Covid-19'daki Ekonomik Kayıptan Sorumlu Tutulan Daire Başkanını Danıştay Haklı Buldu

Hem ilk derece mahkemesi hem de istinaf görevden alma işlemini hukuka uygun bulmuştur.

İstinaf: Daire başkanı kusurludur

Davacının pandemi döneminde 16/03/2020 tarihli Pandemi Genelgesi'ne rağmen sağlık ocağından aldığı rapora istinaden işe çok az geldiği, dolayısıyla yönetim zaafiyetine ve performans düşüklüğüne neden olduğu, bu durumun teşekkülün tek gelir elde eden birimi olan Dairenin 2020 yılı gelirinde aylık ortalama 6,5 milyon USD ve 201.288 ton elleçleme miktarında düşüşe sebebiyet verdiği, söz konusu Genelgelerde e-nabızdan raporlar olsa dahi yöneticilerin iş yerinde bulunması gerektiğinin öngörüldüğü, davacının tek kişilik odada çalıştığı, görevde bulunduğu sürede turne programı genelde yıl sonunda yapıldığından yıl içerisinde yapılması, düzeltilmesi, önlem alınması hususlarında bir işlem tesis edilmediği, 2020 yılında görevden alındığı Ekim ayına kadar turneye gitmediği ve teşkilleri zamanında denetlemediği; bu nedenle, Denizcilik sektörünün 2020 yılı gerçekleşmesinin %69'da kaldığı hususları göz önüne alındığında ve idarenin kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda personelin görevini değiştirme konusunda yasalarla ve idare hukuku ilkelerine dayalı olarak sahip olduğu takdir yetkisini dava konusu işlem

Danıştay: Daire başkanının kusuru yoktur

Davalı idare tarafından davacının daire başkanlığı görevinden alınmasının gerekçesi olarak; işine düzenli gelmediği, işini ihmal ettiği ve bu nedenle de teşekkülün gelirinde azalmaya sebebiyet verdiği gösterilmiş ise de; davacının görevinden alındığı dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını nedeniyle birçok sektörde iş kapasitesinde düşüşlerin meydana geldiği göz önüne alındığında, ilgili döneme ait Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanlığının gelir kaybından davacının sorumlu tutulamayacağı, davacının tip 1 diyabet hastası olmasına ilişkin hekim raporlarının hukuken geçersiz olduğuna dair herhangi bir tespitin bulunmadığı, öte yandan; görevinde yetersiz ve verimsiz olduğuna, daire başkanlığı görevinden alınarak araştırmacı kadrosuna atanmasını gerektirecek şekilde hizmeti aksattığına ya da görevde kalmasında hizmetin yürütülmesi açısından sakınca bulunduğuna dair başkaca bir somut bilgi ve belgenin davalı idarece dosyaya sunulamadığı da dikkate alındığında, dosyada yer alan bilgi ve belgelerin davacının daire başkanlığı görevinden alınmasına ilişkin işleme dayanak alınacak nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.

DANIŞTAY

İKİNCİ DAİRE

Esas No: 2024/2795

Karar No: 2024/5166

İSTEMİN KONUSU:

... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava Konusu İstem:

Dava; TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanı olarak görev yapan davacı tarafından, daire başkanlığı görevinden alınarak Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına araştırmacı olarak atanmasına ilişkin ... günlü, ...sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

