Dis Tedavilerine Getirilen Kısıtlamalara Iliskin Yürütmenin Durdurulması Kararı(2002 Yılı)
Kaynak : Memurlar.Net
Haber Giriş : 15 Nisan 2003 00:00, Son Güncelleme : 27 Mart 2018 00:42
657 sayili Kanuna göre memur, resmi tabip raporuyla özel saglik kurulusuna sevk edildiginde, yapilan tüm masraflari karsilanir. Ancak, bu yilki(2002) Bütçe Uygulama Talimatinda dis tedavi giderlerine kisitlama getirilmisti. Getirilmis olan bu kisitlamalar ile ilgili olarak Danistay'in verdigi yürütmenin durdurulmasi kararinin tam metnini açikliyoruz.
DANISTAY
BESINCI DAIRE
Esas No: 2002/1070
Davaci ve Yürütmenin Durdurulmasini Isteyen: Izmir Dishekimleri Odasi
Vekili: Av. Halil Eraltug. Gaziosmanpasa Bulvari No:55 Kat:4 Çankaya / Izmir
Karsi taraf: Maliye Bakanligi/ANKARA
Istegin Özeti: Davaci 15/2/2002 tarih ve 24672 (mükerer) sayili Resmi Gazete'de yayimlanan 10 Seri nlu 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin ?Özel Saglik Kurumu ve Kuruluslarinda Dis Tedavisi? baslikli bölümünün .52.1, 5.2.2, 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6 maddelerinin iptalini ve yürütmenin durdurulmasini istemektir.
Danistay Tetkik Hakimi: Sülayman H. Aydin
Düsüncesi: 657 sayili Yasanin 209. maddesinde, Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin ödenmesi konusunda, tedaviye resmi doktor raporuyla gerek görülmesi açikça hükme baglanirken baskaca bir kural ya da sinirlama getirilmemistir. Devlet Memurlari Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yönetmeliginin 22. maddesinde de, tedavi özel saglik kuruluslarinda saglandigi taktirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe ödenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi hükmü getirilmistir.
Alt düzeyde düzenleyici bir islemle, dayanagi olan ve üst norm niteligindeki yasa hükmünün gözardi edilemeyecegi normlar hiyerarsisinin bir geregidir.
Yukarida aktarilan yasa ve yönetmelik hükümleri ile belirlenen duruma bir alt normla sinirlama getirilemeyecegine göre 15.02.2002 günlü, 24672 (Mükerer) sayili Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin serbest dis tabipliklerinde de veya özel saglik kurumlarinda yaptirilan dis tedavilerinde idare tarafindan ödenecek miktara sinirlandirma getiren 5.2.1, 5.2.4, 5.2.5 madde hükümlerinde hukuka uyarlik bulunmamaktadir.
Davacinin, dava konusu talimatin iptalini istedigi 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri ise 657 sayili yasaya ve adi geçen Yönetmelikte yer alan hükümlere aykiri bir unsur içermediklerinden, bu maddelere yönelik davaci iddalarinda hukuki isabet görülmemistir.
Açiklanan nedenlerle, söz konusu talimatin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5 maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasina, 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri yönünden ise yürütmenin durdurulmasi isteminin reddine karar verilmesi gerekecegi düsünülmektedir.
Danistay Savcisi: Ayfer Özdemir
Düsüncesi: 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2 madde ve bendiyle ilgili hukuka aykirilik iddiasi anilan madde ve bendin(5.2.1/ 5.2.2/ 5.2.4/ 5.2.5 fikralari ile 5.2.6 nci fikranin ilk cümlesi) açisindan yerinde olup 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanununun 27. maddesinde öngörülen kosullarin gerçek!esmis oldugu anlasildigindan bu fikralara iliskin olarak yürütmenin durdurulmasi isteminin kabulü gerekecegi düsünülmektedir.
TÜRK MÎLLETÎ ADINA
Hüküm veren Danistay Besinci Dairesince davali idarenin savunmasinin geldigi görülerek isin geregi yeniden düsünüldü:
Dava; 15.2.2002 günlü. 24672 sayili (Mükerrer) Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Sütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.2., 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6. maddelerinin iptali ve yürütnenln durdurulmasi istemi ile açilmistir.
