Sayıştay'dan döner sermaye yönetici payı alan yöneticilere ilişkin önemli karar

Temyiz Kurulu kararında ısrar ederek karar düzeltme istemini reddetti

Kurulumuzca, mesai saatleri dışında toplantı bazında belirtilen; "Dijital Mecralar ve Medya Planlaması Komisyonu", "E-İçerik Geliştirme Komisyonu", "Halkla İlişkiler ve Tanıtım Komisyonu", "Fakülte Program Geliştirme ve Değerlendirme Komisyonu" ile "Strateji Geliştirme Üst Kurulu" gibi Rektör, Rektör Yardımcısı ve Genel Sekreterden oluşan kurulların gerçekleştirdikleri rapor ve içeriklerin incelenmesi, onaylanması, denetlenmesi ve koordinasyonu gibi mesai içi veya mesai dışı komisyon faaliyetlerini doğrudan gelir getirici faaliyet olarak değil, tamamen yöneticilik vasfının bir gereği olarak dolaylı katkı kapsamında değerlendirmek gerektiği düşüncesiyle bireysel gelir getirici faaliyet puanı kapsamında yukarıdaki oranlar dahilinde verilen döner sermaye ek ödemesinin mükerrer yöneticilik payı ödemesi olarak kamu zararına sebebiyet verdiği gerekçesiyle "TASDİK" kararı verilmiştir.

Tazmine konu olayda, sorumluların temel itiraz noktası ise, ilgili yöneticilerin kurul ve komisyonlara yöneticilik vasfıyla değil öğretim üyesi vasfıyla katılmaları dolayısıyla doğrudan gelir getirici katkılarının olduğu, bu katkılarının gelir getirici faaliyet puanı hesaplanarak karşılıklandırılması gerektiği düşüncesine dayanmakta olup, bu düşünce, yapılan faaliyetlerin kamu zararı tablosunda adı geçen öğretim üyelerinin idari görevlerinin devamı niteliğinde olduğu gerekçesiyle Kurulumuzca kabul görmemiştir.

Yılı: 2021
Daire: 4
Dosya No: 53403
Tutanak No: 56851
Tutanak Tarihi: 22.05.2024

ÖZET OLARAK TEMYİZE KONU SÜREÇ
Sayıştay Denetçileri tarafından Üniversitenin 2021 mali yılı döner sermaye hesaplarının denetimi sonrası Üniversite Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletmesinden yönetici payı alan Rektör, Rektör Yardımcıları ve Genel Sekretere mesai saatleri dışında Açıköğretim Fakültesinde gerçekleştirdikleri komisyon, koordinasyon gibi toplantılar için bireysel gelir getirici faaliyet puanı hesaplanarak ek ödemede bulunulduğunun tespit edildiğini ve söz konusu hususun sorgu konusu edildiğini, sorgu konusu yapılan husus için; kurul ve komisyonlarda yapılan çalışmaların tamamının öğretim süreçlerinin kalitesinin ve öğrenci sayısının artırılması ve bu alandaki stratejilerin belirlenmesine yönelik olduğu, anılan kurullarda görev alan öğretim üyelerinin yürüttükleri işin gelir getirici faaliyet kapsamına girdiği, dolayısıyla bahse konu faaliyetlerin yönetim fonksiyonu kapsamında olmadığı, komisyon faaliyetlerinin öğretim üyelerinin yöneticilik vasfıyla değil, mesai dışı yürütülen faaliyetlere yönelik çalışmalar ile ilgili olduğu hususlarının Sayıştay 4. Daire nezdinde duruşmalı (sözlü) savunmada yazılı ve sözlü olarak dile getirildiğini, ancak, Sayıştay 4. Dairesinin, bahse konu faaliyetlerin yöneticilik vasfıyla alakalı olduğunun düşünüldüğünü ve 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleriyle birlikte ödettirilmesine, anılan Kanunun 55 inci maddesi uyarınca ilamın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere tazmin hükmüne karar verdiğini,

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Konunun Esası Yönünden İnceleme:
Bu defa karar düzeltilmesine konu olan olaya ilişkin mevzuata bakıldığında;
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun "Döner sermaye" başlıklı 58 inci maddesinde (hesap yılında yürürlükte olan haliyle):
."
Denilmek suretiyle de öğretim elemanlarından bu kurumlarda (rektör, rektör yardımcısı, genel sekreter, dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcıları gibi) yönetici pozisyonunda görev alan personele döner sermaye gelirlerinden yapılacak ek ödemenin kurallarını ve limitlerini belirleyen temel hukuksal çerçeve çizilmiştir.

