Ek özel hizmet tazminatı ödenmesinde puantaj cetveli önemli yer tutar

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Zam ve Tazminatlar" başlıklı 152/II-A-c maddesine göre; teknik hizmetler sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara, bulundukları kadrolar esas alınmak suretiyle, çalışılan her gün için belirlenecek oranlarda ve 3'er aylık dönemler itibarıyla toplamı 60 puanı aşmayacak şekilde, dönem sonlarında ödenmek üzere ek özel hizmet tazminatı verilebileceği hükme bağlanmıştır.
160 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde yapılan düzenleme şöyledir:

" II sayılı Cetvelin (E) Teknik Hizmetler Bölümünün 6 ncı sırasında, Teknik Hizmetler Sınıfına ait kadrolarda bulunan personelden; büro, atölye, ısı santralı, laboratuar, tesis (sosyal tesisler dahil), işletme, fabrika ve hizmet binaları dışında olmak şartıyla arazi, şantiye, inşaat, baraj, park, bahçe, maden, açık alanlarda kurulu tarım ve hayvancılık uygulama birimleri ve yol gibi açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara (belirtilen mahallerde yapılan kontrollük hizmetleri dahil), çalışılan her gün için %3, %2 ve %1,2 oranlarında ek özel hizmet tazminatı ödeneceği; bu şekilde ödenecek ek özel hizmet tazminatı toplamının 3'er aylık dönemler itibarıyla %60, %40 ve %24 oranlarını aşamayacağı, bu ilave tazminatın kimlere ödeneceğinin ise iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, 3'er aylık dönemler halinde, ilgili birim amirlerince belirleneceği ve ödemelerin görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra 3'er aylık dönem sonlarında yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, kadroları Teknik Hizmetler Bölümünün l ila 4 üncü sırasında sayılanlara, söz konusu ek özel hizmet tazminatının ödenebilmesi için;

a) Bu personelin büro, atölye, ısı santralı, laboratuar, tesis (sosyal tesisler dahil), işletme, fabrika ve hizmet binaları gibi "kapalı mahaller" dışında arazi, park, bahçe, şantiye, inşaat, maden, açık alanlarda kurulu tarım ve hayvancılık uygulama birimleri, yol, tünel, demiryolu, büyük içme suyu, köprü, kıyı yapıları, baraj v.b. açık çalışma mahallerinde görevlendirilmiş ve bu mahallerde fiilen çalışmış olmaları,

b) Söz konusu görevlendirmelere ilişkin olarak ilgili birim amirlerince belirlenen görev ve isimleri ihtiva eden listelerin ibrazı,

yeterli olacaktır.

Faal durumdaki hizmet binalarının tadilat, bakım ve onarım işleri açık çalışma mahalli kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Söz konusu ek özel hizmet tazminatı oranları, kontrol edilen cetvellerde gösterilmeyecektir.

Bu ödeme ilgililerin kadroları esas alınarak görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık dönem sonlarında yapılacaktır. Söz konusu listeler programlanmış ve önceden bilinebilen işler dikkate alınarak hazırlanacak, muhtemel işler söz konusu listelerde yer almayacaktır.

İlgili birim amirlerince hazırlanan listelerde yer almamakla birlikte, yukarıda belirtilen açık çalışma mahallerinde fiilen çalıştığını tevsik edenlere, birim amirlerinin onayı ile söz konusu ödeme yapılabilecektir.

Birim amirleri, iş programlarını ve personelin bir önceki üç aylık dönemlerindeki büro içi ve büro dışı çalışmalarını dikkate alarak her üç ayda bir ek özel hizmet tazminatı ödemesi yapılacak personel listelerini yeniden gözden geçireceklerdir. Birim amirlerince düzenlenecek listelerde personelin unvanı, adı-soyadı ve görevlendirildiği işler ayrıntılı olarak yer alacaktır.

3 aylık görevlendirme listeleri hazırlanırken önceki dönemler ve önceki yıllardaki iş programları ile personelin çalışma mahalleri göz önünde bulundurulacaktır."

