TCMB'nin SUT Düzenlemesi Enflasyonu Nasıl Etkiledi?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) Analizi: Enflasyona EtkilerTCMB'nin analizine göre, muayene katılım payındaki düzenlemeler ocak ayı enflasyonunu 0,56 puan artırırken, şubat enflasyonunu 0,29 puan düşürücü etki yaptı. Bu analiz, TCMB'de yardımcı ekonomistler Merve Çapan ve Orhun Özel ile uzman yardımcısı Hakkı Yılmaz tarafından hazırlanan "Sağlık Uygulaması Tebliği Tarife Değişikliğinin TÜFE'ye Yansımaları" başlıklı çalışmada yer aldı ve Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlandı.

Muayene Katılım Payı Düzenlemeleri

SGK Sağlık Uygulama Tebliği'nde (SUT) 25 Ocak 2025 tarihinde yapılan düzenlemeyle resmi sağlık hizmeti sunucularında muayene katılım payı ortalama 6,50 TL'den 30 TL'ye, özel sağlık hizmeti sunucularında ise 15 TL'den 50 TL'ye yükseltildi. 23 Şubat 2025 tarihinde yapılan yeni bir düzenlemeyle muayene katılım payı ortalama 10 TL'ye indirildi.

Düzenlemelerin Enflasyona Etkisi

Enflasyon verilerini daha iyi anlayabilmek için bu düzenlemelerin manşet ve çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki etkileri incelendi. SUT düzenlemesi, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) sağlık grubu altında iki kalemi etkiledi:

• Muayene katılım payı (kamu)
• Özel hastane doktor muayene ücreti (Genel Sağlık Sigortası kapsamında)

Tüketici enflasyonuna gelen etkinin esas itibarıyla resmi sağlık hizmeti sunucularına yönelik muayene katılım payındaki artıştan kaynaklandığı belirtildi. Özel hastane doktor muayene ücreti ise halihazırda yüksek seviyede olduğundan, bu kaleme yapılan artıştan enflasyona önemli bir katkı gelmediği ifade edildi.

Yıllık Enflasyon Üzerindeki Etkiler

"Düzenlemelerin enflasyon üzerindeki etkisini, gerçekleşen TÜFE ile düzenlemelerin yapılmadığı bir senaryoda gerçekleşmesi beklenen TÜFE arasındaki farkla gösteriyoruz. Buna göre; muayene katılım payındaki düzenlemeler ocak ayı enflasyonuna 0,56 puan yükseltici etki yaparken, şubat enflasyonuna 0,29 puan düşürücü yönde yansıdı. Yılbaşından bu yana SUT'ta yapılan düzenlemelerin yıllık enflasyona nihai etkisi ocak ayında 0,76 puan, şubat ayı itibarıyla ise 0,34 puan yukarı yönde oldu."

Mevsimsellikten Arındırılmış Veriler

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, düzenlemenin ocakta aylık tüketici enflasyonunu yaklaşık 0,4 puan yukarı yönlü etkilediği hesaplandı. Çekirdek göstergelere bakıldığında ocak ayındaki düzenlemenin B ve C endekslerinin ortalama artışına yansımasının yaklaşık 0,6 puan olduğu ifade edildi. Şubat ayında ise düzenlemelerin etkisiyle mevsimsellikten arındırılmış aylık tüketici enflasyonu ile B ve C endekslerinin ortalamasının 0,1 puan daha düşük gerçekleştiği aktarıldı.

Enflasyon Görünümü Üzerine Değerlendirmeler

Konuyu enflasyon görünümü hakkında fikir veren ana eğilim göstergeleri bazında ele alan analizde, bu doğrultuda ilgili göstergelerin 2025'te bu düzenlemenin olmadığı durum için geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığı belirtildi:"Burada, ana eğilim göstergelerinde geçen yıla kıyasla net bir iyileşme olduğunu görmekteyiz. Nitekim, geçen yıl şubat ayında ortalama yüzde 4,1 olan ana eğilim göstergeleri, bu yıl şubat ayında ortalama yüzde 2,4 civarında seyrediyor. Bu da bize, yıllık enflasyondaki gerilemenin baz etkilerinden ziyade, ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını gösteriyor."Analizde özetle, incelenen verilerin hem manşet enflasyonda hem de çekirdek göstergelerde muayene katılım payındaki düzenleme sonucu artan ocak ayı enflasyonunun şubat ayında bir miktar dengelendiğine işaret ettiği belirtilirken, enflasyona geçici etkisi olan SUT düzenlemesi dışlanıp bakıldığında da yıllık tüketici enflasyonundaki yavaşlamayı ana eğilimdeki düşüşün sürüklediği görüldü.