Dâva konusu Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1. maddesinde, Devlet memurlari ve bakmakla yükümlü olduklari aile fertlerinin, dogacak fiyat farklarinin kendilerinin ödemesi kaydiyla, kendilerinin talepleri üzerine serbest dis tabipliklerine sevklerinin yapilabilecegi; 5.2.4. maddesinde, bu sekilde sevk edilenlerin teshis, tedavi veya proteze iliskin giderlerden (Ek-9) sayili listede yer alan dis tedavileri fiyat tarifesindeki kadarinin karsilanacagi, bunu asan kismin ise hasta tarafindan ödenecegi hükmü getirilmis; 5.2.5. maddesinde de özel saglik kurumlarinda yaptirilan kron ve protez bedellerinde maddede belirtilen tutar üzerindin ödemenin yapilacagi esasi düzenlenmistir.
657 sayili Devlet Memurlari Kanununun "Tedavi Yardimi* baslikli 209. maddesinin 1. fikrasinda "Devlet memurlari ile herhangi bir sekilde saglik yardimindan yararlanmayan eslerinin veya bakmakla yükümlü olduklari ana, baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardimi ödenegine müstehak çocuklarinin hastalanmalari halinde, evlerinde veya resmi veya özel saglik kurumlarinda ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarinca saglanir. Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarinin ödenebilmesi için. tedaviye resmi tabib raporu ile lüzum gösterilmesi sarttir." hükmüne yer verilmistir.
Devlet Memurlarinin Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yönetmeliginin "Özel Saglik Kuruluslarinda Tedavi" baslikli 22. maddesinde, tedavi özel saglik kuruluslarinda saglandigi takdirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe ödenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi öngörülmüs; "Dis Hastaliklarinin Tedavisi" baslikli 31, maddesinde ise dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenlerin bedelinin ödenmeyecegi hükmü getirilmistir.
Yasalarin uygulanmasini göstermek için çikartilan tüzük, yönetmelik ve talimatlarin dayali olduklari yasalara aykiri düzenlemeler tasiyamayacaklari idari hukukunun bilinen ilkelerindendir. 657 sayili Yasanin 209. maddesinde Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin ödenmesi konusunda tedaviye resmi tabip raporuyla lüzum gösterilmesi gerektigi açikça hükme baglanmis; baskaca bir kosul veya sinirlama getirilmemistir.
Her ne kadar sözü edilen Yönetmeligin Ek 1. maddesinde, bu Yönetmelige tabi yurtiçi ve yurtdisi tüm tedavi ücretlerini ve isitme cihazi, tekerlekli sandalye, gözlük, suni aza, organ protezi, dis tedavisi ve protez gibi cihaz ücretlerini kapsayacak sekilde/ gerekli sinirlamalarin konmasinin, günün sartlarina göre her iki yilda bir dengeli bir sekilde birim fiyatlarinin saptanmasinin Maliye ve Gümrük, Milli Savunma, Disisleri ve Saglik Bakanliklarinca müstereken yapilacagi hükmü yer almakta ise de; Devlet Memurlari Kanununun 209. maddesinin son fikrasi ile getirilen ve sadece "ayakta veya meskende tedavi halindi kullanilacak ilaç bedellerinin %20'sinin memur tarafindan ödenecegi?ne iliskin sinirlama hükmü de dikkate alindiginda, bu madde uyarinca konulacak sinirlamalarin bir yandan zaman içinde meydana gelecek degisiklere uyun saglamayi, öte yandan ihtiyaci karsilamakla birlikte gereksiz, lüks tüketimi önlemeyi amaçladigi; madde ile tedavi için gerekli olan giderlerin bir kisminin ilgililerce karsilanmasinin öngörülmedigi açiktir.
2002 yili Bütçe Uygulama Talimatinin özel saglik kurumlarinda yapilan dis tedavileri ile ilgili düzenlemeler getiren 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinde yeralan hükümler ile resmi saglik kurumu disinda yapilan dis tedavilerinde idare tarafindan ödenecek miktarin sinirlandirildigi, bunun üstünde kalan kismin ise ilgililere yükletildigi anlasilmaktadir. Saglik kurulu raporu ile zorunlu oldugu belirlenen dis tedavisi ile ilgili giderlerin özel saglik kurumunda yapilmasi nedeniyle Türk Dis Hekimleri Birligi tarafindan belirlenen Asgari Ücret Tarifesi esas alinmak suretiyle idarece ödeme yapilmasi gerektigi halde; 657 sayili Yasanin 209 ve yukarida adi geçen Yönetmeligin 31. maddesinde belirtilen ve dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenler disinda yapilan tedavi giderlerinin kisitlanmasi yolunda mevzuatta açik bir hüküm de olmamasina ragmen 2002 yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5, maddeleri ile getirilen kisitlayici hükümlerde hukuka uyarlilik görülmemektedir.
