Müfettiş yardımcılığı kadrosuna atanmak isteyen öğretmene Danıştay'dan olumsuz karar

Davacının iddiası

11/01/2009 tarihinde yapılan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettiş Yardımcılığı sınavını İngilizce branşında birinci yedek olarak kazandığı, kendisiyle beraber sınava girip asaleten kazananların yardımcılık sürecini tamamlayıp müfettişlik kadrolarına atandığı, yardımcılık kadrolarının boşaldığı, anılan tarihten itibaren yeni bir sınav yapılmadığı, boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanma talebinde bulunduğu, davalı İdarenin talebini reddettiği, ret işleminin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 51 ve 52. maddelerine aykırı olduğu, işlem ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı davranıldığı, özlük haklarının açıkça ihlal edildiği ileri sürülmüştür.

Danıştay: Yedeklerin atanma süresi konusunda süre konulmaması belirsizliğe yol açar

İdarenin, personel planlaması, kamu hizmetinin aksatılmadan ve daha nitelikli personel eliyle verimli bir şekilde yürütülmesi gibi hususları dikkate alarak hangi aralıklarla sınav yapacağı, boşalan kadrolara daha önceki sınavda yedek olarak kazananlardan atama yapıp yapmayacağı, atama yapacak ise hangi sürede ve şartlarda atama yapacağı konusunda takdir yetkisi bulunmaktadır. İptali istenilen düzenlemenin amacının ise her zaman sınav yapılması imkanının bulunmaması, diğer taraftan kamu hizmetinin aksatılmadan verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesi ihtiyacı dikkate alınarak, sınavı kazanmış ve kontenjana girememe sebebiyle atanmaya hak kazanamamış personele hem kamu yararına hem de kişi yararına olacak şekilde, yeniden sınava girmeden belirli bir süre içinde atanabilme imkanı tanınması, ayrıca sınavda başarılı olup yedek sırada bulunan ilgililerin atanmasının uzun ve belirsiz bir sürece bağlanmasının, personelin kariyer planlaması yapmasını engellememesi olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü'nde ve anılan Tüzük'ün dayanağı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'da müfettişlik sınavını yedek olarak kazananların sınav puanlarının ne kadar süre ile geçerli olacağı konusunda açık bir hüküm bulunmadığı da gözönüne alındığında iptali istenilen düzenlemelerde üst hukuk normlarına ve üst paragrafta açıklanan nedenlerle kamu yararı ile hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2021/15135
Karar No: 2024/2919

DAVANIN KONUSU:
... Lisesinde müdür yardımcısı (İngilizce öğretmeni) olarak görev yapan davacı tarafından; boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... günlü, ... sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı işlemi ile anılan işlemin dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde" ibaresi ile aynı maddenin 5. fıkrasının iptali istenilmiştir.

YARGILAMA SÜRECİ:
İşbu davada Danıştay İkinci Dairesince verilen 02/01/2019 günlü, E:2016/637, K:2019/26 sayılı kararla; Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesi, 4. fıkrasında yer alan "sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde" ibaresi ile 5. fıkrasının iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına; davacının boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemine yönelik olarak ise davanın reddine karar verilmiş; yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına ve davalı İdare lehine vekalet ücretine hükmedilmiştir.
Anılan kararın; karar verilmesine yer olmadığına yönelik kısmı temyiz edilmeksizin kesinleşmiş; davanın reddine yönelik kısmı ile yargılama giderlerine ilişkin kısmı ise, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 19/10/2020 günlü, E:2019/774, K:2020/1876 sayılı kararı ile "... davaya konu idari işlemin hukuka uygunluk denetimini yapmakla görevli idari yargı merciince, 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde sayılan unsurlar yönünden, işlemin hukuka aykırı olup olmadığına dair yargısal denetim yapılması ve bu denetim sonucunda varılan kararın gerekçeli olarak ortaya konulması gerekmekte iken, Daire kararında, bireysel işlem yönünden dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olup olmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmaksızın, davanın reddine karar verildiğinden, Daire kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Davacının yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden temyiz istemine gelince;
Kısmen karar verilmesine yer olmadığı ve kısmen davanın reddi ile neticelenen bu davada, Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına yönelik kısmı hakkında temyiz isteminde bulunulmadığından, kararın bu kısmının kesinleştiği göz önünde bulundurulduğunda, davalı idarenin yargılama giderlerinden bu kısım nedeniyle doğan bir sorumluluğu bulunduğu ve davacı lehine bu kısım nedeniyle vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır." gerekçesiyle bozulmuş ve bu kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosya Dairemize gönderilmiştir.