Diğer taraftan, 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin (h) ve (i) fıkralarına dayanılarak, bu hukuksal çerçeveyi açıklığa kavuşturmak ve ödemelerin usul ve esaslarını belirlemek üzere 18.02.2011 tarihli ve 27850 sayılı Resmi Gazetede Yükseköğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik yayımlanmıştır.
Bu Yönetmeliğin (hesap yılında yürürlükte olan halinin) "Dağıtım esasları" başlıklı 5 inci maddesinde:
"." denilmiştir.
Yukarıya detaylı bir şekilde alınan mevzuat hükümleri doğrultusunda, Açıköğretim Fakültesinden elde edilen gelirlerin buralarda görevli yönetici pozisyonundaki öğretim üyelerine dağıtımı noktasında bir değerlendirme yapılacak olursa;

Yöneticilere gelir getirici katkılarına bakılmaksızın mesai içi-mesai dışı ayrımı yapılmadan belli bir üst limit dahilinde asli görevleri niteliğindeki yöneticilik faaliyetleri için ek ödeme yapılmaktadır. (Bu defa karar düzeltilmesine konu olan olayda da bu ödeme Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletmesi üzerinden gerçekleştirilmiştir.) Kanun koyucu, yöneticilerin mesai saatleri içinde tüm zamanlarını asli görevlerine hasretmelerini sağlamak amacıyla, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı söz konusu kişilere, ayrıca ek ödeme yapılmayacağını hüküm altına almış ve bu ilkeden hareket ederek, mesai dışında yapacakları yöneticilik faaliyetlerini de içerecek şekilde, yöneticilere yapılacak (sadece yöneticilik faaliyetleriyle alakalı) ek ödeme oranlarını belirlemiştir. Diğer bir deyişle, yöneticilere, mesai saatleri dışında, sadece mesleki hizmetlerinden (bireysel katkılarından) dolayı ek ödeme imkanı getirilmiştir.

Bu bağlamda, gelir getirici faaliyetler, sadece mesai saatleri dışında gerçekleştirilmesi halinde yöneticiler için ek ödeme hesabına yansıtılabilmektedir. Daha açık bir ifadeyle, Yönetmelikteki formülde yer alan "bireysel gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai içi (B1)" puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasına hiçbir şekilde izin verilmez iken; "gelir getirici faaliyetlerden dolayı alınan mesai dışı (B2+B3)" puanından dolayı yöneticilere ek ödeme yapılmasında ise yasal yönden herhangi bir engel getirilmemektedir.

Tazmin hükmüne esas ihtilaf konusu ise; "mesleki hizmet" kavramından ne anlaşılması gerektiği ve mesai dışında yapılacak ek ödemenin yöneticilik faaliyetlerini kapsayıp kapsamadığı noktalarında ortaya çıkmaktadır. Yukarıda anılan Kanun ve Yönetmeliğin yazım tekniğinden de (mesai içindeki mesleki hizmetlerin ücretlendirilmeyeceğinden bahsedildikten hemen sonra mesai dışındaki gelir getirici katkılarının ücretlendirileceğinden bahsedilmesi şeklindeki hükümlerin birbirini takip etme sırasından da) anlaşılacağı üzere; "mesleki hizmet"ten anlaşılması gereken, anılan yöneticilerin yöneticilik faaliyetleri dışında icra ettikleri akademik unvanlarının temelini oluşturan (tıp doktoru, tarihçi, ziraatçı vb.) faaliyetlerdir. Dolayısıyla, yukarıdaki mevzuat hükümlerinde bahsi geçen "mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine yapılan katkı" ile kastedilen de, ilgili kişilerin bu mesleklerle ilgili döner sermayeye doğrudan gelir getiren hizmetler/faaliyetlerdir. Öğretim üyelerinin ameliyat, bilimsel araştırma, proje vb. döner sermaye (satış) gelirlerini doğrudan etkileyen çalışmalarda bizzat yer almalarına dayanan bu faaliyetler, Yönetmelikle açıklığa kavuşturulan (B) puanına esas gelir getirici faaliyetlere karşılık gelmekte olup, bu yönüyle Kanun ve Yönetmeliğin birbirini tamamlayıcı nitelikte oldukları görülmektedir.

Bu açıklamalara karşın, tazmin hükmüne konu olayda, Açıköğretim Fakültesi Yönetim Kurulunun . tarihli ve . sayılı Kararı ile Rektör için matrahlarının % 600, Rektör Yardımcıları için % 300 ve Genel Sekreter için % 200'ü üzerinden katkı payı oranlarının belirlendiği, (Döner Sermaye İşletmelerinin Kurulmasına İlişkin Yönetmeliğin 9 uncu maddesine istinaden . tarihli ve . sayılı Kararı ile Üniversite Yönetim Kurulunun döner sermaye gelirlerinin dağıtımına ilişkin yetkisini devrettiği) Döner Sermaye Yürütme Kurulunun . tarihli ve . sayılı Kararı ile Fakülte Yönetim Kurulu Kararının onaylandığı, bu Kararlara istinaden, Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Döner Sermaye İşletmesinden yönetici payı alan Rektör, Rektör Yardımcıları ve Genel Sekretere mesai saatleri dışında Açıköğretim Fakültesinde gerçekleştirdikleri komisyon toplantıları için . Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödeme/Performans Ücretinin Dağıtılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönerge'nin "Genel ilkeler" başlıklı 5 inci maddesinin dokuzuncu ve onuncu fıkrasındaki "..." hükümleri dayanak gösterilerek bireysel gelir getirici faaliyet puanı hesaplanarak Rektör için matrahlarının % 600, Rektör Yardımcıları için % 300 ve Genel Sekreter için % 200'ü üzerinden ek ödemede bulunulduğu görülmüştür.

