Askeri Kanunlarda Yapılan Değişiklikler ve Sitemizin Açıklamaları
6.6.2003 tarih ve 25130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4861 sayılı Kanun ile 7 adet Kanunda değişiklik yapılmıştır. Değişiklikler ile temel olarak, 11.4.2002 tarihli ve 4752 sayılı Kanunla yapılan düzenlemelere paralel hükümler getirmekte ve bu çerçevede astsubaylığa alım şekilleri, astsubay hazırlama okullarının işlevi, astsubaylar arasındaki kıdem sırası, astsubaylardan öğrenim durumları değişenlerin intibakı, subay ve astsubaylıktan ayrılanların ödeyeceği tazminat miktarı, askeri öğrenciler ile fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu mezunu olup da astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınanların istifa etme durumları, gösterge tabloları, uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçiş şekli, uzman jandarmalıktan astsubaylığa geçiş şekli gibi konularda önemli değişiklikler yapılmıştır. Ayrıntılar için tıklayın.
Askeri Kanunlarda Yapılan Değişiklikler ve Sitemizin Açıklamaları
6.6.2003 tarih ve 25130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4861 sayılı Kanun ile 7 adet Kanunda değişiklik yapılmıştır. Değişiklikler ile temel olarak, 11.4.2002 tarihli ve 4752 sayılı Kanunla yapılan düzenlemelere paralel hükümler getirmekte ve bu çerçevede astsubaylığa alım şekilleri, astsubay hazırlama okullarının işlevi, astsubaylar arasındaki kıdem sırası, astsubaylardan öğrenim durumları değişenlerin intibakı, subay ve astsubaylıktan ayrılanların ödeyeceği tazminat miktarı, askeri öğrenciler ile fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu mezunu olup da astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınanların istifa etme durumları, gösterge tabloları, uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçiş şekli, uzman jandarmalıktan astsubaylığa geçiş şekli gibi konularda önemli değişiklikler yapılmıştır. Ayrıntılar için tıklayın.
4861 sayılı Kanunla 926 sayılı Kanunda yapılan değişiklik 4752 sayılı Astsubay
Meslek Yüksek Okulları Kanununa paralel düzenlemeler getirmiştir. 4752 sayılı
Kanun ile astsubay meslek yüksek okulları kurulması düzenlenmişti. Yine
4752 sayılı Kanunun 29'uncu maddesinde; ?Astsubay meslek yüksek okullarının
öğrenci kaynakları; astsubay hazırlama okulları mezunları ile astsubay
meslek yüksek okullarının bağlı olduğu kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen ve Genelkurmay
Başkanlığı tarafından onaylanan sivil lise ve dengi okullar mezunlarıdır.?
hükmüne yer verilmişti. Dolayısıyla bu Kanunla astsubay olmayla ilgili köklü
değişiklikler yapılmıştı. 4861 sayılı Kanunla yapılan değişiklik de 4752 sayılı
Kanuna paralel düzenlemeler getirmektedir.
4861 SAYILI TÜRK SILÂHLI KUVVETLERI PERSONEL KANUNU, UZMAN ERBAŞ KANUNU, UZMAN JANDARMA KANUNU, GÜLHANE ASKERÎ TIP AKADEMISI KANUNU, TÜRKIYE CUMHURIYETI EMEKLI SANDIĞI KANUNU, TÜRK SILÂHLI KUVVETLERI İÇ HIZMET KANUNU VE ASKERLIK KANUNUNUN BAZI MADDELERINDE DEĞIŞIKLIK YAPILMASINA DAIR KANUN VE YORUMU
1- 4861 SAYILI KANUNLA 926 SAYILI TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ PERSONEL KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER VE YORUMU
MUVAZZAF ASTSUBAY KAYNAKLARI DEĞİŞMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 1. - 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel
Kanununun 7.7.1971 tarihli ve 1424 sayılı Kanunla değişik 67 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
Madde 67. - Türk Silâhlı Kuvvetleri için muvazzaf astsubay kaynakları;
a) Astsubay meslek yüksek okulları,
b) Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarıdır.
Maddenin Eski Hali
I - Kaynak:
Madde 67 - (Değişik: 7/7/1971-1424/24 md.) Silahlı Kuvvetler için muvazzaf astsubay
kaynakları astsubay okullarıdır. Astsubay okulları; astsubay hazırlama okulları
ve astsubay sınıf okulları olmak üzere ikiye ayrılır.
Yorum
Görüleceği üzere 4752 sayılı Kanun ile kurulan astsubay meslek yüksek okullarına
paralel olarak muvazzaf astsubay kaynakları tamamen değiştirilmiştir.
MUVAZZAF ASTSUBAY OLMAK İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 2. - 926 sayılı Kanunun 68 inci maddesi, başlığıyla birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
II - Temin ve yetiştirme
Madde 68. - Muvazzaf astsubay olabilmek için;
a) Astsubay meslek yüksek okullarından mezun olmak veya,
b) Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek fakülte, yüksek okul veya
meslek yüksek okullarını kendi nam ve hesabına bitirmek; dört yıl veya daha
fazla süreli yüksek öğretimi bitirenler için 28 yaşından, daha az süreli yüksek
öğretimi bitirenler için 26 yaşından gün almamış olmak; yönetmelikte öngörülen
sınavlarda başarılı olmak ve uygulanacak temel askerlik eğitimini başarı ile
bitirmek gereklidir.
Astsubay hazırlama okulları:
a) Türk Silâhlı Kuvvetleri tarafından ihtiyaç duyulması halinde astsubay meslek
yüksek okullarına kaynak oluşturacak astsubay hazırlama okulları açılabilir.
Bu okullara en az ilköğretim okulu mezunu olanlar alınır. Astsubay hazırlama
okullarının müfredat ve programları, Millî Eğitim Bakanlığının orta öğretim
okullarına ait müfredat ve programları esas alınarak hazırlanır.
b) Astsubay hazırlama okullarına girişte aranacak nitelikler ile bu okullarda
verilecek eğitim ve öğrenimin süre ve şekilleri, öğrencilerin azamî öğrenim
süresiyle görev ve sorumlulukları ve ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
c) Astsubay hazırlama okulu öğrencilerinin ihtiyaçları Devlet tarafından karşılanır.
d) Astsubay hazırlama okulu öğrencileri aşağıdaki hallerde öğrencilik niteliğini
kaybederler :
1) Bu Kanun hükümlerine göre çıkarılacak yönetmelikte tespit edilecek ahlâk
notunu kaybedenler.
2) Yönetmelikte tespit edilecek esaslar dahilinde askerî öğrencilik niteliğini
kaybettiklerine dair disiplin kurullarınca haklarında karar verilenler.