DAVACININ İDDİALARI: Davacı tarafından; 11/01/2009 tarihinde yapılan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettiş Yardımcılığı sınavını İngilizce branşında birinci yedek olarak kazandığı, kendisiyle beraber sınava girip asaleten kazananların yardımcılık sürecini tamamlayıp müfettişlik kadrolarına atandığı, yardımcılık kadrolarının boşaldığı, anılan tarihten itibaren yeni bir sınav yapılmadığı, boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanma talebinde bulunduğu, davalı İdarenin talebini reddettiği, ret işleminin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 51 ve 52. maddelerine aykırı olduğu, işlem ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı davranıldığı, özlük haklarının açıkça ihlal edildiği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI: Davacının katıldığı sınavdan sonra 17/10/2010 tarihinde yeni bir sınav yapıldığı, davacının branşı olan "İngilizce" branşında ihtiyaç olmadığı için başvuru alınmadığı, dava konusu işlemin mevzuatın amir hükümleri gereği tesis edildiği, işlemin usul ve hukuka uygun olduğu, yasal dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :...
DÜŞÜNCESİ : Davacının, boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemin iptali istemi yönünden davanın reddine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak yargılama giderlerinin yarısının davalı idareden alınarak davacıya verilmesine ve davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava, Adana ili, Kozan ilçesi, ... Lisesinde müdür yardımcısı (İngilizce öğretmeni) olarak görev yapan davacı tarafından; boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı işlemi ile anılan işlemin dayanağı olarak gösterilen Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesinin 4. fıkrasında yer alan "sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde" ibaresi ile 5. fıkrasının iptali istemi ile açılmıştır.
Davacı tarafından, 11/01/2009 tarihinde yapılan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettiş Yardımcılığı sınavını İngilizce branşında birinci yedek olarak kazandığı, kendisiyle beraber sınava girip asaleten kazananların yardımcılık sürecini tamamlayıp müfettişlik kadrolarına atandığı, yardımcılık kadrolarının boşaldığı, anılan tarihten itibaren yeni bir sınav yapılmadığı belirtilerek boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması gerektiği, ret işleminin dayanağını oluşturan yönetmelik hükmünün 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 51 ve 52. maddelerine aykırı olduğu, dava konusu idari işlem ile kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı davranıldığı ileri sürülmüştür.
Danıştay İkinci Dairesinin 02/01/2019 tarih ve E:2016/637, K:2019/26 sayılı kararıyla, dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin; 24/05/2014 tarih ve 29009 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ile Maarif Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği ile yürürlükten kaldırılması nedeniyle davanın Yönetmelik maddelerine ilişkin kısmının konusuz kaldığı gerekçesiyle dava konusu Yönetmeliğin iptali istenen maddelerine ilişkin olarak karar verilmesine yer olmadığına, davacının, boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrosuna atanma talebinin reddine ilişkin işlemin iptali istemi yönünden ise davanın reddine karar verildiği, bu kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 19/10/2020 tarih ve E.2019/774:K.2020/1876 sayılı kararı ile, Daire kararında bireysel işlem yönünden dava konusu düzenlemenin hukuka uygun olup olmadığı yönünde bir değerlendirme yapılmaksızın, davanın reddine karar verildiğinden, Daire kararının davanın reddine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı,
Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına yönelik kısmına ilişkin olarak davalı idarenin yargılama giderlerinden doğan bir sorumluluğu bulunduğu ve davacı lehine bu kısım nedeniyle vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği belirtilerek temyize konu kararın davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısımlarının bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, temyiz üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen kararlara uyulması zorunlu olduğundan, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun bozma gerekçesi gözetilerek dosyanın incelenmesine geçildi.
3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında kanunun "Teftiş Kurulu Başkanlığı" başlıklı 27/2. maddesinde "Teftiş Kurulunun ve Müfettişlerinin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usulleri tüzükle düzenlenir."hükmüne yer verilmiş,19/12/1993 tarih ve 21501 sayılı resmi gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünün 38. maddesinde tüzüğün uygulanmasına ilişkin hususların yönetmelik ile düzenleneceği belirtilmiştir.
14/09/2011 tarih ve 28054 sayılı resmi gazetede yayımlanan 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 44. Maddesi ile 30/4/1992 tarihli ve 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı'nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak 652 sayılı KHK'nin Geçici 6. Maddesinde, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasına ilişkin düzenlemelerin bir yıl içinde yürürlüğe konulacağı, bu düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar mevcut düzenlemelerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı belirtilmiştir.
