Ebeveyn boşanması sağlığınızı yıllar sonra etkileyebilir
Yeni bir araştırma, çocukluk döneminde ebeveynleri boşanan bireylerin, yaşlılıkta felç riskinin arttığını ortaya koydu. Çalışma, yaşam tarzı ve sosyoekonomik durum gibi geleneksel risk faktörleri hesaba katıldığında bile, bu etkinin devam ettiğini ve stres yanıtlarını uzun yıllar boyunca derinlemesine etkileyebileceğini gösteriyor.
Toronto, Tyndale ve Texas Üniversitesi'nden araştırmacıların yürüttüğü çalışmaya göre, çocukluk döneminde ebeveynleri boşanan yaşlı yetişkinler, felç riskiyle daha fazla karşı karşıya.
Araştırma, ebeveynleri boşanan 65 yaş ve üstü Amerikalıların dokuzda birinin felç geçirdiğini, ebeveynleri bir arada kalanlarda ise bu oranın 15'te bir olduğunu gösterdi.
Uzun vadeli sağlık etkilerinin analizi
Çalışmanın ilk yazarı, Tyndale Üniversitesi Psikoloji Bölümü öğretim görevlisi Mary Kate Schilke "Çalışmamız, sigara kullanımı, fiziksel hareketsizlik, düşük gelir ve eğitim seviyesi, diyabet, depresyon ve düşük sosyal destek gibi bilinen risk faktörleri dikkate alındığında bile, ebeveynleri boşanmış olanların felç geçirme olasılığının yüzde 61 daha yüksek olduğunu gösteriyor," diyor.
Bu güçlü bağlantının, diyabet ve depresyon gibi bilinen felç risk faktörleriyle benzer büyüklükte olduğu belirtiliyor. Araştırmacılar, on yıl önce farklı bir örneklemle benzer bulgulara ulaştıklarını da aktarıyor.
Biyolojik ve sosyal faktörler
Çalışmada duygusal istismar, ihmal, ebeveynlerde akıl sağlığı sorunları veya madde kullanımı gibi diğer çocukluk olumsuzluklarının felçle belirgin bir ilişkisi bulunmadı.
Araştırmacılar, ebeveyn boşanması ile felç arasındaki bağlantının neden var olduğuna dair net bir açıklama yapamasa da, biyolojik ve sosyal faktörlerin rol oynayabileceğini öne sürüyor.
Toronto Üniversitesi'nden Prof. Esme Fuller-Thomson "Biyolojik yerleşim perspektifinden bakıldığında, çocuklukta ebeveynlerin ayrılması yüksek seviyelerde stres hormonlarının devam etmesine yol açabilir. Bu durum, gelişmekte olan bir beynin ve çocuğun strese yanıt verme yeteneğinin kalıcı bir şekilde etkilenmesine neden olabilir" diyor.
PLOS One'da yayımlanan bu çalışma, 2022 Davranışsal Risk Faktörü Gözetim Araştırması'na dayanarak, ebeveynleri boşanmış olan 13 bin 205 yaşlı Amerikalının yüzde 13,9'unu analiz etti.
"Gelecekteki araştırmalar benzer bağlantılar bulursa, sağlık profesyonelleri hastalarının aile yapısını göz önünde bulundurarak felç önleme ve eğitim çalışmaları için daha hedefli yaklaşımlar geliştirebilir" diyor Schilke.