Yüzde 816 zam: Gıda enflasyonunun şampiyonu menemen oldu
Ekonomik krizle birlikte gıda enflasyonu da derinleşirken, son 4 yılda sofraya gelen her tabak 4 katı zamlandı. 2019'da 10 lira 3 kuruş olan menemen, 2024'ü 94 lira 38 kuruştan kapatarak yüzde 816,3 zamlanmış oldu.
Türkiye'de gıda enflasyonu pandeminin yaşandığı 2020 yılından sonra görülmemiş seviyelere yükseldi. Salgının ardından patlak veren ekonomik kriz, hükümetin faiz indirme kararı ve TL'nin dolar karşısında büyük değer kaybetmedi gıda enflasyonunun daha da tetiklenmesine yol açtı.
Stokçulara yapılan baskınlar ve fahiş fiyat denetimleri de artışın önüne geçemedi. Eylül 2024'te yüzde 43'e kadar inen gıda enflasyonu, kasımda yeniden yüzde 50'ye yaklaştı.
BBC, gıda enflasyonundaki artışı Türk mutfağının en sevilen yemekleriyle hesapladı. 4 kişilik beğendili kebap, tavuk güveci, menemen, hamsili pilav ve İzmir köfte üzerinden girdi maaliyetleri baz alınarak yapılan hesaplama 2009-2024 yılları arasındaki fiyat değişimlerini ortaya koydu.
Son 5 yılda yüzde 530 zam
2014 yılında 4 kişilik tavuk güvecinin maliyeti 13 lira 3 kuruş tutarken, 2024'te bu rakam 137 lira 09 kuruşa çıktı. Maliyetlerin son 15 yılda yüzde 1.742, son 10 yılda yüzde 930.75 ve son 5 yılda ise yüzde 530 arttığı görüldü.
Kahvaltı sofralarının vazgeçilmezi menemenin maliyeti 2024'te 2019'a göre yüzde 816.3 arttı. 10 yıllık değişim oranı yüzde 2.094 olurken, menemenin maliyeti 4.3 liradan 94.38 liraya çıktı.
Hamsili pilavın maliyeti de 15 yılda yüzde 2 bin 374, son 5 yılda yüzde 828.3 yükseldi. 2024'te 2019'a göre yüzde 828,3 artan yemeğin maliyeti son 10 yılda yüzde 1.519 artarak 32 lira 15 kuruştan, 520 lira 57 kuruşa çıktı.
İzmir köftenin maliyeti ise 10 yılda yüzde 1.381 artarak 17 lira 4 kuruştan 257.75 liraya çıktı. İçinde kıyma, domates, patates, ekmek, soğan gibi en temel gıda maddelerinin yer aldığı yemeğin maliyeti 15 yılda yüzde 2.485, son 5 yılda yüzde 818.9 arttı.
10 yıllık değişim oranı yüzde 2538
Kuzu eti ve patlıcanla yapılan beğendili kebabın maliyeti de 2014'te 20 lira 25 kuruş seviyesindeyken, 2024'te 534 lira 35 kuruşa çıktı. 10 yıldaki değişim oranı yüzde 2 bin 538 oldu.