5 Ağustos 2014 tarih ve 29079 sayılı resmi gazetede yayımlanan 08/07/2014 tarih ve 2014/6603 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü yürürlükten kaldırılmıştır.
Dolayısıyla Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünün 38. Maddesi uyarınca hazırlanan Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin dava konusu idari işlemin tesis edildiği tarih itibariyle yürürlükte olduğu anlaşılmaktadır. Anılan yönetmeliğin "Müfettiş Yardımcılığına Atanma" başlıklı 14. maddesinde;
"Milli Eğitim Bakanlığı müfettiş yardımcılığına atanabilmek için giriş sınavını kazanmak şarttır.
Giriş sınavı, yazılı ve sözlü olmak üzere iki bölümden oluşur. Sözlü sınavına girebilmek için yazılı sınavı kazanmış olmak gerekir.
...
Başkanlıkça gerekli görüldüğü takdirde, Giriş Sınavı Kurulunun kararını da almak suretiyle, Başkanın önerisi ve Bakanın onayıyla eleme sınavı giriş sınavının yazılı-test bölümü olarak kabul edilebilir. Bu durumda adaylar, bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri çerçevesinde sadece sözlü sınavına alınırlar." hükmüne, "Müfettiş Yardımcılığına Giriş Sınavı Şartları" başlıklı 17/b maddesinde "b) Fakülte veya en az dört yıllık yüksekokul mezunu olup, Bakanlığa bağlı okullarda branşında en az on yıl öğretmenlik veya branşında beş yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Bakanlık teşkilatında veya okullarda en az üç yıl yöneticilik görevi yapmış Bakanlık mensubu olmak veya Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat, İşletme, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamca kabul edilen yurt içi veya yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak," hükmüne ve "Giriş Sınav Sonuçlarının Duyurulması ve Atama" başlıklı 29. maddesinde;
"(1) Giriş sınavı sonuç listesi, sınavların bitimini takip eden ilk beş iş günü içinde Bakanlık merkez binasında ilan edilir ve adaylara da sonuç, yazılı olarak bildirilir.
...
(4) Sınavda başarılı olanların sayısının ilan edilen kadro sayısından fazla olması halinde, bu durumda olanlar yedek olarak sınavı kazanmış sayılırlar. Sınavı yedek olarak kazananların, sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde, aynı branştan kadro boşalması ya da yeni kadro temin edilmesi nedeniyle, müfettiş yardımcısı alınmasına ihtiyaç doğması halinde sınav sonuç listesindeki başarı sırasına göre atamaları yapılabilir.
(5) Sınav sonuç listelerinin ilanından bir yıl sonra sınav sonuçları hiçbir şekilde kazanılmış hak sayılmaz.
(6) ..." hükmüne yer verilmiştir.
Davacı tarafından her ne kadar Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29/4,5 inci fıkralarının 657 sayılı kanunun 51 ve 52. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüş,657 sayılı kanunun 51. maddesinde, İlan edilen sınav sonuçlarının müteakip sınav tarihine kadar geçerli olacağı, 52. Maddesinde de müteakip sınav dönemine kadar kurumların acil ihtiyaçlarının sınavlara girip kazanmış ancak yeterli kadro olmaması nedeni ile ataması yapılamayanlardan yayımlanan başarı sırasına göre karşılanabileceği belirtilmiş ise de;
Öncelikle belirtmek gerekir ki, 657 sayılı kanunun sınav sonuçları ve kurumların memur ihtiyaçlarınn karşılama şekline ilişkin 51 ve 52. maddelerinin anılan kanunun "Devlet Memurluğuna Alınma" başlığı altındaki 3. Kısımında yer aldığı, yine aynı başlık altındaki 46,48 inci maddelerinde devlet memurluğuna alınma şartları ve boş kadrolara ilişkin hususların düzenlenmiş olduğu dikkate alındığında, 657 sayılı Kanunun 51 ve 52. maddelerindeki hükümlerin ilk defa sınavla devlet memurluğuna atanacaklara ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. 3797 sayılı kanuna dayanılarak çıkarılan yukarıda belirtilen tüzük ve bu tüzükle verilen yetkiye dayanılarak yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin 17/b maddesinde müfettiş yardımcılarının (Denetmen yardımcıları) öğretmenlik yapmış personel arasından seçildiği dikkate alındığında dava konusu olayda 657 sayılı Kanunun 51 ve 52. maddelerinin uygulanmasına imkan bulunmamaktadır.