3) Öğrenimlerini bu Kanun gereğince çıkarılacak yönetmelikte belirtilecek süre
içinde tamamlayamayanlar.
4) Sağlık kurulları tarafından verilecek raporlara göre askerî öğrenci olarak
öğrenimine devam imkânı kalmayanlar.
5) Mahkeme kararı ile öğrencilik hukukunu kaybedenler.
6) Yönetmelikte tespit edilecek giriş koşullarına uymadıkları sonradan anlaşılanlar.
e) (d) bendi gereğince öğrencilik niteliğini kaybedenlerin Türk Silâhlı Kuvvetleri
ile ilişikleri kesilir. Sağlık sebebi dışında öğrencilikle ilişikleri kesilenlere
Devlet tarafından yapılan masraf, faizi ile birlikte ödettirilir. Bu borçlar,
askerlik hizmetleri süresince tehir edilir. Sağlık sebebi dışında öğrencilikle
ilişkisi kesilenler, muvazzaf subay veya astsubay olarak tekrar Türk Silâhlı
Kuvvetleri hizmetine alınamazlar.
f) Astsubay hazırlama okulu öğrencilerinin okulla ilişiklerinin kesilmesi ve
ilişikleri kesilenler ile ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
Astsubay meslek yüksek okullarına veya kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek
okul veya meslek yüksek okullarını bitirenlerden astsubay nasbedilmek üzere
temel askerlik eğitimine alınacaklarda aranacak şartlar, bunların tâbi tutulacakları
seçme sınavlarına ilişkin usul ve esaslar ile temel askerlik eğitimiyle ilgili
esaslar yönetmelikte gösterilir.
Uzman jandarmalardan astsubay nasbedilenler hariç olmak üzere kendi
nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirenlerden
bu madde hükümlerine göre astsubay nasbedilenler, astsubay nasbedilmelerini
müteakip atandıkları görevlerde bir yıllık deneme (adaylık) süresine tâbi tutulurlar.
Bunlardan atandıkları görevde bir yıllık deneme süresi sonunda Türk Silâhlı
Kuvvetlerine uyum sağlayamayan veya astsubaylığa engel hali görülenler ile deneme
süresinin bitimine kadar kendi istekleri ile ayrılmak isteyenlerin Türk Silâhlı
Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir ve aldıkları aylıklar dışında Devlet tarafından
bunlara yapılan masraflar, kanunî faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil
olunur.
Bu şekilde ilişiği kesilenler başka askerî öğretim kurumlarına alınamazlar
ve Türk Silâhlı Kuvvetlerinde muvazzaf olarak istihdam edilemezler. 3466 sayılı
Uzman Jandarma Kanunu hükümleri saklıdır.
Temel askerlik eğitiminden çeşitli nedenlerle ilişiği kesilenlerin temel eğitimde geçirdikleri süreler ile temel askerlik eğitimini müteakip astsubay nasbedilenlerden deneme süresinin bitimine kadar ayrılanların temel eğitimde ve muvazzaf astsubaylıkta geçen süreleri askerlik hizmetinden sayılır. Toplam hizmet süreleri askerlik yükümlülük sürelerini karşılayanlar askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılırlar. Eksik hizmeti olanların bu süreleri, 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar Kanunu veya 1111 sayılı Askerlik Kanunu hükümlerine göre tamamlatılır.
Maddenin Eski Hali
II - Yetiştirme:
Madde 68 - Muvazzaf astsubay olacaklarda aranacak şartlar ile astsubay okulu
öğrencileri hakkında uygulanacak esaslar aşağıda gösterilmiştir:
a) (Değişik: 26/3/1982 - 2642/11 md.) Muvazzaf astsubay olabilmek için en az
ortaokul veya bir mesleğe yönelik olmayan ve Genelkurmay Başkanlığınca tespit
edilecek liselerin ortaokullarından mezun olmak ve 3 yıl süreli Astsubay Hazırlama
Okulunu bitirdikten sonra astsubay sınıf okulunda tabi tutulacağı bir yıldan
az olmayan öğrenim ve eğitimi bitirmek ve 18 yaşını tamamlamış olmak şarttır.
Ancak bu öğrenim ve eğitim süresini bitirdikleri tarihte 18 yaşını doldurmamış
olanlar Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kazai rüşt kararı almak şartıyla
muvazzaf astsubay olabilirler.
(Değişik: 21/7/2000-KHK-607/8 md.) Yukarıda belirtilen kaynak, kuvvetlerin muvazzaf
astsubay ihtiyacını karşılamadığı takdirde, Genelkurmay Başkanlığınca tespit
edilecek fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulları ile en az lise veya dengi
okulları kendi nam ve hesabına okuyarak bitirmiş olanlardan veya aynı öğrenimi
görmüş olup da askerlik görevine başlamış erbaş ve erlerden istekli olmak ve
24 yaşından büyük olmamak şartıyla astsubay sınıf okullarında en az bir öğrenim
yılı öğrenim ve eğitimi başarıyla bitirenlerden tamamlanır. Bunlardan astsubay
nasbedilenlerin askerlik hizmetinde geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve
nasıpları buna göre düzeltilir. Bu şekilde bulunacak nasıplarına göre terfi
ve kademe ilerlemesine esas olacak nasıpları, nasıplarının götürüldüğü takvim
yılının 30 Ağustos tarihidir. Nasıp düzeltilmesinden dolayı maaş ve maaş farkları
ödenmez, diğer özlük hakları verilmez. Ancak, sınıf okullarından çeşitli nedenlerle
ilişiği kesilenlerin okulda geçirdikleri süreler hizmetlerinden sayılmayıp tekrar
kıtaya sevk edilerek askerlik yükümlülükleri tamamlatılır.
Sağlık sınıfı muvazzaf astsubay yetiştirilenlerin ders programları, Silahlı
Kuvvetlerin özellikleriyle sağlık meslek liselerinin ders programları dikkate
alınarak düzenlenir. Bu şekilde yetiştirilen astsubaylar sağlık meslek liseleri
mezunlarına muadil sayılırlar ve diplomaları Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca
onaylanır.
b) Astsubay okullarına girişte aranacak nitelikler, okulların öğrenim, eğitim
süre ve şekilleri, öğrencilerin azami öğrenim süresiyle görev ve sorumlulukları
ve ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
c) Astsubay okulu öğrencilerinin ihtiyaçları Devlet tarafından karşılanır.
....
YORUM
4752 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde Astsubay meslek yüksek okullarında
öğrenim gören öğrencilerin okuldan çıkarılma halleri düzenlendiği için 926 sayılı
Kanunun 68 inci maddesinde yer alan Astsubay okulu öğrencilerinin öğrencilik
niteliğini kaybetme şartları zaten zımnen ortadan kalkmıştı. Dolayısıyla bu
düzenlemeye yeniden yazma da diyebiliriz.