Ayrica özel saghk kuruluslarinin tedavi giderlerinin piyasa kosullarina göre yilda iki kez belirlenmesi dikkate alinmadan, bir sonraki yilin Talimati yürürlüge girene kadar sabit bir miktarin belirlenmesinde de hukuka uyarlilik bulunmamaktadir.
Anilan Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.5 maddesinin son fikrasinda yer alan; en son tedavi tarihi esas alinarak bir yil içinde yeniden kron ve protez yaptirilmasi halinde, bu tedavilerin bir yillik toplami için ödenecek tutarin anilan miktarlari geçemeyecegi seklindeki hükmün; "anilan miktarlar?da belirlenmesinde yukaridaki gerekçelerle hukuka uyarlilik bulunmadigi için uygulama olanagi kalmadigindan, bu hükmün yeniden düzenlenmesi gerekecegi açiktir.
Öte yandan anilan dava konusu Talimatin 5.2.2. ve 5.2.6. maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasi istemi hakkinda, uyusmazligin niteligine ve davanin durumuna göre, olayda 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanununun 4001 sayili Yasa ile degisik 27. maddesinin 2. fikrasinda sayilan kosullar gerçeklesmemis oldugundan yürütmenin durdurulmasi isteminin reddi gerekmektedir.
Açiklanan nedenlerle, 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasina. 5.2.2. ve 5.2.5, maddelerine yönelik yürütmenin durdurulmasi isteminin ise reddine, 9.7.2002 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
Baskan: Ender ÇETINKAYA
Üye: Mehmet ÜNLÜÇAY
Üye: Serap AKSOYLU
Üye: Günay ERDEN
Üye: Esen EROL
BESINCI DAIRE
Esas No: 2002/1070
Davaci ve Yürütmenin Durdurulmasini Isteyen: Izmir Dishekimleri Odasi
Vekili: Av. Halil Eraltug. Gaziosmanpasa Bulvari No:55 Kat:4 Çankaya / Izmir
Karsi taraf: Maliye Bakanligi/ANKARA
Istegin Özeti: Davaci 15/2/2002 tarih ve 24672 (mükerer) sayili Resmi Gazete'de yayimlanan 10 Seri nlu 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin ?Özel Saglik Kurumu ve Kuruluslarinda Dis Tedavisi? baslikli bölümünün .52.1, 5.2.2, 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6 maddelerinin iptalini ve yürütmenin durdurulmasini istemektir.
Danistay Tetkik Hakimi: Sülayman H. Aydin
Düsüncesi: 657 sayili Yasanin 209. maddesinde, Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin ödenmesi konusunda, tedaviye resmi doktor raporuyla gerek görülmesi açikça hükme baglanirken baskaca bir kural ya da sinirlama getirilmemistir. Devlet Memurlari Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yönetmeliginin 22. maddesinde de, tedavi özel saglik kuruluslarinda saglandigi taktirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe ödenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi hükmü getirilmistir.
Alt düzeyde düzenleyici bir islemle, dayanagi olan ve üst norm niteligindeki yasa hükmünün gözardi edilemeyecegi normlar hiyerarsisinin bir geregidir.
Yukarida aktarilan yasa ve yönetmelik hükümleri ile belirlenen duruma bir alt normla sinirlama getirilemeyecegine göre 15.02.2002 günlü, 24672 (Mükerer) sayili Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin serbest dis tabipliklerinde de veya özel saglik kurumlarinda yaptirilan dis tedavilerinde idare tarafindan ödenecek miktara sinirlandirma getiren 5.2.1, 5.2.4, 5.2.5 madde hükümlerinde hukuka uyarlik bulunmamaktadir.
Davacinin, dava konusu talimatin iptalini istedigi 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri ise 657 sayili yasaya ve adi geçen Yönetmelikte yer alan hükümlere aykiri bir unsur içermediklerinden, bu maddelere yönelik davaci iddalarinda hukuki isabet görülmemistir.
