Kamu görevlileri sendikalarına e-devlet üzerinden üye olunabilir mi?

Bilindiği üzere, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanununun "Sendika üyeliğinin kazanılması" başlıklı 14 üncü maddesinde, "Sendikalara üye olmak serbesttir.

Kamu görevlileri çalıştıkları işyerinin girdiği hizmet kolunda kurulu bir sendikaya üye olabilirler.

Sendikaya üyelik, kamu görevlisinin üç nüsha olarak doldurup imzaladığı üye formu ile sendikaya başvurması ve başvurunun sendika yetkili organınca kabulü ile kazanılır.

Üyelik başvurusu, sendika tarafından en çok otuz gün içinde reddedilmediği takdirde üyelik istemi kabul edilmiş sayılır. Haklı bir sebep gösterilmeden üyeliği kabul edilmeyen kamu görevlisinin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren otuz gün içinde iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede dava açma hakkı vardır.

Sendika, üyeliği kesinleşen kamu görevlisinin başvuru belgesinin bir örneğini üyenin kendisine verir, bir örneği sendikada kalır, bir örneğini üyelik ödentisine esas olmak ve dosyasında saklanmak üzere onbeş gün içinde işverene gönderir." hükmü yer almaktadır.

Kamu görevlileri sendikalara üye olurken hangi aşamaları izlerler?

-Yürürlükteki mevzuat hükmü incelendiğinde, ilgili kamu görevlisi çalıştığı işyerinde hangi hizmet kolu mevcutsa o hizmet kolunda bir sendikaya üye olabilmektedir. Örneğin, Büro, Bankacılık ve Sigortacılık Hizmet kolunda bir işyerinde bu hizmet kolundaki bir sendikaya üye olunabilmektedir. Ayrıca, üç nüsha olarak doldurulan üyelik başvuru formuyla sendikaya başvuru yapılır ve yetkili organca kabul edildiğinde kişi üye olur. Kişinin yapmış olduğu başvuru en geç 30 gün içinde reddedilmezse üyelik kabul edilmiş sayılacaktır. Öte yandan, üyeliğin kabul edilmemesi, ve üyeliği kabul edilenin başvuru belgesinin örneklerinin nerelere verileceğine dair usuller de bu Kanunda düzenlenmiştir. Görüldüğü gibi kamu görevlilerinin üyeliği elden başvuru yöntemiyle yapılmaktadır.

Diğer taraftan mezkur Kanunun "Üyeliğin sona ermesi" başlıklı 16 ncı maddesinde, "Her üye üyelikten serbestçe çekilebilir.

Üyelikten çekilme, çekilmek isteyen kamu görevlisi tarafından, üç nüsha olarak doldurulup imzalanan üyelikten çekilme bildiriminin kurumuna verilmesi ile gerçekleşir. Kurum görevlisi, kayıt numarası ile tarih verilen çekilme bildiriminin bir suretini derhal üyeye vermek zorundadır. Kamu işvereni, bildirimin bir örneğini onbeş gün içinde sendikaya gönderir.

Çekilme, kamu işverenine başvurma tarihinden başlayarak otuz gün sonra geçerli olur. Çekilenin bu süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde yeni sendikaya üyeliği, bu sürenin bitim tarihinde kazanılır..." hükmü yer almaktadır.

Kamu görevlileri sendika üyeliğinden çekilirken de üye olduğundaki gibi elden başvuru usulüyle çekilmekte ve çekilme işlemi zorlaştırılmaktadır!

-Kamu görevlisi üyelikten çekilmek isterse yine 3 nüsha form doldurup bu talebi kurum görevlisi ve işyeri aracılığıyla sendikaya iletmektedir. Ayrıca çekilme işleminin zorlaştırılması için çekilme talebinin kamu işverenine başvurma tarihinden itibaren 30 gün sonra geçerli olacağı ve çekilen kişinin bu sürede başka sendikaya üye olması halinde ise yeni üyeliği bu sürenin bitiminde başlayacaktır denilerek kişinin sendika üyeliğinden ayrılması zorlaştırılmaktadır. Günümüz koşullarına uygun olmayan bu işlemlerin E-Devlet üzerinden yapılması artık bir zorunluluk olmakla birlikte bazı konfederasyonların bu konuda öncü olması çağdışı mevzuat hükümlerinin kaldırılması adına olumlu bir gelişme olacaktır.

İşçilerde E-Devlet üzerinden sendikalara üyelik yapılabilmekte midir?

-6356 Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununda bu konu düzenlenmiştir. İşçiler E-Devlet kapısı üzerinden başvurularını yapmakta ve bazı aşamalardan sonra üyelik kabul veya ret edilmektedir. Üyeliğin sona ermesinde de aynı sistem üzerinden çekilme isteminde bulunan üyeler yine bir aylık bekleme süresi sonundan üyeliğini sona erdirebileceklerdir.

-Tüm bu açıklamalar ve hükümler göz önüne alındığında, kamu görevlilerinin de işçilerde olduğu gibi E-Devlet üzerinden sendikalara üye olabilmesi ve bunlardan üyeliğini sona erdirebilmesinin sağlanması acil bir ihtiyaç haline gelmiş olup, bu konuda Kamu Görevlileri Sendikaları ve Konfederasyonlarının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile işbirliği içerisinde çalışma yapması dijital çağın gereklerine uygun olacaktır. Bazı kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar sendikalardan ayrılırken çeşitli baskılara maruz kalabilmektedirler. E-Devlet üzerinden işlemlerin yapılması sağlandığında bu olumsuzluklar aşılabilecektir. Kamu görevlilerinin ve işçilerin sendikadan ayrılırken 30 günlük bekleme süresine tabi olmasının da "sendika üye serbestiyeti" ilkesine uygun olmadığı değerlendirilmektedir.