YÜKSEK ÖĞRENİM MEZUNLARININ ASTSUBAYLIK KIDEMLİĞİNDE DEĞERLENDİRECEK SÜRE BELİRLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 3. - 926 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 79. - Savaşta ve milletlerarası taahhütler icabı savaşlara katılanlar
için Genelkurmay Başkanının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanının
teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile normal bekleme süreleri yarısına kadar
indirilebilir. Bu indirme sonucunda bir yıldan artan miktarlar, tam yıla çıkarılır.
Üstün başarı kıdemi alan üstçavuş, kıdemli üstçavuşlar ile başçavuşların normal
bekleme süreleri bir yıl eksiktir.
Kendi nam ve hesabına Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek fakülte,
yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirdikten sonra muvazzaf astsubay
olmak için başvuranlardan, temel askerlik eğitimini başarıyla bitirip muvazzaf
astsubay nasbedilenlerin, hazırlık sınıfı ve sınıfta kalmalar hariç olmak üzere
astsubay meslek yüksek okullarından yıl itibariyle fazla olan öğrenim süreleri,
kıdemlerinden sayılır ve bunların hangi rütbelerde ne kadar eksik bekletilecekleri
yönetmelikte gösterilir.
Maddenin Eski Hali
MADDE 4.- 926 sayılı Kanunun 3.7.1975 tarihli ve 1923 sayılı Kanun ile değişik
82 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 82.- Astsubaylığa nasıp ve rütbe terfileri, ilgili kuvvet komutanı, Jandarma
Genel Komutanı veya Sahil Güvenlik Komutanının teklifi ve Genelkurmay Başkanının
lüzum göstermesi üzerine Millî Savunma Bakanı veya İçişleri Bakanının onayı
ile yapılır.
Astsubay meslek yüksek okullarını başarı ile bitirenler ve fakülte, yüksek okul
veya meslek yüksek okulu mezunu olup da astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik
eğitimine tâbi tutulanlardan başarılı olanlar, o yılın 30 Ağustos tarihinde
astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
Astsubay nasbedilenlerin 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askerî Memurlar
Kanunu veya 1111 sayılı Askerlik Kanununa göre yerine getirdikleri muvazzaf
askerlik hizmetinde geçen hizmet süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları
buna göre düzeltilir. Bu şekilde bulunacak nasıplarına göre terfi ve kademe
ilerlemesine esas olacak nasıpları, nasıplarının götürüldüğü takvim yılının
30 Ağustos tarihidir. Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş ve maaş farkları ödenmez
ve diğer özlük hakları verilmez.
YORUM
Bu madde de yapılan değişiklikler altı çizili olan kısımlardır. 4752 sayılı
Kanuna paralel yeniden yazma işlemi bu maddede de yapılmıştır. 4752 sayılı Kanuna
aykırı hususlar çıkarılmıştır.
ASTSUBAY KIDEM SIRASI YENİDEN TESPİT EDİLMİŞTİR.
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 5.- 926 sayılı Kanunun 84 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
c) Aynı ( maddenin önceki halinde sınıf ibaresi de vardı. Bu ibare çıkarılmış)rütbe
ve nasıplılar arasında kıdem sırası, her yıl tespit edilen yeterlilik derecesine
göre saptanır. Aynı rütbe ve nasıplı olup, değişik kaynaklardan yetiştiğinden
yeterlilik derecesi kıyaslanamayan astsubaylar arasındaki kıdem sırası aşağıda
belirtilmiştir:
1) Astsubay meslek yüksek okulu mezunları.
2) Uzman jandarmalıktan astsubay olanlar.
3) Uzman erbaşlıktan astsubay olanlar.
4) Kıt'a erbaş ve erlerinden astsubay olanlar.
5) Sözleşmeli astsubaylıktan muvazzaf astsubay olanlar.
6) Sivil kaynaktan muvazzaf astsubay olanlar.
7) Sözleşmeli astsubaylar.
YORUM
Altı çizili olan kısımlar bu maddede yapılan değişikliklerdir. Kıdem sırası
madde ile yeniden düzenlenmiştir.
ÖNLİSANS SEVİYESİNDE ÖĞRENİM ALMIŞ ASTSUBAYLARIN İNTİBAKI YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 6.- 926 sayılı Kanunun 9.8.1993 tarihli ve 499 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
ile değişik 110 uncu maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Ön lisans seviyesinde öğrenim almış astsubaylardan subay nasbedildikten sonra
lisans tamamlayanlar veya en az dört yıl veya daha fazla süreli bir fakülte
veya yüksek okulu bitirenlerin intibakı, personelin mezun olduğuna dair resmî
belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine iki
kademe ilave edilerek yapılır. Beş yıl ve üzerindeki öğrenimlerin dört yıldan
fazlası için kademe verilmez. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi
dikkate alınmaz.
YORUM
Yeni madde ile intibak işlemi daha sadeleştirilmiştir. Ön lisans seviyesinde
öğrenim almış astsubaylar ibaresi ilave edilerek, Ön lisans seviyesinde öğrenim
almamış astsubaylardan subay nasbedilerek lisans tamamlayanların veya en az
dört yıl veya daha fazla süreli bir fakülte veya yüksek okulu bitirenlerin intibakının
yapılmayacağını söyleyebiliriz. 926 sayılı Kanunun Astsubaylıktan subay olma
şartlarını düzenleyen 109'uncu maddesinde subaylığa geçmek için önlisans veya
lisans mezunu olma şartı getirilmemiştir.
Madde 109
Üçüncü fıkranın Değişmeden önceki hali
(Değişik:28/6/2001-4699/15 md.) Bunlardan subay nasbedildikten sonra fakülte
veya yüksek okul bitirenlerin intibakı personelin fakülte, yüksek okul veya
meslek yüksek okulunu bitirdiğine dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını
yaptığı tarihteki derece ve kademelerine, 2 yıl süreli yüksek öğrenim için 1
kademe, 3 yıl süreli yüksek öğrenim için 2 kademe, 4 yıl süreli yüksek öğrenim
için 1 derece ilâve edilerek yapılır. 2 ve 3 yıl süreli yüksek öğrenimi tamamlayarak
intibakları yapılmış olanların daha sonra lisans öğrenimlerini tamamlamaları
halinde intibak işlemleri bir defaya mahsus olmak üzere tekrar yapılır. Yüksek
öğrenimden dolayı bir defadan fazla yapılan intibak işlemleri toplamı 1 dereceden
fazla olamaz. 5 yıl ve üzerindeki öğrenimlerin 4 yıldan fazlası için kademe
verilmez.