Dava konusu yönetmeliğin özel kanun niteliğindeki 3797 sayılı yasanın verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Teftiş Kurulu Tüzüğünün 38. Maddesi uyarınca yürürlüğe konulduğu,3797 kanunda ve Teftiş Kurulu Tüzüğünde müfettiş yardımcılığı sınavını yedek olarak kazananların sınav puanlarının ne kadarlık bir süre ile geçerli olacağı konusunda açık bir hükme yer verilmediği, dolayısıyla bu hususun yönetmelikle düzenlemesi konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır
Ancak; idareye tanınan bu takdir yetkisinin, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmeyeceği de izahtan varestedir. Zira, takdir yetkisi ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü demek olduğundan, yasa koyucu tarafından idareye tanınan bu yetkinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Hukuk devleti ilkesinin ön koşullarından biri olan hukuk güvenliği ile kişilerin hukuki güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Hukuk güvenliği ilkesi, hukuk normlarının öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde devlete güven duyabilmesini, devletin de yasal düzenlemelerinde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılmaktadır.
Dava konusu yönetmelik hükümleri incelendiğinde, sınavı yedek olarak kazananların, sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde müfettiş yardımcısı alınmasına ihtiyaç doğması halinde sınav sonuç listesindeki başarı sırasına göre atanabileceklerine ve Sınav sonuç listelerinin ilanından bir yıl sonra sınav sonuçlarının hiçbir şekilde kazanılmış hak sayılmayacağına ilişkin düzenlemelerin; boş kadro bulunması halinde idarenin bu kadrolar için her zaman zaman sınav yapma imkanı bulunmayabileceği, kamunun hizmet ihtiyacının bir an evvel karşılanması gereği göz önüne alındığında, sınavı yedek olarak kazananların sınav geçerlik süresinin bir yıl ile sınırlanmasının makul, ölçülü ve kamu yararı kişi yararı dengesine uygun olduğu, aksinin kabulü halinde müfettiş yardımcılığı sınavına giriş hakkı bulunan diğer personelin uzun süre bu sınava girip müfettiş yardımcısı olarak atanabilme imkanından yoksun kalabileceği açıktır. Dolayısıyla dava konusu yönetmelik hükümlerinin idarenin takdir yetkisi çerçevesinde düzenlendiği, dava konusu yönetmelik hükümlerinde üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, 11/01/2009 tarihinde yazılı kısmı, 23/02/2009-04/03/2009 tarihleri arasında ise sözlü kısmı yapılan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettiş Yardımcılığı sınavına İngilizce branşından katıldığı, 71,655 puanla başarılı olduğu; ancak başarılı olanların sayısının, atama yapılacak kadro sayısından fazla olması nedeni ile atanmaya hak kazanamadığı, başka bir deyişle sınavı yedek olarak kazanmış sayıldığı, İdareye yaptığı 25/11/2013 tarihli başvuru ile İngilizce branşından sınava katılarak müfettiş yardımcılığı kadrolarına atananların mevzuata belirlenen süreleri tamamlayarak müfettiş kadrolarına atandığını belirterek, kendisinin boşalan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanma talebinde bulunduğu, davalı Bakanlıkça; talebin Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesi, 4. ve 5. fıkraları gerekçe gösterilerek reddedilmesi üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca; 17/10/2010 tarihinde yeni bir müfettiş yardımcılığı sınavı yapıldığı,ancak yapılan sınavda ihtiyaç/kadro bulunmadığı için İngilizce branşına yer verilmediği ve bu branşta sınav yapılmadığı, Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesinin 4. ve 5. fıkralarına göre sınavı yedek olarak kazananların, sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde, aynı branştan kadro boşalması ya da yeni kadro temin edilmesi nedeniyle, müfettiş yardımcısı alınmasına ihtiyaç doğması halinde sınav sonuç listesindeki başarı sırasına göre atamalarının yapılabileceği, sınav sonuç listelerinin ilanından bir yıl sonra sınav sonuçlarının hiçbir şekilde kazanılmış hak sayılamayacağı, davacının girdiği müfettiş yardımcılığı sınav sonucunun ilanından itibaren bir yıllık süre geçtikten sonra talepte bulunduğu gibi, davacının talep ettiği branşta müfettiş yardımcısı ihtiyacı bulunduğu yönünde idarece bir tespit de yapılmamış olduğu göz önüne alındığında, davacının boş olduğunu ileri sürdüğü müfettiş yardımcılığı kadrosuna atanma talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Danıştay İkinci Dairesinin 02/01/2019 tarih ve E:2016/637, K:2019/26 sayılı kararıyla, kısmen karar verilmesine yer olmadığı ve kısmen davanın reddi ile neticelenen bu davada, Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına yönelik kısmı hakkında temyiz isteminde bulunulmadığından, kararın bu kısmının kesinleştiği göz önünde bulundurulduğunda, davalı idarenin yargılama giderlerinden bu kısım nedeniyle doğan bir sorumluluğu bulunduğu ve davacı lehine bu kısım nedeniyle vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle,