Sayıştay 4. Daire Kararında (Yılı: 2019, Karar No: 262, İlam No: 71, Tutanak Tarihi: 27.04.2021);

Teknik hizmetler sınıfındaki personele arazi tazminatı ödenmekte olup, arazi tazminatı ödenmesinin temel şartlarından birisi arazide fiilen görev yapılmasıdır. Bu durum 2006/10344 Karar'da da "Ödemeler görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra 3'er aylık dönem sonlarında yapılır." şeklinde ifade edilmektedir. Görevin fiilen yerine getirilmesinin temini açısından da söz konusu Karar'a göre "Tazminatın kimlere ödeneceği; iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, 3'er aylık dönemler itibarıyla ilgili birim amirlerince belirlenir." denilmektedir. Bu nedenle arazi tazminatı ödemesinin, görevin fiilen yerine getirilmesinden sonra yapılması ve bu amaçla hangi personelin hangi iş programında ve mahallerde çalışacağının 3 aylık dönem başlarında belirlenmesi gerekmektedir.

Aynı yönde Sayıştay 1. Dairenin (Tarih: 25.01.1994, Sayı: 5726), Sayıştay 5. Dairenin (Tarih: 10.06.1993, Sayı: 8214), Sayıştay 4. Dairenin (Sayı: 2006/30131, Sayı: 1997/28350) sayılı kararlarında; arazide ve şantiyede çalışmayan ve belediye bünyesinde çalışıp büro ve kontrol hizmeti yürüten personele ek özel hizmet tazminat ödenemeyeceği, teknik hizmetler sınıfında bulunan personele ek özel hizmet tazminatı ödenebilmesi için çalışma sürelerinin en az dörtte birinin arazi, şantiye, inşaat ve baraj gibi çalışma mahalleri dışında geçirilmesinin gerekeceği ve bu tazminatın kimlere ödeneceğinin birim amirlerince belirleneceği, bu sınıfta görev yapan mühendislere onaylanmış, iş mahalline göre belirlenmiş iş programları olmaksızın ve 3'er aylık dönemler halinde bu görevlendirmenin yenilenmesinin gerekeceği bu kurallara uyulmadan bu tazminatın ödenemeyeceği belirtilmektedir.

Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü'nün görüş yazılarında (T: 01.12.2023, S: 8050830 - T: 10.08.2022, S: 4296659);

Yukarıda yer verilen mezkür Kanun, Bakanlar Kurulu Kararı ile Tebliğin konuya ilişkin hükümlerinin birlikte tetkikinden;

-Arazi tazminatının teknik hizmetler sınıfına dahil kadrolarda bulunan personelden açık çalışma mahallerinde fiilen çalışanlara ödeneceği,

-Açık çalışma mahallinden ne anlaşılacağı hususunun ayrıntılı olarak belirtildiği,

-Tazminatın kimlere ödeneceği, iş programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, 3'er aylık dönemler itibarıyla ilgili birim amirlerince belirleneceği,

-Birim amirlerince belirlenen görev ve isimleri ihtiva eden listeler oluşturulması gerektiği,

-Birim amirlerince düzenlenecek listelerde personelin unvanı, adı-soyadı ve görevlendirildiği işlerin ayrıntılı olarak yer alacağı,
-Bu listelerin programlanmış ve önceden bilinebilen işler dikkate alınarak hazırlanacağı, muhtemel işlerin söz konusu listelerde yer alamayacağı,

-Listelerde yer almamakla birlikte, açık çalışma mahallerinde fiilen çalıştığını tevsik edenlere, birim amirlerinin onayı ile söz konusu ödemenin yapılabileceği,

-Birim amirlerinin, iş programlarını ve personelin bir önceki 3 aylık dönemlerindeki büro içi ve büro dışı çalışmalarını dikkate alarak her 3 ayda bir ek özel hizmet tazminatı ödemesi yapılacak personel listelerini yeniden gözden geçirmeleri gerektiği,

-3 aylık görevlendirme listeleri hazırlanırken önceki dönemler ve önceki yıllardaki iş programları ile personelin çalışma mahallerinin göz önünde bulundurulacağı,

anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, ödemeye esas teşkil edecek fiili çalışmaların yapılıp yapılmadığının görev yapılan birim amirince kontrol edilmesi ve onaylanması gerektiğinden, mevzuatta belirtilen usule ve esaslara göre açık çalışma mahallinde yapılan çalışmaya ilişkin ek özel hizmet tazminatının fiilen görev yapılan kurum tarafından ödenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak; teknik hizmetler sınıfındaki personele ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde görevin fiilen yerine getirilmesi ve puantaj listelerinin tanzim edilmiş olması gerekmektedir.