MECBURİ HİZMETE TAMAMLAMADAN AYRINLANLARA İLİŞKİN TAZMİNAT MİKTARLARI YENİDEN DÜZENLENMİŞTİR.
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 7.- 926 sayılı Kanunun 26.3.1982 tarihli ve 2642 sayılı Kanun ile değişik
112 nci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
Durumları yukarıdaki fıkralara uyanlar ile Türk Silâhlı Kuvvetlerinden her ne
şekilde olursa olsun mecburî hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan veya
ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev yapamaz
şeklinde sağlık raporu alanlar ile vazife malûlü olarak Türk Silâhlı Kuvvetlerinden
ayrılanlar hariç), her yıl kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı
ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen; askerî öğrenci, subay ve
astsubay nasbedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme
masraflarını, yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak,
ayrıldığı veya ilişiğinin kesildiği yıldaki masraf değerleri üzerinden tazminat
olarak öderler. Öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarının hangi unsurlardan
oluşacağı ve tahsiline ilişkin usul ve esaslar; Millî Savunma, İçişleri ve Maliye
bakanlıkları tarafından müştereken yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirlenir.
YORUM
Bu maddenin değişmeden önceki halinde yer alan; ?(Değişik: 21/7/2000 - KHK -
607/13 md.) Durumları yukarıdaki bentlere uyanlar ile Türk Silâhlı Kuvvetlerinden
her ne şekilde olursa olsun mecburi hizmet yükümlülüğünü tamamlamadan ayrılan
veya ilişiği kesilen subay ve astsubaylar (Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görev
yapamaz şeklinde sağlık raporu alanlar hariç), her yıl Kuvvet Komutanlıkları
ve Jandarma Genel Komutanlığınca belirlenen; askerî öğrenci, subay ve astsubay
nasbedildikten sonra kendilerine yapılan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını,
yükümlülük sürelerinin eksik kalan kısmı ile orantılı olarak, ayrıldığı veya
ilişiğinin kesildiği yıldaki masraf değerleri üzerinden tazminat olarak öderler.?
hükmü Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş ve yeni bir düzenleme yapılması
için 6 aylık süre verilmişti. Bu yeni düzenleme ile tazminat ödemesi yeniden
getirilmiş olmaktadır.
İSTİFAYA İLİŞKİN DÜZENLEME GENİŞLETİLMİŞTİR.
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 8.- 926 sayılı Kanunun 9.8.1993 tarihli ve 499 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
ile değişik 115 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 115.- Harp okulları, yurt içi ve yurt dışı fakülte ve yüksek okul askerî
öğrencileri ile astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri; yemin ettikten itibaren
birinci yıl sonuna kadar okul masraflarını ödedikleri takdirde istifa edebilirler.
Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu mezunu olup da astsubay nasbedilmek
üzere temel askerlik eğitimine alınanlar, yemin ettikten itibaren astsubay nasbedilinceye
kadar geçecek süre içerisinde Devlet tarafından kendilerine yapılan masrafları
ödemek kaydıyla istifa edebilirler.
Maddenin Eski Hali
IV - Askeri öğrencilerin istifa hakları:
Madde 115 - (Değişik: 9/8/1993 -KHK-499/19 md.)
Harb okulları ile yurt içi ve yurt dışı fakülte ve yüksekokul askeri öğrencileri;
girişlerinden itibaren birinci yıl sonuna kadar, astsubay sınıf okulları öğrencileri
ise eğitim yılı ikinci dönem başlangıcına kadar okul masraflarını ödedikleri
takdirde istifa edebilirler.
YORUM
Düzenleme ile astsubay meslek yüksek okulu öğrencilerine de yemin ettikten itibaren
birinci yıl sonuna kadar okul masraflarını ödedikleri takdirde istifa edebilme
imkanı getirilmiştir. Ayrıca fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulu mezunlarından
astsubay nasbedilenlerin istifasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 9. - 926 sayılı Kanunun 3.7.1975 tarihli ve 1923 sayılı Kanun ile değişik 137 nci maddesinin dördüncü fıkrasının 28.6.2001 tarihli ve 4699 sayılı Kanun ile değişik (c) bendinin sonuna aşağıdaki alt bentler eklenmiştir.
Astsubay meslek yüksek okulu mezunları ve kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirerek temel askerlik eğitiminde başarılı olup astsubay çavuşluğa nasbedilenler, EK - VIII/A sayılı cetvele göre 9 uncu derecenin birinci kademesinden göreve başlarlar. Bunlar görevde oldukları süre içerisinde lisans tamamlama eğitimi yaptıkları veya en az dört yıl ve daha fazla süreli bir fakülte veya yüksek okulu bitirdikleri takdirde, mezun olduklarına dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını yaptığı tarihteki derece ve kademelerine iki kademe ilâve edilerek intibakları yapılır. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi dikkate alınmaz. Bu şekilde intibakı yapılan astsubayların sonraki rütbelerinin ilk kademeleri intibak yolu ile verilen kademe miktarı kadar fazladır.
Uzman jandarma ve uzman erbaşlardan muvazzaf astsubaylığa nasbedilenlerden, nasbedildikleri astsubay çavuş rütbesinin aylığından fazla derece ve kademe aylığı alanlar; daha önce emsal oldukları uzman jandarma veya uzman erbaşların derece, kademe ve yükselecekleri yeni derece ve kademe aylıklarına göre aylık almaya devam ederler. Ancak, yükselecekleri astsubaylık rütbe ve rütbe kıdemliliğindeki derece ve kademe aylıkları, daha önce emsal oldukları uzman jandarma veya uzman erbaşların derece ve kademe aylıklarına eşit veya fazla hâle gelince, emsali astsubaylar hakkındaki aylık derece ve kademelerine tâbi tutulurlar.
YORUM
Maddede yer alan altı çizili yerlere daha önceki değişikliklerde yer verildiği için mükerrerlik olduğunu söyleyebiliriz. Yani bu ifadeler yer almasa da intibakları yapılacaktı.
ASTSUBAY HAZIRLAMA OKULU VE ASTSUBAY MESLEK OKULLARINDA OKUYAN ÖĞRENCİLERE ÖDENECEK ÜCRET BELİRLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 10. - 926 sayılı Kanunun 6.11.1996 tarihli ve 4205 sayılı Kanun ile değişik
143 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve maddeye aşağıdaki fıkra ikinci fıkra olarak eklenmiştir.
d) Astsubay hazırlama ve astsubay meslek yüksek okulu öğrencilerine, bu Kanuna
ekli EK-VIII/A sayılı Cetvele göre hesaplanacak astsubay çavuş rütbesinin 1
inci kademe brüt aylığının; (590 x 34.300 = 20.237.000)
Hazırlama okulu birinci sınıfta % 40'ı,
Hazırlama okulu ikinci sınıfta % 45'i,
Hazırlama okulu üçüncü sınıfta % 50'si,
Meslek yüksek okulu birinci sınıfta % 80'i,
Meslek yüksek okulu ikinci sınıfta % 85'i,
Kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını
bitirenlerden astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınanlara,
bu Kanuna ekli EK-VIII/A sayılı Cetvele göre hesaplanacak astsubay çavuş rütbesinin
birinci kademe brüt aylığının % 90'ı tutarında harçlık ödenir. 28.2.1982 tarihli
ve 2629 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.
