Belediyelerde 5393 sayılı Kanunun 49. maddesine göre sınavsız personel alımı yapılabilir mi?

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun "norm kadro ve personel istihdamı" başlıklı 49'uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde hüküm altına alınmıştır.

" Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşmeli olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usule göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı unvanlar itibarıyla sınırlama getirebilir. (Ek cümleler:19.01.2023-7433/6 md.) Sözleşmeli personelin işe alınması memur kadrolarına ilk defa alınma usulüne tabidir. Sözleşmeli personelden üç yıllık çalışma süresini tamamlayanlar talepleri halinde sözleşmeli personel olarak çalıştırılmalarına esas alınan memur kadrolarına atanır. Bu kapsamda memur kadrolarına atananların bir yıl süreyle diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılamaz. Bunların sözleşmeli personel pozisyonlarında geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespiti ile 657 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında değerlendirilir. Bunlar, atandıkları kadronun mali ve sosyal haklarına göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır ve önceki pozisyonlarında aldıkları mali ve sosyal haklar hakkında herhangi bir mahsuplaşma yapılmaz."

- 5393'ün 49. maddesine göre personel alımları artık sınavsız olamaz

5393 sayılı Kanunun yukarıda yer alan maddesinin ilgili fıkrasında 19 Ocak 2023 tarihli 7433 sayılı Kanunun 6'ncı maddesi ile yapılan değişiklikle, sözleşmeli personelin işe alınması sınavsız-ilansız olmaktan çıkartılmış ilk defa memur alınma usulüne tabi kılınmıştır. Bunun yürürlük tarihi 7433 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 26 Ocak 2023 tarihidir. Bu tarih ve sonrasında belediyelerce sözleşmeli personel alımı sınavlı-ilanlı hale getirilmiştir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Bunların Üyesi Oldukları Mahalli İdare Birlikleri Personel İstihdam Rehberinde aşağıdaki hususlara yer verilmiştir.

- Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerine 5393 sayılı Kanunun 49'uncu maddesine göre sözleşmeli personel pozisyonuna yapılacak olan alımlar ilk defa alım usulüne göre yapılacağı.
- Söz konusu alımların merkezi yerleştirme yoluyla atama veya ilgili idare tarafından yapılacak sınav yoluyla atama olmak üzere iki yöntemle gerçekleştirileceği.
- İdarelerdeki sözleşmeli personel pozisyonuna ilk defa yapılacak atama işlemlerinin Mahalli İdarelere İlk Defa Atanacaklara Dair Sınav ve Atama Yönetmeliği hükümlerine göre yürütüleceği.
- Sözleşmeli personel pozisyonuna atama yapılabilmesi için sözleşmeli personel pozisyonunda istihdam edilecek personelin unvanı, sınıfı ve sayıları belirtilmek suretiyle Bakanlıktan izin alınacağı.
- Atama izni verilen pozisyonlara her iki yöntem ile personel alımı yapılabileceği, izin verilmeyen pozisyonlar için merkezi yerleştirmeye başvurulamayacağı, duyuru ve sınav yapılamayacağı.

Sonuç olarak; sözleşmeli personel alımı ilk defa memur alımı usulüne göre yapılmaktadır. Bu minvalde Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğünün 27.03.2023 tarihli E-53773008-622.02-6057993 sayılı ve 18.04.2023 tarihli E-53773008-622.02-6214569 sayılı görüş yazıları da bulunmaktadır.