Açiklanan nedenlerle, söz konusu talimatin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5 maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasina, 5.2.2 ve 5.2.6 maddeleri yönünden ise yürütmenin durdurulmasi isteminin reddine karar verilmesi gerekecegi düsünülmektedir.
Danistay Savcisi: Ayfer Özdemir
Düsüncesi: 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2 madde ve bendiyle ilgili hukuka aykirilik iddiasi anilan madde ve bendin(5.2.1/ 5.2.2/ 5.2.4/ 5.2.5 fikralari ile 5.2.6 nci fikranin ilk cümlesi) açisindan yerinde olup 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanununun 27. maddesinde öngörülen kosullarin gerçek!esmis oldugu anlasildigindan bu fikralara iliskin olarak yürütmenin durdurulmasi isteminin kabulü gerekecegi düsünülmektedir.
TÜRK MÎLLETÎ ADINA
Hüküm veren Danistay Besinci Dairesince davali idarenin savunmasinin geldigi görülerek isin geregi yeniden düsünüldü:
Dava; 15.2.2002 günlü. 24672 sayili (Mükerrer) Resmi Gazetede yayimlanan 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Sütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.2., 5.2.4, 5.2.5, 5.2.6. maddelerinin iptali ve yürütnenln durdurulmasi istemi ile açilmistir.
Dâva konusu Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1. maddesinde, Devlet memurlari ve bakmakla yükümlü olduklari aile fertlerinin, dogacak fiyat farklarinin kendilerinin ödemesi kaydiyla, kendilerinin talepleri üzerine serbest dis tabipliklerine sevklerinin yapilabilecegi; 5.2.4. maddesinde, bu sekilde sevk edilenlerin teshis, tedavi veya proteze iliskin giderlerden (Ek-9) sayili listede yer alan dis tedavileri fiyat tarifesindeki kadarinin karsilanacagi, bunu asan kismin ise hasta tarafindan ödenecegi hükmü getirilmis; 5.2.5. maddesinde de özel saglik kurumlarinda yaptirilan kron ve protez bedellerinde maddede belirtilen tutar üzerindin ödemenin yapilacagi esasi düzenlenmistir.
657 sayili Devlet Memurlari Kanununun "Tedavi Yardimi* baslikli 209. maddesinin 1. fikrasinda "Devlet memurlari ile herhangi bir sekilde saglik yardimindan yararlanmayan eslerinin veya bakmakla yükümlü olduklari ana, baba ve ikiden fazla dahi olsa aile yardimi ödenegine müstehak çocuklarinin hastalanmalari halinde, evlerinde veya resmi veya özel saglik kurumlarinda ayakta veya yatarak tedavileri kurumlarinca saglanir. Ancak tedavi giderleri ve yol masraflarinin ödenebilmesi için. tedaviye resmi tabib raporu ile lüzum gösterilmesi sarttir." hükmüne yer verilmistir.
Devlet Memurlarinin Tedavi Yardimi ve Cenaze Giderleri Yönetmeliginin "Özel Saglik Kuruluslarinda Tedavi" baslikli 22. maddesinde, tedavi özel saglik kuruluslarinda saglandigi takdirde talep edilen paranin hasta tarafindan tabibe ödenecegi, alinacak fatura ilgili kuruma verilerek bedelinin kurumdan alinacagi öngörülmüs; "Dis Hastaliklarinin Tedavisi" baslikli 31, maddesinde ise dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenlerin bedelinin ödenmeyecegi hükmü getirilmistir.
Yasalarin uygulanmasini göstermek için çikartilan tüzük, yönetmelik ve talimatlarin dayali olduklari yasalara aykiri düzenlemeler tasiyamayacaklari idari hukukunun bilinen ilkelerindendir. 657 sayili Yasanin 209. maddesinde Devlet memurlarinin tedavi giderlerinin ödenmesi konusunda tedaviye resmi tabip raporuyla lüzum gösterilmesi gerektigi açikça hükme baglanmis; baskaca bir kosul veya sinirlama getirilmemistir.
