Memurların Yabancı Dil Kurslarına Katılımı Ve Bunların Kurumlarınca Karşılanma Esasları

2025 yılı Merkezi Yönetim Bütçe devlet memurlarına verilen imkanlardan biri de yabancı dil eğitimlerine verilen destek olarak belirginleşmektedir. Bu destek belli kademe ve unvandaki memurlara, süre ve tutar sınırlı olarak, ilgili takvim yılı içinde sağlanmaktadır.

Öyle ki bütçe kanununa ekli (E ) işaretli cetvelde, her yıl olduğu gibi bu yılda yabancı yıl destek ödemelerinin devamı niteliğinde düzenlemeler yapılmıştır.

Bu düzenlemelere göre,

a) Kurumların üst yönetim görevlileri, ilgili mevzuatına göre mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınanlar (özel kanunları uyarınca bu mesleklere ait kadrolarına atananlar dahil) ve 5018 sayılı Kanuna göre atanan iç denetçilerden normal çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde yabancı dil kursuna katılmaları ilgili veya bağlı bulunulan bakanın onayıyla uygun görülenlerin yurt içinde yerli veya yabancı dernek, vakıf veya kuruluşlarca açılan ve yeterlilikleri Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilenler ile üniversitelerin açmış olduğu dil kursları için ödenecek ders ücretlerinin,

b) Mesleki eğitim ve uzmanlık programlarına devam için ön koşul olan yabancı dil kursları için ödenecek ders ücretlerinin,

c) Milli Savunma Bakanlığının yurt dışı kadrolarına görevlendirilmek maksadıyla Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek dillerde 100 kişiyi, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının yurt dışı kadrolarına görevlendirilmek maksadıyla İçişleri Bakanlığınca belirlenecek dillerde 20 kişiyi geçmemek üzere yabancı dil kurslarına gönderilecekler için ödenecek ders ücretlerinin,

Yüzde 50'si gelir vergisi tevkifatı yapılmaksızın kurum bütçesinin ilgili tertibinden personel başına aylık 3.000 TL yi geçmemek üzere ödenir.

Bu kapsamda, daha önceki yıllardaki kurs süreleri de dahil olmak üzere en çok dokuz aya kadar ödeme yapılabilir.

Kurumlarca hizmet satın alımı suretiyle yürütülen yabancı dil kurslarından yararlanacakların kapsamı, yararlanma süresi ve ücretleri hakkında da aynı esaslar uygulanır.
d) Askeri hava trafik kontrol hizmetlerinde görevli personelin ilgili mevzuatı gereğince zorunlu olan yabancı dil seviyelerinin ölçülebilmesine yönelik olarak akredite edilmiş sınava ilişkin giriş ücretleri Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden ödenir.

Öte yandan yabancı dil yeterlilikler belirli bir seviyenin üzerinde olan memurlara yabancı dil tazminatı ödenmektedir.

375 sayılı KHK nın 2 nci maddesine göre, aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre almakta olan personelden, (kadro karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalışan personel dahil), belirlenen dillerden yabancı dil seviye tespiti sonunda her bir dil için (A) düzeyinde başarılı olanlara 1500, (B) düzeyinde başarılı olanlara 600, (C) düzeyinde başarılı olanlara 300 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutarı geçmemek üzere Cumhurbaşkanı kararı ile belirlenecek miktarlarda aylık yabancı dil tazminatı ödenebilir.

Ödenecek yabancı dil tazminatı farklı diller için farklı miktarlarda belirlenebileceği gibi, personelin görev yeri, kadro unvanı ve sorumluluğuna, bildiği yabancı dil sayısına ve düzeyine göre de farklı miktarlarda belirlenebilir.

Bu madde uyarınca yapılan sınavlar beş yıl süreyle geçerlidir. Bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyeleri bir alt düzeye inmiş sayılır, seviyeleri (C) düzeyinde olanların süre sonunda yabancı dil tazminatları kesilir.

Yabancı dil tazminatına hak kazanmada ve ödemelerde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

Personelin yabancı dil tazminatı alabilmesi için Almanca, Arapça, Arnavutça, Boşnakça, Bulgarca, Çince, Danimarkaca (Danish), Ermenice, Farsça, Fransızca, Gürcüce, Hollandaca (Dutch), İngilizce, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Korece, Lehçe, Macarca, Portekizce, Rumence, Rusça, Sırpça, Ukraynaca ve Yunanca dillerinde yapılacak Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit belirlenmiş olan düzeylerde başarılı olmaları şarttır.

Adayların, Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında aldıkları puanlara göre yabancı dil bilgisi seviyeleri; a) 90-100 arasında puan alanlar (A) seviyesinde, b) 80-89 arasında puan alanlar (B) seviyesinde, c) 70-79 arasında puan alanlar (C) seviyesinde, ç) 60-69 arasında puan alanlar (D) seviyesinde, d) 50-59 arasında puan alanlar (E) seviyesinde kabul edilir.
Kapsam dahilindeki personele ekli tabloda belirtilen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda her ay aylıklar ile birlikte peşin olarak yabancı dil tazminatı ödenir.

Personelin yabancı dil bilgisinden görevinde yararlanıp yararlanılmadığı ita amirlerinden alınacak bir onayla belirlenir. Alınacak onaylarda yararlanma gerekçeleri açık olarak belirtilir. Bu onaylar ita amirlerince her zaman değiştirilebilir, ancak yenisi alınıncaya kadar eski onaylar geçerlidir.

Ancak, hakim ve savcılar, mülki idare amirleri, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları, Daire Başkanı ve daha üst yönetim görevlerinde bulunanlar (Türk Silahlı Kuvvetleri için yarbay ve daha üst rütbelerde bulunanlar), üniversite öğretim elemanları, öğretmen kadrosuna atanmış olanlar ile mütercim ve tercümanlar için ayrıca bir onay alınmadan yabancı dil bilgisinden yararlanıldığı kabul edilir.

Sonuçta, devlet memurlarına gerek yabancı dil bilgisini geliştirme ve becerilerini artırma sürecinde bütçe desteği sağlanmakta, diğer tarafta bu bilgi ve beceri seviyelerini yabancı sil seviye tespit sınavı ile belgelendirmeleri halinde asgari 5 yıllık bir yabancı sil tazminatına da hak kazanılmaktadır.

İlerleyen dönemlerde, memurlar arasında statü ve unvan ayrımının kaldırılarak yabancı dil bilgisine ihtiyaç duyulan tüm kurum ve kuruluşlarda belirlenen ölçü ve sınırlar içinde yabancı dil desteğinin sağlanması, orta ve uzun vadede kamu personelinin niteliğini artıracağı gibi kurumların da kamu hizmeti üretme kapasitelerinde olumlu yansımalara neden olacaktır.

Yabancı dil desteği gibi ihtiyaç duyulan diğer alanlarda sürekli ve sürdürülebilir bir eğitim politikasının ve sisteminin yerleştirilmesi, muhakkak faydalı olacak, benzer etkiler ortaya çıkarabilecektir. Bu manada Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanlığı Uzaktan Eğitim Kapısı başta olmak üzere yenilikçi ve etkili eğitim metodolojilerin benimsenmesi yerinde bir adım olabilecektir.