Türkiye'de Yükseköğretim Mezun Oranında Büyük Artış

25-34 yaş grubu nüfusta yükseköğretim mezun oranı 2008 yılında yüzde 13,5 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 44,9 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı Ulusal Eğitim İstatistikleri'ni paylaştı. Buna göre, 25-34 yaş grubu nüfusta yükseköğretim mezun oranı 2008 yılında yüzde 13,5 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 44,9 oldu. 2008-2024 yılları arasında 25-34 yaş grubundaki nüfusta yer alan kadınlarda yükseköğretim mezun oranı yüzde 12,5'ten yüzde 48,9'a, erkeklerde ise yüzde 14,6'dan yüzde 41,1'e yükseldi.

Yükseköğretim Mezun Oranının Artışı ve OECD Karşılaştırması

Yükseköğretim mezun oranının artarak OECD ortalamasına yaklaştığı görüldü. OECD ülkelerine ait en güncel veri yılı olan 2022 yılına göre, 25-34 yaş arası nüfusta yükseköğretim mezunlarının oranı incelendiğinde OECD ortalaması yüzde 47,4 iken, Türkiye ortalaması yüzde 42,9 oldu. OECD ülkeleri arasında yükseköğretim mezunu oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 69,6 ile Güney Kore, en düşük olduğu ülke ise yüzde 27,3 ile Meksika oldu.

25 Yaş ve Üzeri Nüfusta Eğitim Durumu

• Yükseköğretim mezunlarının oranı 25 yaş ve üzeri nüfusta yüzde 25,3 oldu. 25 yaş ve üzerindeki ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarının söz konusu yaş içindeki oranı 2008 yılında yüzde 9,8 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 25,3 oldu.
• İlgili yaş grubu için ortaöğretim ve üzeri eğitim seviyelerinden mezun olanların oranı 2008 yılında yüzde 26,5 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 49,4 olarak gerçekleşti.

Ortalama Eğitim Süresi ve Bölgesel Farklılıklar

• Ortalama eğitim süresi 2024 yılında 9,5 yıl oldu. Kadınların ortalama eğitim süresi 8,8 yıl, erkeklerin ise 10,2 yıl olarak kaydedildi.
• Ankara, ortalama eğitim süresinin en yüksek olduğu il olarak 10,8 yıl ile öne çıktı. Bu ili İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir takip etti.
• Ağrı, ortalama eğitim süresinin en düşük olduğu il olarak 7,5 yıl ile belirlendi. Ağrı'yı Şanlıurfa, Muş, Kastamonu ve Van izledi.
• Şırnak, son on yılda ortalama eğitim süresinin en yüksek artış gösterdiği il oldu (%51,6). Hakkari (%42,1), Muş (%39,9), Şanlıurfa (%38,5) ve Bingöl (%37,3) de önemli artış gösteren iller arasında yer aldı.
• Ankara (%13,7), Eskişehir (%15,4), Tekirdağ (%15,6), İzmir ve İstanbul (%15,9) ise en düşük artış gösteren iller oldu.

Okuma Yazma Oranları

Okuma yazma bilen oranı yüzde 97,8 oldu. 2008 yılında 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 91,8 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 97,8 olarak hesaplandı. Kadınlarda okuma yazma bilen oranı yüzde 86,9'dan yüzde 96,2'ye; erkeklerde ise yüzde 96,7'den yüzde 99,3'e yükseldi.

Ebeveyn Eğitim Düzeyinin Etkisi

• Annesi yükseköğretim mezunu olan fertlerin %84,4'ü yükseköğretimi tamamladı, %12,8'i ortaöğretim ve %2,8'i ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamladı.
• Babası yükseköğretim mezunu olan fertlerin %80,3'ü yükseköğretim mezunu olurken; %16,1'i ortaöğretim ve %3,6'sı ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamladı.
• Annesi ortaöğretim mezunu olan fertlerin %64,3'ü; babası ortaöğretim mezunu olan fertlerin %55,7'si yükseköğretim mezunu oldu.
• Annesi ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamlayan fertlerin %28,7'si; babası ortaöğretim altı eğitim düzeyini tamamlayan fertlerin ise %27,4'ü yükseköğretim mezunu oldu.