Her ne kadar sözü edilen Yönetmeligin Ek 1. maddesinde, bu Yönetmelige tabi yurtiçi ve yurtdisi tüm tedavi ücretlerini ve isitme cihazi, tekerlekli sandalye, gözlük, suni aza, organ protezi, dis tedavisi ve protez gibi cihaz ücretlerini kapsayacak sekilde/ gerekli sinirlamalarin konmasinin, günün sartlarina göre her iki yilda bir dengeli bir sekilde birim fiyatlarinin saptanmasinin Maliye ve Gümrük, Milli Savunma, Disisleri ve Saglik Bakanliklarinca müstereken yapilacagi hükmü yer almakta ise de; Devlet Memurlari Kanununun 209. maddesinin son fikrasi ile getirilen ve sadece "ayakta veya meskende tedavi halindi kullanilacak ilaç bedellerinin %20'sinin memur tarafindan ödenecegi?ne iliskin sinirlama hükmü de dikkate alindiginda, bu madde uyarinca konulacak sinirlamalarin bir yandan zaman içinde meydana gelecek degisiklere uyun saglamayi, öte yandan ihtiyaci karsilamakla birlikte gereksiz, lüks tüketimi önlemeyi amaçladigi; madde ile tedavi için gerekli olan giderlerin bir kisminin ilgililerce karsilanmasinin öngörülmedigi açiktir.
2002 yili Bütçe Uygulama Talimatinin özel saglik kurumlarinda yapilan dis tedavileri ile ilgili düzenlemeler getiren 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinde yeralan hükümler ile resmi saglik kurumu disinda yapilan dis tedavilerinde idare tarafindan ödenecek miktarin sinirlandirildigi, bunun üstünde kalan kismin ise ilgililere yükletildigi anlasilmaktadir. Saglik kurulu raporu ile zorunlu oldugu belirlenen dis tedavisi ile ilgili giderlerin özel saglik kurumunda yapilmasi nedeniyle Türk Dis Hekimleri Birligi tarafindan belirlenen Asgari Ücret Tarifesi esas alinmak suretiyle idarece ödeme yapilmasi gerektigi halde; 657 sayili Yasanin 209 ve yukarida adi geçen Yönetmeligin 31. maddesinde belirtilen ve dis hastaliklarinin tedavisinde kullanilan altin veya benzeri diger kiymetli madenler disinda yapilan tedavi giderlerinin kisitlanmasi yolunda mevzuatta açik bir hüküm de olmamasina ragmen 2002 yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5, maddeleri ile getirilen kisitlayici hükümlerde hukuka uyarlilik görülmemektedir.
Ayrica özel saghk kuruluslarinin tedavi giderlerinin piyasa kosullarina göre yilda iki kez belirlenmesi dikkate alinmadan, bir sonraki yilin Talimati yürürlüge girene kadar sabit bir miktarin belirlenmesinde de hukuka uyarlilik bulunmamaktadir.
Anilan Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.5 maddesinin son fikrasinda yer alan; en son tedavi tarihi esas alinarak bir yil içinde yeniden kron ve protez yaptirilmasi halinde, bu tedavilerin bir yillik toplami için ödenecek tutarin anilan miktarlari geçemeyecegi seklindeki hükmün; "anilan miktarlar?da belirlenmesinde yukaridaki gerekçelerle hukuka uyarlilik bulunmadigi için uygulama olanagi kalmadigindan, bu hükmün yeniden düzenlenmesi gerekecegi açiktir.
Öte yandan anilan dava konusu Talimatin 5.2.2. ve 5.2.6. maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasi istemi hakkinda, uyusmazligin niteligine ve davanin durumuna göre, olayda 2577 sayili Idari Yargilama Usulü Kanununun 4001 sayili Yasa ile degisik 27. maddesinin 2. fikrasinda sayilan kosullar gerçeklesmemis oldugundan yürütmenin durdurulmasi isteminin reddi gerekmektedir.
Açiklanan nedenlerle, 10 Seri No'lu 2002 Mali Yili Bütçe Uygulama Talimatinin 5.2.1, 5.2.4 ve 5.2.5. maddelerinin yürütülmesinin durdurulmasina. 5.2.2. ve 5.2.5, maddelerine yönelik yürütmenin durdurulmasi isteminin ise reddine, 9.7.2002 tarihinde oybirligiyle karar verildi.
Baskan: Ender ÇETINKAYA
Üye: Mehmet ÜNLÜÇAY
Üye: Serap AKSOYLU
Üye: Günay ERDEN
Üye: Esen EROL