunda;
a) Yükseköğretim Kurulunca yabancı memleketlerin uygun görülen üniversite, yüksekokul, enstitü, eğitim merkezleri ve diğer öğretim kuruluşlarından veya Başbakanlıkça uygun görülen yurt dışındaki dernek, vakıf veya meslek teşekkülü niteliğindeki kuruluşlardan,
b) Uluslararası resmi kuruluşlardan,
bu Yönetmeliğin amacına göre temin ettiği burslardır.
Şahsen özel burs sağlayan memurlara iki yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Gerekirse bu süre bir katına kadar artırılabilir.
Şahsen özel burs sağlayan memurlara, burs verilme konusuyla ilgili dalda dört yıllık yüksek öğrenim görmüş olması kaydıyla, bu Yönetmeliğin 6, 8, 10, 11, 18, 19, 21 ve 23 üncü maddesi hükümleri uygulanır." hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Yönetmelik hükümlerinin güncel olmadığı ve çelişkili ibareler içerdiği aşağıdaki açıklamalarda görülmekle birlikte bu hususlarda ilgililerin çalışma yapması konunun açıklığa kavuşturulması açısından uygun olacaktır!

Yukarıdaki hükümler çerçevesinde mer'i mevzuat hükümleri incelendiğinde şu değerlendirmeler yapılabilir.

- Şahsen özel burs sağlayana yurtdışı aylığı verilir mi?

Şahsen özel burs sağlayan kişilere yurtdışında herhangi bir aylık vb. ödenmez ve bunlar aylıksız izinli sayılır.

- Şahsen özel burstan dolayı izin talebinde bulunan memura idare izni vermek zorunda mıdır?

Şahsen özel bursa sağlayan kişilerin idareye başvurması halinde idarenin takdir yetkisinin mi olduğu yoksa bu izni vermesi gerektiği mi konusunda mezkur Yönetmelikte çelişkili ibareler bulunmaktadır. (Yönetmeliğin 12 nci ve ek 1 inci maddelerindeki "verilir" ve "verilebilir" ibareleri) Genel hukuk ilkeleri düşünüldüğünde, idarenin kişinin talebi halinde ilgiliye bu izni vermesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

- Şahsen özel burs sağlayan her konuda öğrenim görebilir mi?

Şahsen özel burs sağlayıp yurtdışında eğitim görmek isteyen memurun öğrenim konularının çalışmakta oldukları birimlerin görev alanları ile doğrudan ilgili olmak zorundadır. Ayrıca şahsen özel burs sağlayan memurun burs verilme konusuyla ilgili dalda en az 4 yıllık yüksek öğrenim görmüş olması gerekmektedir.

- Şahsen özel burs sağlayana ne kadar süreyle izin verilir?

İlgililere, bu konuda verilecek aylıksız iznin 2 yıla kadar verilmesi gerektiği "verilir" ibaresiyle emredici hüküm olarak konmuşken bu sürenin 1 katına kadar uzatılması konusunda ise (artırılabilir) idareye takdir hakkı bırakılmıştır. Yönetmelik bu yönüyle çelişkilidir.

Ayrıca, yabancı ülkelere gönderilecek şahsen özel burs sağlayanların hizmet şartı, birim amirinin olumlu görüşünü alma, disiplin cezasıyla ve askerlik ile ilgili şartlar, yaş şartı, aynı konuda veya yurtdışında aynı düzeyde eğitim görmeme şartı, yabancı dil şartı, geri çağrılmamış olmak, gideceği yabancı ülkenin şartlarını taşımak, çalışma raporu hazırlama şartı, program süresinin bitiminde göreve dönme süresi, eğitime devamsızlık yapma, bazı aykırı davranışlarda bulunma vb. sebeplerle geri çağrılmamış olmak şartlarını da taşımaları gerektiği değerlendirilmektedir.