Memuriyete İstifa Sonrası Yeniden Atanmada İdarenin Takdir Hakkı

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun; "Çekilme" başlıklı 20 nci maddesinde "Devlet memurları, bu kanunda belirtilen esaslara göre memurluktan çekilebilirler.",

"Memurluktan çekilenlerin yeniden atanmaları" başlıklı 92 nci maddesinin birinci fıkrasında "İki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenler, ayrıldıkları sınıfta boş kadro
bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara atanabilirler.",

"Çekilme" başlıklı 94 üncü maddesinde "Devlet memuru bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle memurluktan çekilme isteğinde bulunabilir. Mezuniyetsiz veya kurumlarınca kabul edilen mazereti olmaksızın görevin terk edilmesi ve bu terkin kesintisiz 10 gün devam etmesi halinde,
yazılı müracaat şartı aranmaksızın, çekilme isteğinde bulunulmuş sayılır.
Çekilmek isteyen memur yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam eder. Yerine atanan kimse bir aya kadar gelmediği veya yerine bir vekil atanmadığı takdirde, üstüne haber vererek görevini bırakabilir.
Olağanüstü mazeretle çekilenler, üstüne haber vermek şartiyle bir ay kaydına tabi değildirler.",

"Çekilen ve çekilmiş sayılanların yeniden atanmaları" başlıklı 97 nci maddesinde "Memurlardan mali ve cezai sorumlulukları saklı kalmak üzere;
A) 94 üncü maddenin 2 nci ve 3 üncü fıkrasına uygun olarak memuriyetten çekilenler altı ay geçmeden,
B) Bu Kanuna göre çekilmiş sayılanlar ile 94 üncü maddenin 2 nci fıkrasına uymadan görevlerinden
ayrılanlar bir yıl geçmeden,
C) 95 inci maddede yazılı zorunluluklara uymayanlar 3 yıl geçmeden,
D) 96 ncı maddeye aykırı hareket edenler hiçbir surette,
Devlet memurluğuna alınamazlar.",

"Memurluğun sona ermesi" başlıklı 98 inci maddesinde "Devlet memurlarının
a) Bu kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması;
b) Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları
sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi;
c) Memurluktan çekilmesi;
ç) İstek, yaş haddi, malüllük sebeplerinden biri ile emekliye ayrılması;
d) Ölümü; hallerinde memurluğu sona erer.",

Hükümlerine yer verilmiştir.

Kamu denetçiliği kurumuna intikal eden olayda (BAŞVURU NO : 2023/15185
KARAR TARİHİ : 15/03/2024), Polis Akademisinden 26.03.2021 tarihinde Komiser Yardımcısı olarak mezun olduğunu ve Gaziantep ili İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde göreve başladığını, görev süresi içerisinde üst amiri tarafından mobbinge maruz bırakıldığını, görevini yapmasına engel olunduğunu ve kendisinin istifaya zorlandığını ve 31.03.2022 tarihinde istifa ettiğini, bilahare 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 92. maddesi uyarınca memuriyete geri dönmek için başvurduğunu ancak talebinin reddedildiğini ifade ederek mesleğine geri kabul edilmeyi talep etmektedir.

657 sayılı Kanunda; Devlet memurlarının bu kanunda belirtilen esaslara göre, bağlı olduğu kuruma yazılı olarak müracaat etmek suretiyle, memurluktan çekilme isteğinde bulunabilecekleri, yerine atanan kimsenin gelmesine veya çekilme isteğinin kabulüne kadar çekilmek isteyen memurun görevine devam edeceği,
çekilme isteğinin kabulüne kadar görevine devam etme hükmüne uymadan görevinden ayrılanların bir yıl geçmeden Devlet memurluğuna alınamayacağı düzenlemelerine yer verilmiştir. Ayrıca, iki defadan fazla olmamak üzere memurluktan kendi istekleriyle çekilenlerden veya bu Kanun hükümlerine göre çekilmiş
sayılanlardan tekrar memurluğa dönmek isteyenlerin, ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak şartıyla ayrıldıkları tarihte almakta oldukları aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine veya 71 inci madde hükümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara
atanabilecekleri hüküm altına alınmış olup söz konusu düzenleme ile idarelere takdir yetkisi verildiği görülmektedir.

İdarenin gerçekleştirdiği iş ve işlemlerde, bağlı yetkinin söz konusu olmadığı durumlarda, takdir yetkisinin bulunduğu kabul edilmektedir. İdarenin takdir yetkisine sahip olması, idarenin keyfi olarak hareket edebileceği anlamına gelmemektedir. İdareye yasalarla tanınan takdir yetkisi mutlak olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır. İdare, takdir yetkisini kullanırken kendisine verilen yetkinin amacı doğrultusunda hareket etmeli, nesnellik ve tarafsızlık içinde davranmalı, eşitlik kuralını gözetmeli, orantılılık ilkesine uymalı, kanunlar özel koşullar öngörmüşse bunlara uymalı; bu yetkiyi kamu yararı ve hizmetin gereklerine uygun bir şekilde objektif, makul ve geçerli neden ve gerekçelere dayalı olarak kullanmalıdır.

Danıştay 5. Dairesinin 27.02.2006 tarihli ve E.2004/5066, K.2006/751 sayılı kararında, ".idare, boş bulunan bir kadroya kamu yararı ve hizmet gereklerini gözeterek en uygun kişiyi atama konusunda, gerekli nitelikleri taşıyanlar arasında tercihte bulunma hak ve yetkisine sahip olduğundan, bu yetkisini belirli bir
kişi lehine kullanmaya yargı kararı ile zorlanamayacağı gibi; bu husustaki yargısal denetimde, işlemin diğer unsurları yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sürece, idarenin işlemi haklı kılacak hukuken kabul edilebilir bir neden gösteremediği gerekçesine dayanılarak iptal kararı verilemeyeceği açıktır."
denilmektedir.

Buna göre; Başvuranın 22.03.2022 tarihli dilekçe ile istifa talebinde bulunduğu ve Bakanlık Makamının 28.03.2022 tarihli onayı ile bu talebinin uygun görülerek 31.03.2022 tarihinden itibaren Emniyet Teşkilatı ile ilişiğinin kesildiğini ve sonrasında 07.12.2022 ve 27.07.2023 tarihli dilekçeleri ve 16.03.2023 tarihli CİMER başvuruları ile Emniyet Teşkilatına yeniden atanma talebinde bulunduğu ve
talebinin uygun görülmediği anlaşılmakla birlikte her ne kadar 657 sayılı Kanunun memurluktan çekilenlerin yeniden atanmalarını düzenleyen 92 nci maddesinin İdareye memuriyetten ayrılanların mesleğe dönmek için yapacakları başvuruların mutlaka kabul edilmesi hususunda bir yükümlülük getirmeyeceği, bu başvuruları kadro, ihtiyaç ve ilgilinin gerekli nitelikleri taşıyıp taşımaması yönünden
değerlendirerek sonuca göre işlem tesis etmek konusunda takdir yetkisi taşıdığı açıktır.

Açıklanan gerekçelerle BAŞVURUNUN REDDİNE karar verilmiştir.

Dolayısıyla istifa sonrası devlet memuriyetine tekrar dönmek üzere yapılan başvuruların, mutlaka kabul edilmesi gerekeceği gibi bir yasal düzenlemenin bulunmadığı, idarenin kadro, ihtiyaç ve memurun genel niteliklerini içeren genel bir değerlendirme neticesinde işlem tesis edebileceği değerlendirilmiştir.