Konutlarda Elektrik Faturaları 4 Yılda 3 Kat Arttı

Elektriğin dağıtım bedeli, enerji bedelinden üç kat daha pahalı hale gelmiş durumda. Son dört yılda konutlarda tüketilen elektrik enerjisi bedeli yüzde 24,5 artarken, dağıtım bedeli yüzde 642,2 oranında yükseldi. Dört kişilik bir ailenin aylık 230 kWh elektrik tüketimi için ödediği fatura, Nisan 2021'de 183,4 TL iken, Nisan 2025'te 595,8 TL'ye çıktı. Faturada dağıtımın payı yüzde 31'den yüzde 71'e ulaştı.

Dünya'dan Naki Bakır'ın haberine göre;

Elektrik Tarifesinde Yeni Değişiklikler

Elektrik enerjisi tüketimine uygulanan tarifede yapılan son değişiklikle, dağıtım bedeli asıl enerji bedelinden yaklaşık üç kat daha yüksek bir seviyeye ulaştı. Türk halkı elektriğin kendisine ödediğinin yaklaşık dört katını dağıtım şirketlerine ödemek zorunda kaldı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından açıklanan yeni elektrik tarifesiyle, 5 Nisan 2025'ten itibaren konutlarda tüketilen elektrik enerjisine yüzde 25 zam yapıldı. Bu tarife değişikliğinden, son kaynak tedarik tarifesi için belirlenen yıllık tüketim limitlerini aşmayan perakende satış tarifesi kapsamındaki aboneler etkilenecek.

Dağıtım Bedelindeki Artışlar

Resmi Gazete'de yayımlanan tarife değişikliğine göre; konutlar için günlük 8 kWh olarak belirlenen limitin altında kalan abonelere uygulanan perakende enerji bedeline zam yapılmazken, yüksek kademedeki abonelere 1 kWh için uygulanan birim fiyat yüzde 16,1 artışla 1,61546 TL'ye yükseltildi. Konut abonelerine uygulanan dağıtım bedeli ise yüzde 34,5 artışla 1,836166 TL'ye çıkarıldı. Böylece konut abonelerinin dağıtım bedeline her iki kademede yüzde 34,5 artış yapılarak fatura toplamına yüzde 25 zam yansıtıldı. Son tarife değişikliğiyle dağıtım bedelinin payı yüzde 70'i aştı.

Dağıtım Bedelinin Faturadaki Payı

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) hesaplamalarına göre, dört kişilik bir ailenin asgari yaşam standartlarını korumak için aylık 230 kWh enerji tüketeceği öngörülüyor. Aylık tüketim bu tutarda kalırsa faturaya enerji bedeli olarak 113,6 lira yansırken, 422,3 lira ile bunun yaklaşık dört katı dağıtım bedeli ödenecek. Buna 59,8 lira tutarında vergi ve fon ilave edilecek. Günlük ortalaması 7,67 kWh olarak baz alınan bu tüketim için tarife değişikliği öncesi 476,6 TL olan fatura tutarı, yeni zamla birlikte 595,8 TL'ye yükseldi. Buna göre Nisan 2025'ten itibaren söz konusu düşük tüketimli konut faturasının yalnızca yüzde 19,1'i enerji bedelinden oluşacak, dağıtım bedelinin payı ise yüzde 70,9'a ulaşacak. Faturanın yüzde 10'unu da fon ve vergiler oluşturacak.

Fatura Artışı ve Dağıtım Şirketlerinin Etkisi

Nisan 2021'de dört kişilik ailenin elektrik asgari faturası 183,4 TL düzeyinde bulunuyordu. Bunun yüzde 49,7'sini enerji bedeli oluştururken, dağıtım bedelinin payı yüzde 31, fon ve vergilerin payı yüzde 19,2 düzeyinde bulunuyordu. Aradan geçen dört yıllık dönemin sonunda, Nisan 2025 itibarıyla 595,8 TL'ye ulaşan aynı tüketimin faturası, yüzde 224,8 oranındaki artışla 3,2 katına yükseldi. Bu değişime etki eden fiyat oluşumuna bakıldığında artışın esas olarak dağıtım bedellerinden kaynaklandığı belirlendi. Bu dönemde enerji bedeli yalnızca yüzde 24,5 artarken, dağıtım bedeli yüzde 642,2 artırıldı.

EMO'nun Önerileri ve Değerlendirmeleri

Elektrik sektöründeki liberalizasyon sürecinde dağıtım faaliyetlerinin özelleştirilmesi ile Türkiye'deki elektrik piyasasının daha etkin ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşması hedeflenmişti. Türkiye'de elektrik dağıtım hizmetleri halen 21 bölgede faaliyet gösteren özel şirketler tarafından sağlanıyor ve bu şirketler belirli coğrafi bölgelerde tekelleşmiş durumda. EMO, enerji bedelinin dağıtım bedelinin gerisinde kalmasına dikkat çekerek piyasanın çarpık bir biçimde yapılandığının göstergesi olduğunu belirtiyor. Dağıtım bedelindeki aşırı artışın hizmetin fahiş fiyatla verildiğinin göstergesi olduğunu ifade ediyor.Ucuz, kaliteli ve güvenilir enerjiye erişim, tüm yurttaşlar için temel hak olduğuna dikkat çeken EMO'nun değerlendirmesi şöyle: "Dağıtım şirketlerine kaynak aktarıldığı bir Türkiye tablosu geride bırakılmalıdır. Enerji alanında ticari ve siyasi çıkarlardan uzak, üretim sektörleri başta olmak üzere genel ekonomiyi destekleyecek şekilde tarifeleri belirleyebilecek özerk bir yönetim hayata geçirilmelidir. Arz güvenliğini sağlamak ve toplam maliyeti düşürmek için özelleştirilen üretim tesisleri ve dağıtım bölgelerinin kamulaştırılması acilen gündeme alınmalıdır."