Sosyal Güvenlik Açısından 4/B'li İle Memur Farklı mı?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 1 Ekim 2008 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi sonucunda, sıkça sorulan sorulardan bir tanesi de 4/B'lilere ilişkindir. 657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre istihdam edilenler sosyal güvenlik açısından memurlar ile aynı hükümlere mi tabi olacak? 5510 sayılı Kanun incelendiğinde, 4/B'li olarak çalışanların, sosyal güvenlik bağlamında, eskiden de olduğu gibi, memurlar ile değil SSK'lılar ile aynı hükümlere tabi tutulacağı görülmektedir. Devamı için başlığa tıklayınız.
4/B'liler Hangi Statüde?
5510 sayılı Kanunda üç tanım dikkati çekmektedir. 4/a SSK'lılara, 4/b Bağ-Kur'luları, 4/c ise memurları ifade etmektedir. Buradaki 4/b'nin 657 sayılı Kanunda ifadesini bulan 4/B ile bir ilişkisi bulunmamaktadır.
İşte, gerek 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce gerekse Kanunun yürürlüğünden sonra 657 sayılı Kanunun 4/B maddesine göre istihdam edilenler 5510 sayılı Kanuna göre 4/a'lı sayılmaktadır. Yani bu kişiler eskiden olduğu gibi eski ifade ile SSK.lı olarak işleme tabi tutulacaktır.
Bu konu ile ilgili düzenleme 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Sigortalı sayılanlar başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde açıklanmış bulunmaktadır. Söz konusu hükümde, hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olacakları belirlenmiştir. 4/a bendi şu şekildedir: "a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar"
Değişen bir şey yok
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (B) bendi kapsamında sözleşmeli olarak istihdam edilen kişiler hakkında 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önce de haklarında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Bu uygulamaya 5510 sayılı Kanunla da aynı şekilde devam edileceği görülmektedir. Diğer bir ifade ile 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı Ekim ayı başından sonra bu kapsamda göreve girenler de dahil olmak üzere, tabi olacakları durum eski ifade ile SSK'lı konumu olmaktadır.
Sözleşmeli öğretmenin ek dersinden sigorta primi kesilmeye devam edecek mi?
Sosyal Güvenlik açısından 4/B'li İle Devlet Memuru arasındaki farklar
5510 sayılı Kanunun 100'ü aşkın maddden oluşmaktadır. Bu maddelerin bir kısmında, 4/c'liler kapsama alınmamıştır.
Örnek 1- Kanunun 16 ncı maddesinde yer alan emzirme ödeneği düzenlenmiştir. Bu ödeneği memurlar alamamaktadır.
Örnek 2- Kanunun 37 nci maddesinde evlenme, cenaze ödenekleri düzenlenmiştir. Evlenmeleri nedeniyle, gelir veya aylıklarının kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenmeleri ve talepte bulunmaları halinde almakta oldukları aylık veya gelirlerinin iki yıllık tutarı bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği olarak peşin ödenir. Yine İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya kendisi için en az 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olup da ölen sigortalının hak sahiplerine Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği ödenmektedir. Bu hükümler memurlar hakkında uygulanmaktadır.
Örnek 3-Yine özürlü çocuğu bulunan 4/B'lilere erken emekli olma imknaı verilmiştir. 28 inci maddesinde yer alan, ?Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.? hükmü bu husus düzenlemektedir.
Örnek 4-Yine memurlardan farklı olarak 4/B'lilere sigortalı olmadan önceki doğum izin sürelerini borçlanma imkanı bulunmaktadır. 41 inci maddesinde yer alan, ?Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri,? hükmü bunu düzenlemektedir.
Örnek 5- Memurlara emekli maaşı bağlanması için 9 bin gün prim ödenmesi gerekmektedir. 4/B'liler eski ifade ile SSK'lı yeni ifade ile 4/a'lı olduğu için 7200 prim günü ve gerekli yaş şartını yerine getirme ile emekli olabilecekler.
Örnek 6- Fiili hizmet zammı, hem memurlara hem de 4/B'lilere uygulanacaktır.
5510 sayılı Kanunu okumak isteyen 4/B'liler özellikle aşağıdaki