YORUM
Bu maddede yer alan altı çizili yerler ilave edilmiştir. Diğer yerler 4752 sayılı
Kanuna paralel düzenlenmiştir.
MADDE 11. - 926 sayılı Kanuna ekli EK-VIII sayılı Cetvelden sonra gelmek üzere aşağıdaki EK - VIII/A sayılı Cetvel (Astsubay Meslek Yüksek Okulu Mezunu ve Fakülte, Yüksek Okul veya Meslek Yüksek Okulunu Bitirerek Temel Askerlik Eğitiminde Başarılı Olup Astsubay Çavuşluğa Nasbedilen Astsubaylar İçin Aylık Gösterge Tablosu) eklenmiştir.
EK - VIII/A Sayılı Cetvel
ASTSUBAY MESLEK YÜKSEK OKULU MEZUNU VE FAKÜLTE, YÜKSEK OKUL VEYA MESLEK YÜKSEK
OKULUNU
BİTİREREK TEMEL ASKERLİK EĞİTİMİNDE BAŞARILI OLUP ASTSUBAY ÇAVUŞLUĞA NASBEDİLEN
ASTSUBAYLAR İÇİN AYLIK GÖSTERGE TABLOSU
| . |
KADEMELER
|
|||||||||
| Dereceler | Rütveler | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 1 | II. Kad. Kd. Bçvs | 1320 | 1380 | 1440 | - | - | - | - | - | - |
| 2 | Kad. Kd. Bçvs. |
1155 | 1210 | 1265 | 1320 | 1380 | 1440 | - | - | - |
| 3 | Kd. Bçvs. | 1020 | 1065 | 1110 | 1155 | 1210 | 1265 | 1320 | 1380 | - |
| 4 | Kad. Bçvs. | 915 | 950 | 985 | 1020 | 1065 | 1110 | 1155 | 1210 | - |
| 5 | Bçvs. | 835 | 865 | 895 | 915 | 950 | 985 | 1020 | 1065 | 1110 |
| 6 | Kd. Üçvs | 760 | 785 | 810 | 835 | 865 | 895 | 915 | 950 | 985 |
| 7 | Üçvs. | 705 | 720 | 740 | 760 | 785 | 810 | 835 | 865 | 895 |
| 8 | Kd. Çvs. | 660 | 675 | 690 | 705 | 720 | 740 | 760 | 785 | 810 |
| 9 | Çvs. | 620 | 630 | 645 | 660 | 675 | 690 | 705 | 720 | 740 |
YORUM
Madde ile Astsubay Meslek Yüksek Okulu Mezunu ve Fakülte, Yüksek Okul veya Meslek
Yüksek Okulunu Bitirerek Temel Askerlik Eğitiminde Başarılı Olup Astsubay Çavuşluğa
Nasbedilen Astsubaylar İçin Aylık Gösterge Tablosu 926 sayılı Kanuna eklenmiştir.
İNTİBAKA İLİŞKİN İSTİSNA GETİRİLMİŞTİR.
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 12. - 926 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 29. - Astsubay meslek yüksek okulu mezunları ile fakülte, yüksek
okul veya meslek yüksek okulu bitirerek temel askerlik eğitiminde başarılı olup
astsubay nasbedilenlerden subay olanlar hariç olmak üzere diğer astsubaylardan
subay nasbedildikten sonra fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okulunu bitirenlerin
intibakı; personelin bu okulları bitirdiğine dair resmî belgeyi ibraz edip müracaatını
yaptığı tarihteki derece ve kademelerine; iki yıl süreli yüksek öğretim için
bir kademe; üç yıl süreli yüksek öğretim için iki kademe; dört yıl süreli yüksek
öğretim için bir derece ilâve edilerek yapılır. İki ve üç yıl süreli yüksek
öğrenimi tamamlayarak intibakları yapılmış olanların daha sonra lisans öğrenimlerini
tamamlamaları hâlinde, intibak işlemleri, bir defaya mahsus olmak üzere tekrar
yapılır. Yüksek öğrenimden dolayı yapılan intibak işlemleri toplamı bir dereceden
fazla olamaz. Beş yıl ve üzerindeki öğrenimlerin dört yıldan fazlası için kademe
verilmez. Birden fazla fakülte veya yüksek okul öğrenimi dikkate alınmaz.
YORUM
Bu madde ile intibaklarla ilgili maddede yer alan değişikliğe istisna getirilmiştir.
2- 4861 SAYILI KANUNLA 3269 SAYILI KANUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER VE YORUMU
Bu madde ile Uzman Erbaşların astsubaylığa geçirilmesinde önemli değişiklikler
yapılmıştır.
UZMAN ERBAŞLARIN ASTSUBAYLIĞA GEÇİŞ ŞEKLİ DÜZENLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 13. - 18.3.1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 15 inci maddesi
başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Astsubaylığa geçirilme
Madde 15. - Uzman erbaşların astsubaylığa geçirilmesi ile ilgili usul, esas
ve şartlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Bu bentteki şartları sağlayan uzman erbaşlardan, kuvvet komutanlıkları,
Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyaç duyacağı
miktar kadarı, astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
1) Kendi nam ve hesabına Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek fakülte,
yüksek okul veya meslek yüksek okullarından mezun olmak,
2) Muvazzaf astsubay olmaya istekli olmak,
3) Başvuru tarihinde 28 yaşından gün almamış olmak,
4) Yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak,
5) 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve bu Kanuna göre yürürlüğe
konulacak yönetmelikte belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî
niteliklere, disiplin durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî
yeterliliğe ve sahip olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak,
6) Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olmak.
b) Bu bentteki şartları sağlayan uzman erbaşlardan; kuvvet komutanlıkları,
Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyaç duyacağı
miktar kadarı, astsubay meslek yüksek okullarında verilecek öğrenim ve eğitimi
müteakip astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
1) Astsubay meslek yüksek okullarının bağlı olduğu kuvvet komutanlıkları,
Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen
ve Genelkurmay Başkanlığı tarafından onaylanan sivil lise veya dengi okullardan
mezun olmak,
2) Uzman erbaş olarak en az bir yıl hizmet etmek,
3) Sözleşme süresi içinde müracaatta bulunmak,
4) Astsubay meslek yüksek okulu giriş sınavına başvuru tarihinde 26 yaşından
gün almamış olmak,
5) Astsubay meslek yüksek okulu giriş sınavında başarılı olmak,
6) 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda, 4752 sayılı Astsubay
Meslek Yüksek Okulları Kanununda ve bu kanunlara dayanılarak yürürlüğe konulacak
yönetmeliklerde belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî niteliklere,
disiplin durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî yeterliliğe
ve sahip olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak.
Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre; astsubay nasbedilecekler, astsubay meslek yüksek okullarındaki öğrenim ve eğitimin süre ve şekilleri bakımından, 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanununa tâbi tutulurlar; astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulacakların temel askerlik eğitimi esnasındaki öğrenim ve eğitim süre ve şekilleri, bu konuda yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir. Uzman erbaşlardan astsubay nasbedileceklerin astsubay meslek yüksek okullarında veya tâbi tutulacakları temel askerlik eğitimi esnasındaki öğrenim ve eğitimlerinde, özlük hakları yönünden uzman erbaşlık statüleri devam eder, evli ve nişanlı olmama durumu ile öğrenime ara vermeme şartı aranmaz. Bunların astsubay meslek yüksek okullarında yatılı olarak öğrenim görmeleri ile ilgili hususlar yönetmelikte düzenlenir. Bunlara okul ve temel askerlik eğitimi süresince 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 143 üncü maddesinde belirtilen öğrenci harçlıkları ödenmez. Bu süre içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilikleri rütbe, derece ve kademelerine göre emsalleri gibi devam eder.
Astsubay meslek yüksek okullarında veya tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olamayanlar ile kendi isteği ile ayrılanlardan, istekli olan ve uzman erbaş olmak için gerekli olan şartları kaybetmemiş olanlar, bu Kanun hükümlerine göre uzman erbaş olarak hizmete devam ettirilirler.
Bu madde hükümlerine göre uzman erbaşlardan astsubaylığa geçirilenler, 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine tâbi olurlar. Bunların uzman erbaşlıkta geçen hizmet süreleri, astsubay rütbe bekleme süresinden sayılmaz.
Maddenin Eski Hali
Astsubay sınıfına geçirilme
Madde 15-(Değişik birinci fıkra:16/9/1991-KHK-460/4 md.) En az bir yıllık hizmetten
sonra istekli olan,27 yaşından büyük olmayan ve sözleşme süresi içinde müracaat
eden uzman erbaşlar,926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve bu
Kanuna göre çıkarılan Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Yönetmeliğindeki şartları
da haiz iseler,astsubay sınıf okullarında gösterilecek öğrenim ve eğitimi müteakip
astsubay nasbedilebilirler.
Bunların astsubay sınıf okullarındaki öğrenim,eğitim süre ve şekilleri bu Kanunun
19 uncu maddesi gereğince çıkarılacak yönetmelikle gösterilir.Bunlarda, Astsubay
Sınıf Okulları Yönetmeliğindeki evli ve nişanlı olma durumu ile öğrenime ara
vermiş olma durumu aranmaz.Bu şekilde astsubay nasbedileceklerin astsubay sınıf
okullarındaki öğrenim ve eğitimlerinde özlük hakları yönünden uzman erbaşlık
statüleri devam eder.Bunlardan astsubay nasbedilenlerin muvazzaf askerlik ve
uzman erbaşlıkta geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre
düzeltilir.Nasıp düzeltmesinden dolayı maaş,maaş farkları ödenmez ve diğer özlük
hakları verilmez.Sınıf okullarındaki öğrenim ve eğitimde başarılı olamayanların
Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişkileri kesilir veya uzman erbaş olarak çalışmak
isteyenler kıtaya iade edilir.
YORUM
Maddenin yeni halinde uzman erbaşların astsubaylığa geçme şekli büyük ölçüde
yeniden düzenlenmiştir.
UZMAN ERBAŞLIKTAN ASTSUBAYLIĞA GEÇİŞLERE İLİŞKİN BİR İSTİSNA OLUŞTURULMUŞTUR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 14. - 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman erbaş olarak
en az bir yıl hizmet etmiş olan ve aşağıda belirtilen şartları sağlayan uzman
erbaşlardan; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik
Komutanlığının ihtiyaç duyacağı miktar kadarı astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
a) Kendi nam ve hesabına Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek en
az lise veya dengi okulları bitirmek,
b) Muvazzaf astsubay olmaya istekli olmak,
c) Başvuru tarihinde 28 yaşından gün almamış olmak,
d) Yönetmelikte belirtilecek sınavlarda başarılı olmak,
e) 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve bu Kanuna göre yürürlüğe
konulacak yönetmelikte belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî
niteliklere, disiplin durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî
yeterliliğe ve sahip olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak,
f) Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olmak.
YORUM
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman erbaş olarak en az bir yıl hizmet
etmiş olanlar için bir istisna getirilmiştir.
3- 4861 SAYILI KANUNLA 3269 SAYILI UZMAN JANDARMA KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER VE YORUMU
3269 sayılı Kanunda yapılan değişikliklere paralel değişiklikler bu Kanunda
da yapılmıştır.
UZMAN JANDARMALIKTAN ASTSUBAYLIĞA GEÇİŞ ŞEKLİ DÜZENLENMİŞTİR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 15. - 28.5.1988 tarihli ve 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanununun 26.2.1992
tarihli ve 3777 sayılı Kanun ile değişik 18 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 18. - Uzman jandarmaların astsubaylığa geçirilmesi ile ilgili usul,
esas ve şartlar aşağıda belirtilmiştir :
a) Bu bentteki şartları sağlayan uzman jandarmalardan, Jandarma Genel Komutanlığının
ihtiyaç duyacağı miktar kadarı, Jandarma Genel Komutanlığı tarafından görülecek
lüzum üzerine kendi sınıflarında veya öğrenimleri ile ilgili ihtiyaç duyulan
sınıflarda astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
1. Kendi nam ve hesabına Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek fakülte,
yüksek okul veya meslek yüksek okullarından mezun olmak,
2. Muvazzaf astsubay olmaya istekli olmak,
3. 28 yaşından gün almamış olmak,
4. En az üç yıl uzman jandarma olarak görev yapmış olmak,
5. Yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak,
6. 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve ilgili yönetmelikte
belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî niteliklerine, disiplin
durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî yeterliliğine ve sahip
olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak,
7. Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olmak.