1. Davacının, boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemine yönelik davanın reddine,
2. Danıştay İkinci Dairesinin 02/01/2019 tarih ve E:2016/637, K:2019/26 sayılı kararının , karar verilmesine yer olmadığına yönelik kesinleşmiş olan bu kısımına ilişkin olarak davacı lehine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 05/03/2020 günlü, E:2018/1638, K:2020/599 sayılı bozma kararına uyularak, bozulan kısım yönünden Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Davacı, Adana ili, Kozan ilçesi, Bucak Lisesinde müdür yardımcısı (İngilizce öğretmeni) olarak görev yapmakta iken 11/01/2009 tarihinde yazılı kısmı, 23/02/2009-04/03/2009 tarihleri arasında ise sözlü kısmı yapılan Milli Eğitim Bakanlığı Müfettiş Yardımcılığı sınavına İngilizce branşından katılmış, 71,655 puanla başarılı olmuş ancak başarılı olanların sayısının, atama yapılacak kadro sayısından fazla olması nedeni ile atanmaya hak kazanamamıştır. İdareye yaptığı 25/11/2013 tarihli başvuru ile İngilizce branşından sınava katılarak müfettiş yardımcılığı kadrolarına atananların mevzuatta belirlenen süreleri tamamlayarak müfettiş kadrolarına atandığını belirterek, kendisinin boşalan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanma talebinde bulunmuş, davalı İdarece, atanma isteminin Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 29. maddesinin 4. ve 5. fıkraları gerekçe gösterilerek reddedilmesi üzerine incelenen dava açılmıştır.
Bu arada, Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı'nca, 17/10/2010 tarihinde yeni bir müfettiş yardımcılığı sınavı yapılmış, bu sınavda ihtiyaç/kadro bulunmadığı için İngilizce branşına yer verilmemiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Her ne kadar iptali istenilen düzenleyici işlemler yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ve bu kısım kesinleşmiş ise de; davacının boşalan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanma talebinin reddine ilişkin işlemin iptali isteminin çözüme kavuşturulabilmesi için öncelikle anılan düzenlemenin hukuka uygunluk denetiminin yapılması gerekmektedir.

Anayasa'nın davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan haliyle 124. maddesi uyarınca, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilirler. Yönetmeliklerin Anayasa, yasa, tüzük ve hukukun genel ilkelerine aykırı hükümler içermemesi ve öngörülen biçim ve yetki koşullarına uyularak çıkarılması dışında, söz konusu düzenleme yetkisinin kullanılmasına kamu hukuku yönünden herhangi bir engel bulunmadığı açıktır.
Dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği, Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü'nün 38. maddesine dayanılarak hazırlanmış olup Tüzüğün uygulanmasına ilişkin hususların yönetmelikle düzenleneceğini hüküm altına almıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin "Giriş Sınav Sonuçlarının Duyurulması ve Atama" başlıklı 29. maddesinde;
"(1) Giriş sınavı sonuç listesi, sınavların bitimini takip eden ilk beş iş günü içinde Bakanlık merkez binasında ilan edilir ve adaylara da sonuç, yazılı olarak bildirilir.
(2) Giriş sınavında başarı gösterenlerin atamalarında giriş sınav sonuç listesindeki sıralama esas alınır.
(3) Ataması yapılıp da on beş gün içerisinde göreve başlamayanların yerine giriş sınavı sonuç listesindeki sıralama dikkate alınmak suretiyle atama yapılır.
(4) Sınavda başarılı olanların sayısının ilan edilen kadro sayısından fazla olması halinde, bu durumda olanlar yedek olarak sınavı kazanmış sayılırlar. Sınavı yedek olarak kazananların, sınav sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde, aynı branştan kadro boşalması ya da yeni kadro temin edilmesi nedeniyle, müfettiş yardımcısı alınmasına ihtiyaç doğması halinde sınav sonuç listesindeki başarı sırasına göre atamaları yapılabilir.