Kurulumuzca, mesai saatleri dışında toplantı bazında belirtilen; "Dijital Mecralar ve Medya Planlaması Komisyonu", "E-İçerik Geliştirme Komisyonu", "Halkla İlişkiler ve Tanıtım Komisyonu", "Fakülte Program Geliştirme ve Değerlendirme Komisyonu" ile "Strateji Geliştirme Üst Kurulu" gibi Rektör, Rektör Yardımcısı ve Genel Sekreterden oluşan kurulların gerçekleştirdikleri rapor ve içeriklerin incelenmesi, onaylanması, denetlenmesi ve koordinasyonu gibi mesai içi veya mesai dışı komisyon faaliyetlerini doğrudan gelir getirici faaliyet olarak değil, tamamen yöneticilik vasfının bir gereği olarak dolaylı katkı kapsamında değerlendirmek gerektiği düşüncesiyle bireysel gelir getirici faaliyet puanı kapsamında yukarıdaki oranlar dahilinde verilen döner sermaye ek ödemesinin mükerrer yöneticilik payı ödemesi olarak kamu zararına sebebiyet verdiği gerekçesiyle "TASDİK" kararı verilmiştir.

Tazmine konu olayda, sorumluların temel itiraz noktası ise, ilgili yöneticilerin kurul ve komisyonlara yöneticilik vasfıyla değil öğretim üyesi vasfıyla katılmaları dolayısıyla doğrudan gelir getirici katkılarının olduğu, bu katkılarının gelir getirici faaliyet puanı hesaplanarak karşılıklandırılması gerektiği düşüncesine dayanmakta olup, bu düşünce, yapılan faaliyetlerin kamu zararı tablosunda adı geçen öğretim üyelerinin idari görevlerinin devamı niteliğinde olduğu gerekçesiyle Kurulumuzca kabul görmemiştir.

Kurulumuzca verilen "TASDİK" kararının bir diğer gerekçesi olarak, söz konusu komisyon/kurul üyelikleri gelir getirici bir faaliyet olarak kabul edilse dahi, Yönetmeliğin "Dağıtım esasları" başlıklı 6 ncı maddesinin altıncı fıkrası hükmü uyarınca komisyon üyelikleri için "Bireysel gelir getirici faaliyet" değil "Diğer faaliyet" puanı esas alınarak hesaplama yapılması gerekmektedir ki; anılan Yönetmelik eki "Ek-2 Ek Görev Cetveli"nde sayılan komisyonlar/kurullar arasında da Açıköğretim Fakültesinde oluşturulanlar yer almamaktadır. Olayın bu yönüyle de ilgili yöneticilere ek görev mahiyetinde ödemede bulunulması mümkün değildir.

Yukarıya detaylı bir şekilde alınan mevzuat hükümleri ve bu hükümler doğrultusunda yapılan açıklamalar doğrultusunda verilen "TASDİK" kararına karşılık, sorumlularca -sorumluluk yönünden tamamen aynı gerekçeler ileri sürülmekle beraber-konunun esası yönünden yine "yaptıkları faaliyetin doğrudan gelir getirici nitelikte olduğu, bu faaliyetleri yöneticilik vasfı ile değil; bizzat öğretim üyesi vasfı ile yaptıkları, bu manada 2547-58/(f)'ye göre değil; 58/(c)'ye göre değerlendirilerek döner sermaye ek ödemesine esas tutulması gerektiği" gerekçesiyle karar düzeltilmesi kanun yoluna başvurulmakta ise de; sorumlular tarafından (genel anlamda temyiz dilekçesi ile birebir aynı nitelikte) ileri sürülen iddia ve itirazların tamamının Temyiz Kurulu Kararında karşılandığı ve Kararın Kanuna aykırı bir yönünün bulunmadığı anlaşıldığından ve ayrıca bu aşamada ileri sürülen hususlar Kararın düzeltilmesini icap ettirecek bir mahiyette görülmediğinden; (75 sayılı İlamın 2. maddesiyle verilen .. TL'lik tazmin hükmünü tasdik eden) söz konusu 11.10.2023 tarihli ve 55972 tutanak (40059 ilam) sayılı Temyiz Kurulu Kararında KARAR DÜZELTİLMESİNE MAHAL OLMADIĞINA, (Temyiz Kurulu ve .. Daire Başkanı . ile Üye ., Üye ., Üye . ve Üye .'ın aşağıda yazılı azınlık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,
Karar verildiği 22.05.2024 tarih ve 56851 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.