b) Bu bentteki şartları sağlayan uzman jandarmalardan, Jandarma Genel Komutanlığının
ihtiyaç duyacağı miktar kadarı, astsubay meslek yüksek okullarında verilecek
öğrenim ve eğitimi müteakip astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
1. Jandarma Genel Komutanlığı tarafından belirlenen ve Genelkurmay Başkanlığı
tarafından onaylanan sivil lise veya dengi okullardan mezun olmak,
2. Astsubay meslek yüksek okulu giriş sınavına başvuru tarihinde en az uzman
jandarma birinci kademeli çavuş rütbesinde olmak,
3. Uzman jandarma olarak üçüncü hizmet yılını tamamlamış, altıncı hizmet yılını
bitirmemiş olmak,
4. Astsubay meslek yüksek okulu giriş sınavına başvuru tarihinde 26 yaşından
gün almamış olmak,
5. Astsubay meslek yüksek okulu giriş sınavında başarılı olmak,
6. 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda, 4752 sayılı Astsubay
Meslek Yüksek Okulları Kanununda ve bu kanunlara dayanılarak yürürlüğe konulan
yönetmelikler ile ilgili Yönetmelikte belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna,
kişisel ve ahlâkî niteliklerine, disiplin durumuna, görevdeki başarısına, sağlık
durumuna, meslekî yeterliliğine ve sahip olması gereken diğer niteliklere ilişkin
şartları sağlamak.
Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre; astsubay nasbedilecekler, astsubay meslek yüksek okullarındaki öğrenim ve eğitimin süre ve şekilleri bakımından, 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanununa tâbi tutulurlar; astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulacakların temel askerlik eğitimi esnasındaki öğrenim ve eğitim süre ve şekilleri, bu konuda yürürlüğe konulacak yönetmelikte belirtilir. Uzman jandarmalardan astsubay nasbedileceklerin astsubay meslek yüksek okullarında veya tâbi tutulacakları temel askerlik eğitimi esnasındaki öğrenim ve eğitimlerinde, özlük hakları yönünden uzman jandarma statüleri devam eder, evli ve nişanlı olmama durumu ile öğrenime ara vermeme şartı aranmaz. Bunların astsubay meslek yüksek okullarında yatılı olarak öğrenim görmeleri ile ilgili hususlar yönetmelikte düzenlenir. Bunlara okul ve temel askerlik eğitimi süresince 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 143 üncü maddesinde belirtilen öğrenci harçlıkları ödenmez. Bu süre içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçilikleri rütbe, derece ve kademelerine göre emsalleri gibi devam eder.
Bu madde hükümlerine göre uzman jandarmalardan astsubaylığa geçirilenler 926
sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine tâbi olurlar. Bunların
uzman jandarmalıkta geçen hizmet süreleri, astsubay rütbe bekleme süresinden
sayılmaz.
Uzman jandarmalardan astsubaylığa geçirilenlerin mecburî hizmet süreleri, astsubay
meslek yüksek okulunda geçen süreleri hariç tutulmak üzere, uzman jandarma çavuşluğa
nasıp tarihinden itibaren onbeş yıldır.
Astsubay meslek yüksekokullarından başarısızlık nedeniyle veya kendi isteği
ile ayrılan uzman jandarmalar, görevlerine iade edilirler. Bunların rütbe bekleme
süreleri, okulda geçen süre kadar uzatılır, okulda geçen süreler mecburî hizmetlerinden
sayılmaz.
Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayamayan uzman jandarmalar,
görevlerine iade edilirler. Bunların bulundukları rütbede bekleme süreleri,
bir yıl uzatılır.
MADDENİN ESKİ HALİ
Astsubaylığa Geçirilme
Madde 18 - Uzman jandarma çavuşluğa nasbedildikleri tarihten itibaren enaz bir
yıl hizmet eden ve 27 yaşından büyük olmayan uzman jandarmalar, 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ve bu Kanuna ait Türk Silahlı Kuvvetleri
Sınıf Okulları Yönetmeliği hükümleri uyarınca aranılan şartları da haiz iseler,
astsubay sınıf okullarında verilecek öğrenim ve eğitimi müteakip astsubay nasbedilebilir.
Astsubay sınıf okullarına alınan uzman jandarmaların sınıf okulundaki öğrenim
ve eğitimlerinde, özlük hakları yönünden uzman jandarma çavuşluk statüleri devam
eder.
Bunlardan astsubay nasbedilenlerin, askerlik hizmetinde ve uzman jandarma çavuşlukta
geçen süreleri kıdemlerinden sayılır ve nasıpları buna göre düzeltilir. Nasıp
düzeltilmesinden dolayı maaş ve maaş farkları ödenmez ve diğer özlük hakları
verilmez. Bu şekilde astsubaylığa geçirilenler hakkında 926 sayılı Türk Silahlı
Kuvvetleri Personel Kanununun astsubaylarla ilgili hükümleri uygulanır.
Astsubaylığa nasbedilenlerin mecburi hizmet süresi Uzman jandarma Çavuşluğa
nasıp tarihinden itibaren 15 yıldır.
UZMAN JANDARMALIKTAN ASTSUBAYLIĞA GEÇİŞLERE İLİŞKİN BİR İSTİSNA OLUŞTURULMUŞTUR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
MADDE 16. - 3466 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 2. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte uzman jandarma çavuş
olarak en az bir yıl hizmet etmiş olan ve aşağıda belirtilen şartları sağlayan
uzman jandarmalardan; Jandarma Genel Komutanlığının ihtiyaç duyacağı miktar
kadarı, kendi sınıflarında veya öğrenimleri ile ilgili ihtiyaç duyulan sınıflarda
astsubay çavuşluğa nasbedilirler.
1. Kendi nam ve hesabına Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek en
az lise veya dengi okulları bitirmek,
2. Muvazzaf astsubay olmaya istekli olmak,
3. Başvuru tarihinde 28 yaşından gün almamış olmak,
4. En az üç yıl uzman jandarma olarak görev yapmış olmak,
5. Yönetmelikte öngörülen sınavlarda başarılı olmak,
6. 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda ve ilgili Yönetmelikte
belirtilen; ceza durumuna, sicil notuna, kişisel ve ahlâkî niteliklerine, disiplin
durumuna, görevdeki başarısına, sağlık durumuna, meslekî yeterliliğine ve sahip
olması gereken diğer niteliklere ilişkin şartları sağlamak,
7. Tâbi tutulacakları temel askerlik eğitiminde başarılı olmak.
4- 4861 sayılı Kanunla 4752 sayılı Kanuna İstisna Getiren Değişiklik ve Yorumu
ASTSUBAY MESLEK YÜKSEK OKULARININ İLK MEZUNLARI İÇİN İSTİSNA OLUŞTURULMUŞTUR
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Yeni Hüküm
GEÇİCİ MADDE 1. - 11.4.2002 tarihli ve 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları
Kanununa göre kurulacak astsubay meslek yüksek okullarının ilk mezunları astsubay
nasıp edilinceye kadar geçecek süre içerisinde kuvvet komutanlıkları veya Jandarma
Genel Komutanlığı tarafından ihtiyaç duyulacak astsubaylar, bu Kanunla yapılan
değişikliklerden önceki mevzuat hükümlerine göre temin edilebilir.