(5) Sınav sonuç listelerinin ilanından bir yıl sonra sınav sonuçları hiçbir şekilde kazanılmış hak sayılmaz.
... " hükmüne yer verilmiştir.

İdarenin, personel planlaması, kamu hizmetinin aksatılmadan ve daha nitelikli personel eliyle verimli bir şekilde yürütülmesi gibi hususları dikkate alarak hangi aralıklarla sınav yapacağı, boşalan kadrolara daha önceki sınavda yedek olarak kazananlardan atama yapıp yapmayacağı, atama yapacak ise hangi sürede ve şartlarda atama yapacağı konusunda takdir yetkisi bulunmaktadır. İptali istenilen düzenlemenin amacının ise her zaman sınav yapılması imkanının bulunmaması, diğer taraftan kamu hizmetinin aksatılmadan verimli ve etkin bir şekilde yürütülmesi ihtiyacı dikkate alınarak, sınavı kazanmış ve kontenjana girememe sebebiyle atanmaya hak kazanamamış personele hem kamu yararına hem de kişi yararına olacak şekilde, yeniden sınava girmeden belirli bir süre içinde atanabilme imkanı tanınması, ayrıca sınavda başarılı olup yedek sırada bulunan ilgililerin atanmasının uzun ve belirsiz bir sürece bağlanmasının, personelin kariyer planlaması yapmasını engellememesi olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğü'nde ve anılan Tüzük'ün dayanağı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'da müfettişlik sınavını yedek olarak kazananların sınav puanlarının ne kadar süre ile geçerli olacağı konusunda açık bir hüküm bulunmadığı da gözönüne alındığında iptali istenilen düzenlemelerde üst hukuk normlarına ve üst paragrafta açıklanan nedenlerle kamu yararı ile hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, usul ve hukuka uygun bulunan düzenlemeler uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Yargılama giderleri yönünden yapılan incelemede ise;
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 38. maddesinde, idari dava daireleri tarafından ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca temyizen inceleneceği belirtilmiş; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay Dava Daireleri kararlarına karşı Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği; 49. maddesinin 4. fıkrasında, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı hükme bağlanmış olup, Danıştay Dava Dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca temyizen bozulması halinde, Danıştay Dava Dairelerine ısrar olanağı tanınmamıştır.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 19/10/2020 günlü, E:2019/774, K:2020/1876 sayılı kararı ile "... Davacının yargılama gideri ve vekalet ücreti yönünden temyiz istemine gelince; kısmen karar verilmesine yer olmadığı ve kısmen davanın reddi ile neticelenen bu davada, Daire kararının karar verilmesine yer olmadığına yönelik kısmı hakkında temyiz isteminde bulunulmadığından, kararın bu kısmının kesinleştiği göz önünde bulundurulduğunda, davalı idarenin yargılama giderlerinden bu kısım nedeniyle doğan bir sorumluluğu bulunduğu ve davacı lehine bu kısım nedeniyle vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır." gerekçesi ile Dairemizce verilen 02/01/2019 günlü, E:2016/637, K:2019/26 sayılı kararın yargılama giderleri ve vekalet ücretine ilişkin kısmı bozulduğundan; yargılama giderlerinin taraflar arasında paylaştırılması ve davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmekte olup; avukatlık ücretinin, Dairemizce ilk kararın verildiği 02/01/2019 tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenmesi gerekmektedir.
Öte yandan, Dairemizce verilen ilk kararda davanın reddine ilişkin kısım nedeniyle davalı İdare lehine vekalet ücretine hükmedilmiş ise de, bu kısmın bozulması ve bozma kararı üzerine yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmesi nedeniyle davalı İdare lehine işbu karar tarihi itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca yeniden vekalet ücretine hükmedilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının boş bulunan müfettiş yardımcılığı kadrolarından birine atanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ...günlü, ... sayılı işlemin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE;
2. Dava, sonuç olarak kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen ret ile sonuçlandığından; ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin, ...-TL'lik kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,...-TL'lik kısmının davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
3. Bakılan davanın temyiz edilmeksizin kesinleşen (karar verilmesine yer olmadığına ilişkin) kısmı için ilk karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen...-TL vekalet ücretinin davalı İdareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Bakılan davanın, davanın reddine ilişkin kısmı için işbu karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı İdareye verilmesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 15/05/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.