... İdare Mahkemesinin ...günlü E: ..., K:2... sayılı kararıyla üst düzey kamu yöneticilerinin, kamu kurum ve kuruluşlarının geleceğe dönük planlarını ve politikalarını saptayan, bu plan ve politikalardaki hedefleri gerçekleştirmek için gerekli kaynakları ve bu kaynakların kullanım yerlerini belirleyen ya da bu kişilerin emir ve direktifleri yönünde uygulamayı yapan veya onlara yardımcı olan kişiler oldukları; ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda atama yapma ve görevden alma konusunda idareye tanınan takdir yetkisinin bu tür kadrolar için daha geniş olduğunun kabulü, bu görevlerden başka görevlere atanmaya ilişkin işlemlerin kazanılmış hakları veya genel olarak hukuk güvenliği ilkesini ihlal eden bir yönü bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde, yürütülen hizmetin niteliği ile önemi dikkate alınmak suretiyle liman ve feribot yönetimi daire başkanlığı görevini yürüten davacının, bu görevinden alınarak 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 18. maddesi uyarınca araştırmacı olarak atanması yolunda tesis edilen dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesince verilen temyize konu kararla; davacının pandemi döneminde 16/03/2020 tarihli Pandemi Genelgesi'ne rağmen sağlık ocağından aldığı rapora istinaden işe çok az geldiği, dolayısıyla yönetim zaafiyetine ve performans düşüklüğüne neden olduğu, bu durumun teşekkülün tek gelir elde eden birimi olan Dairenin 2020 yılı gelirinde aylık ortalama 6,5 milyon USD ve 201.288 ton elleçleme miktarında düşüşe sebebiyet verdiği, söz konusu Genelgelerde e-nabızdan raporlar olsa dahi yöneticilerin iş yerinde bulunması gerektiğinin öngörüldüğü, davacının tek kişilik odada çalıştığı, görevde bulunduğu sürede turne programı genelde yıl sonunda yapıldığından yıl içerisinde yapılması, düzeltilmesi, önlem alınması hususlarında bir işlem tesis edilmediği, 2020 yılında görevden alındığı Ekim ayına kadar turneye gitmediği ve teşkilleri zamanında denetlemediği; bu nedenle, Denizcilik sektörünün 2020 yılı gerçekleşmesinin %69'da kaldığı hususları göz önüne alındığında ve idarenin kamu hizmetinin gerekleri doğrultusunda personelin görevini değiştirme konusunda yasalarla ve idare hukuku ilkelerine dayalı olarak sahip olduğu takdir yetkisini dava konusu işlemin tesisi sırasında kamu yararı ve hizmet gerekleri dışında subjektif (öznel) nedenlerle kullandığına dair dosyada herhangi bir bilgi ya da belge bulunmadığı, kadro ve kazanılmış hak aylık derecesi de korunmak suretiyle davacının daire başkanlığı görevinden alınarak, araştırmacı kadrosuna atanmasına ilişkin dava konusu işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri yönünden hukuka aykırı olmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun reddine, temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davacı tarafından, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi kararının davalı idarenin savunmasının aynısı olduğu, eksik incelemeye dayalı olarak verildiği, tip 1 diyabet hastası olması nedeniyle insülin kullanıyor olmasına rağmen görevini aksatmadığını, görevine devam etmediğine dair iddia ile ilgili olarak tutulmuş herhangi bir tutanak ya da açılmış bir soruşturma bulunmadığı, kendisinin görevden alınmasından sonra yerine atanan ilgilinin performansının sorgulanmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI: Temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında bir karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğünde Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanı olarak görev yapmakta olan davacı, Yönetim Kurulunun... günlü, ... sayılı kararı uyarınca daire başkanlığı görevinden alınarak Destek Hizmetleri Daire Başkanlığına araştırmacı olarak atanmasına ilişkin işlemin iptali ve yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle ödenmesi ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen davayı açmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesinde, kurumların, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst veya kurum içinde aynı veya başka yerdeki diğer kadrolara naklen atayabilecekleri hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda aktarılan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri ile memurların, unvan değişikliği suretiyle atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açık olup, bu yetkinin ancak, kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun, dava konusu idari işlemin, sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının 30/05/1998 tarihinde davalı Kurumda araştırmacı olarak çalışmaya başladıktan sonra 31/05/1996 tarihinde asaleten şube müdür yardımcısı, 09/03/2000 tarihinde şube müdürü, 07/02/2005 tarihinde daire başkanı yardımcısı, 18/10/2016 tarihinde daire başkanlığı görevine vekaleten, 31/01/2018 tarihinde asaleten daire başkanı olarak atandığı, dolasıyla; davacının, geçmiş hizmetlerinin değerlendirilmesinden, kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak daire başkanlığına atandığı anlaşılmaktadır.

Davalı idare tarafından davacının daire başkanlığı görevinden alınmasının gerekçesi olarak; işine düzenli gelmediği, işini ihmal ettiği ve bu nedenle de teşekkülün gelirinde azalmaya sebebiyet verdiği gösterilmiş ise de; davacının görevinden alındığı dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını nedeniyle birçok sektörde iş kapasitesinde düşüşlerin meydana geldiği göz önüne alındığında, ilgili döneme ait Liman ve Feribot Yönetimi Daire Başkanlığının gelir kaybından davacının sorumlu tutulamayacağı, davacının tip 1 diyabet hastası olmasına ilişkin hekim raporlarının hukuken geçersiz olduğuna dair herhangi bir tespitin bulunmadığı, öte yandan; görevinde yetersiz ve verimsiz olduğuna, daire başkanlığı görevinden alınarak araştırmacı kadrosuna atanmasını gerektirecek şekilde hizmeti aksattığına ya da görevde kalmasında hizmetin yürütülmesi açısından sakınca bulunduğuna dair başkaca bir somut bilgi ve belgenin davalı idarece dosyaya sunulamadığı da dikkate alındığında, dosyada yer alan bilgi ve belgelerin davacının daire başkanlığı görevinden alınmasına ilişkin işleme dayanak alınacak nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu durumda; davalı idarece, davacının daire başkanlığı görevinden alınmasını gerektirecek somut bir sebebin sunulamaması karşısında, idarenin, mevzuat uyarınca sahip olduğu takdir yetkisini, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak kullandığı sonucuna varıldığından, sebep ve maksat yönlerinden hukuka aykırı olan dava konusu işlemde hukuka uyarlık; davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair Ankara Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesince verilen kararda ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,

2. ... Bölge İdare Mahkemesi...İdari Dava Dairesince verilen ...günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,

3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,

4. Kullanılmayan...-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,

5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesi ile eklenen Geçici 8. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 30/10/2024 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Usul ve yasaya uygun olan ... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesince verilen... günlü, E:..., K:... sayılı kararın onanması gerektiği oyuyla bozma yönündeki Daire kararına katılmıyorum.