Memuriyetten Çıkarma Cezası Verilmesinde Memurun Son Savunmasının Alınması

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Yüksek disiplin kurullarının karar usulü, memurun hakkı" başlıklı 129 uncu maddesine göre, Yüksek disiplin kurulları kendilerine intikal eden dosyaların incelenmesinde, gerekli gördükleri takdirde, ilgilinin özlük dosyasını ve her nevi evrakı incelemeye, ilgili kurumlardan bilgi almaya, yeminli tanık ve bilirkişi dinlemeye veya niyabeten dinletmeye, mahallen keşif yapmaya veya yaptırmaya yetkilidirler.

Hakkında memurluktan çıkarma cezası istenen memur, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir.

Aynı Kanunun 130 uncu maddesinde ise " Devlet memuru hakkında savunması alınmadan disiplin cezası verilemez.

Soruşturmayı yapanın veya yetkili disiplin kurulunun 7 günden az olmamak üzere verdiği süre içinde veya belirtilen bir tarihte savunmasını yapmayan memur, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır." Hükümlerine yer verilmiştir.

Danıştay 12.Dairesinin Esas No : 2024/1098, Karar No : 2024/1926 ile temyiz incelemesine tabi tutulan olayda, meslek dersleri öğretmeni olarak görev yapan davacının, "Memurluk sıfatı ile bağdaşmayacak nitelik ve derecede yüz kızartıcı ve utanç verici hareketlerde bulunmak" disiplin suçunu işlediğinden bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun ... tarih ve ... sayılı kararının iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı

... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararla; dava dosyasında bulunan soruşturma raporu ve eki ifade tutanakları ve diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; davacıya isnat edilen eylemlerin sübuta erdiği, davacının bu fiillerinin de devlet memuruna ve bilhassa öğretmenlik mesleğine duyulan itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte olduğu sonuç ve kanaatine ulaşıldığından, öğretmen olarak görev yapan davacının, üzerine atılı eylemine uyan; 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

İstinaf Süreci: Bölge İdare Mahkemesi kararı

Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince, Danıştay Onikinci Dairesinin 20/06/2023 tarih ve E:2019/104, K:2023/3620 sayılı bozma kararına uyularak; hakkında devlet memurluğundan çıkarma cezası teklif edilen davacının, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 129. maddesine göre Yüksek Disiplin Kurulu tarafından "soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkının bulunduğu" hatırlatılmayarak son savunması usulüne göre alınmadan tesis edildiği görülen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, tazmin istemi yönünden inceleme yapıldığında; Anayasa'nın 125. maddesi hükmü uyarınca idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü bulunduğundan, hukuka uygun bulunmayan dava konusu işlem sebebiyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının davanın açıldığı 15/03/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerektiği, öte yandan, davacının hakkında yürütülen disiplin soruşturması kapsamında Devlet memurluğundan çıkarma cezasını vermeye yetkili idari merci tarafından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 129. ve 130. maddelerine uygun olarak savunma hakkı kullandırıldıktan sonra yeniden bir işlem tesisine ise engel bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, tazmin isteminin kabulü ile dava konusu işlem sebebiyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının davanın açıldığı 15/03/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Temyiz Süreci: Danıştay Kararı

Davacı hakkında maarif müfettişlerince düzenlenen Soruşturma Raporu ile disiplin yönünden: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin birinci fıkrasının (E) bendinin (g) alt bendi gereğince "Devlet memurluğundan çıkarma" cezası ile cezalandırılması teklifinin getirildiği, 08/12/2016 tarihinde yapılan Bakanlık Yüksek Disiplin Kurulu toplantısında davacı hakkındaki dosya ve savunmasının birlikte değerlendirilmesi sonucunda; davacıya isnat olunan fiilin doğruluk kazandığı anlaşıldığından, geçmiş hizmetleri, ödül veya başarı durumu da dikkate alınarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun anılan maddesi gereğince getirilen "Devlet memurluğundan çıkarma" cezası ile cezalandırılması teklifinin kabulüne karar verildiği, dava konusu idari işlemin hukuka ve ilgili mevzuata uygun şekilde tesis edildiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince yapılan yargılama sonucunda, Davacı hakkında, 657 sayılı Kanun'un 129. maddesinde yer alan hakları hatırlatılmak suretiyle son savunması alınarak, usul eksikliğinin tamamlanmasının ardından yeniden işlem tesis edilebileceğinin açık olması nedeniyle, davacının parasal hak istemi hakkında bu aşamada karar verilmesine yer bulunmadığından; kararın, dava konusu işlem sebebiyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının davanın açıldığı 15/03/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle;

1. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen reddine, davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali ve tazmin isteminin kabulü ile dava konusu işlem sebebiyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının davanın açıldığı 15/03/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararının, dava konusu işlemin iptaline ilişkin kısmının ONANMASINA oybirliğiyle,

2. Davalı idarenin temyiz isteminin kısmen kabulü ile temyize konu kararın, dava konusu işlem sebebiyle davacının mahrum kaldığı mali haklarının davanın açıldığı 15/03/2017 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin kısmının BOZULMASINA oyçokluğuyla,

3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 17/04/2024 tarihinde karar verilmiştir.

Sonuç olarak devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmesinde ilgili hakkında, 657 sayılı Kanun'un 129. maddesinde yer alan hakları hatırlatılmak suretiyle son savunması alınarak, buna rağmen bir karar alınmışsa usul eksikliğinin tamamlanmasının ardından yeniden işlem tesis edilebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.