Bu değişiklikle astsubay meslek yüksek okullarının ilk mezunları astsubay nasıp edilinceye kadar geçecek süreyle sınırlı olmak üzere 4752 sayılı Kanuna bir istisna getirilmiştir.
DİĞER DÜZENLEMELER
4861 sayılı Kanun İle Getirilen Diğer Hükümler
MADDE 17. - 17.11.1983 tarihli ve 2955 sayılı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Kanununun 10 uncu maddesinin 6.7.2000 tarihli ve 604 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Akademi Kurulu; Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanının başkanlığında dekan, dekan yardımcıları, bölüm başkanları, ana bilim dalı başkanları, enstitü ve yüksek okul müdürleri, sağlık astsubay meslek yüksek okulu komutanı ile Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanının yüksek bilim konseyi üyeleri arasından bir yıl süre ile görevlendireceği en fazla on öğretim üyesinden oluşur. Gülhane Askeri Tıp Akademisi Komutanının bulunmadığı hallerde dekan, Kurula başkanlık eder.
MADDE 18. - 4.1.1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun 92 nci maddesinin (b) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
b) Fakülte ve yüksek okul öğrencileri ile harp okulu öğrencilerine subaylar gibi; astsubay hazırlama ve astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlara astsubaylar gibi muamele olunur.
MADDE 19. - 211 sayılı Kanunun 113 üncü maddesinin (a) fıkrası ile 22.11.1990 tarihli ve 3683 sayılı Kanun ile değişik (b) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
a) Astsubay meslek yüksek okulları, fakülte ve yüksek okullar ile harp okullarında okuyan askerî öğrenciler ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar, 1632 sayılı Askerî Ceza Kanunu ve 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununun uygulaması bakımından askerlik yükümlülüğü altına girmiş sayılır ve diğer askerlere uygulanan hükümler bunlara da aynen uygulanır.
b) Bütün askerî öğrenciler, subaylara; astsubay hazırlama ve astsubay meslek yüksek okulu öğrencileri ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar, aynı zamanda astsubaylara karşı ast durumunda olup, askerî öğrencilerin, belirtilen hallerin dışında, gerek kendi aralarında gerekse erbaş ve erlere karşı astlık ve üstlük ilişkileri yoktur.
MADDE 20. - 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 12 nci maddesinin (II) işaretli fıkrasının 29.6.1978 tarihli ve 2168 sayılı Kanun ile değişik (j) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
j) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar;
Fakülte veya yüksek okullar ile meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini müteakip muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenler;
MADDE 21.- 5434 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin 29.6.1978 tarihli ve 2168 sayılı Kanunla değişik (e) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
e) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanların öğrenci harçlıkları ile teğmen veya astsubay çavuş aylıkları arasındaki farkın keseneği aynı esaslara göre öğrenciler adına kurumlarınca ödenir.
Bunların 31 inci madde gereğince emeklilik müddetlerinden indirilen yılları takip eden yıla ait aylıklarından kesenek alınmaz.
Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilen ve bir yıllık deneme süresini başarı ile tamamlayarak Türk Silâhlı Kuvvetleri kadrolarına asil olarak atananların yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle doğacak borçlanmaya ait borç miktarı, göreve başladıkları tarihteki rütbeleri aylığının emekli keseneğine ait unsurları ve borçlanmanın yapıldığı tarihteki katsayı rakamı esas alınarak hesaplanır. Borç miktarına ait kesenek ilgilinin aylığından kesilerek, karşılığı da kurumlarınca verilmek suretiyle, tebliğ tarihinden itibaren üç yıl içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına ödenir.
Ancak, yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle yapılacak borçlanma tahakkukunun bir yıllık deneme süresinin bitiminden itibaren altı ay içinde yapılması şarttır. Tahakkukun altı aylık sürenin bitiminden sonra yapılması durumunda, borç tahakkuku, tahakkukun yapıldığı tarihteki hükümler dikkate alınarak yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yapılır. Deneme süresi içerisinde veya bitiminde, Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen kişiler, yüksek öğrenim süresini borçlanamaz.
MADDE 22. - 5434 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin 28.6.2001 tarihli ve 4699 sayılı Kanunla değişik altıncı fıkrası ile yedinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Harp okulları, fakülte ve yüksek okullar ile astsubay meslek yüksek okullarında sınıfını geçemeyen Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu askerî öğrencilerin, fazla öğrenim yılları fiilî hizmet müddetlerinden indirilir. Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenlerin, normal süreyi aşan öğrenim süreleri fiilî hizmet müddetinden sayılmaz.
Bu okulları tamamlayamayarak ayrılanların ve fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan bu eğitimi tamamlayamayarak ayrılanların buralarda geçen öğrenim ve eğitim müddetleri fiilî hizmet müddeti sayılmaz.
MADDE 23. - 5434 sayılı Kanunun 87 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
1) Harp okulları ve astsubay meslek yüksek okullarındaki öğrenciler ile astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan eğitimlerini tamamlayamayarak ayrılanlar (Yalnız öğrenci aylıklarından kesilen miktarlar);
MADDE 24. - 21.6.1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununun 20.11.1984 tarihli ve 3081 sayılı Kanun ile değişik 10 uncu maddesinin 21.5.1992 tarihli ve 3802 sayılı Kanunla değişik (13) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
13. Harp okulları, Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve astsubay meslek yüksek okulları veya Türk Silâhlı Kuvvetleri adına okudukları üniversite, fakülte veya yüksek okullardan ilişiği kesilenlerin, bu okullarda ay olarak okudukları sürenin üçte biri muvazzaflık hizmetinden sayılır. Bu yükümlüler mutlaka temel askerlik eğitimine tâbi tutulur. Ancak, harp okullarında geçen sürenin muvazzaf askerlik hizmet süresini karşılaması halinde, bunlar, temel askerlik eğitimine tâbi tutulmadan yedeğe geçirilirler.
GEÇİCİ MADDE 1. - 11.4.2002 tarihli ve 4752 sayılı Astsubay Meslek Yüksek Okulları Kanununa göre kurulacak astsubay meslek yüksek okullarının ilk mezunları astsubay nasıp edilinceye kadar geçecek süre içerisinde kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı tarafından ihtiyaç duyulacak astsubaylar, bu Kanunla yapılan değişikliklerden önceki mevzuat hükümlerine göre temin edilebilir.
MADDE 25. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 26. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.