Erzurum suyunda ?fenol' tartışması sürüyor
ATATÜRK Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nuhi Demircioğlu'nun 8 yüksek lisans öğrencisiyle ?su kimyası' dersinde yaptığı analiz sonucunda içme suyunda zehirli fenol tespit ettiklerini açıklaması, Erzurum'da korku ve tartışmalara neden oldu.
Analiz sonuçlarının arkasında olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Nuhi Demircioğlu, ?Ben çocuk değilim, yıllardır bu işi yapıyorum ve dediğimin arkasındayım. İçme suyunda fenol var. Bu su kesinlikle klorla dezenfekte edilmemeli ve içilmemeli. Yorum kamuoyuna ait? dedi. Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı ESKİ Genel Müdürü Vahit Kılınboz ise, Hıfzıssıhha Bölge Müdürü Erhan Dudu ile ortaklaşa düzenlediği basın toplantısında, suda insan sağlığına zararlı hiçbir madde olmadığını iddia etti. Basın toplantısı sırasında ESKİ Genel Müdür Yardımcısı Özcan Alkan'ın, ?Adamın bir tanesi kuyuya bir taş attı? ifadesini kullanması üzerine gazeteciler, araştırma yapan kişinin bilimadamı olduğunu anımsattı.
Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nuhi Demircioğlu'nun Türk İçme Suyu Standartlarına göre içme sularında 0.002 miligram/litre olması gereken fenolün, Palandöken Barajı'ndan gelen Erzurum'un içme suyunda 83 kat fazla olduğunu açıklaması kentte korkuya neden olurken, tartışmaları da beraberinde getirdi. Yrd. Doç. Dr. Demircioğlu'nun iddiaları üzerine bugün Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanvekili AKP'li Eyüp Tavlaşoğlu, ESKİ Genel Müdürü Vahit Kılınboz, Hıfzısıhha Erzurum Bölge Müdürü Erhan Dudu, Sağlık İl Müdür Yardımcısı Cumhur Çankaya ve Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hasan Seçen bir basın toplantısı düzenledi.
HIFZISSIHHA: FENOL TESPİT EDİLMEDİ
Vali Sami Bulut'un talimatıyla Boğaz mevkiindeki arıtma tesisinden alınan su örneklerinin Hıfzısıhha Enstitüsü Müdürlüğü'nde yeniden tahlil edildiğini söyleyen Bölge Müdürü Erhan Dudu, spektrofotometrik (renge dayalı) yöntemle yapılan analizde fenol tespit edilmediğini belirtti. Analizin ayrıca Çevre Koruma Ajansının (EPA) 604 nolu metodu takip edilerek uygulandığını, bu yöntende de fenol'e rastyanmadığını ileri süren Bölge Müdürü Dudu, içme suyunu üç ay kontrol altına alacaklarını ve sık sık analiz yapacaklarını kaydetti.
ESKİ GENEL MÜDÜRÜ: BEN İÇİYORUM
Erzurum içme suyunda insan sağlığına zarar verecek hiçbir madde olmadığını iddia eden ESKİ Genel Müdürü Vahit Kılınboz da, ?Gerekirse başka bir kurumda da analiz yaptırırız. Ancak Hıfzısıhha Bölge Enstitüsü akrediteli bir kuruluş. Bu suyu herkes güvenle içebilir. Ben içiyorum? diye konuştu.
Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Başkanı Prof. Dr. Hasan Seçen ise fenolün, taibatın ürettiği bitkisel bir madde olduğunu ve pekçok fenolik madde bulunduğunu ifade etti. Yrd. Doç. Dr. Nuhi Demircioğlu'nun yaptığı analizin doğru olabileceğini belirten Prof. Dr. Seçen şöyle konuştu:
?Nuhi Bey, toplam fenolik madde üzerine yapılan bir analiz yapmış. Ancak bizim yaptığımız analizlerde tehlikeli olan fenollerin araştırılması yapılmış ve cihazın tespit edebileceği bir bulguya rastlanmamıştır. Nuhi Bey'in yaptığı analiz doğru olabilir ama bu fenollerin tabiattan, bitkisel ortamdan gelen fenoller olup olmadığı hakkında elimizde hiçbir bulgu yok. Ayrıca Nuhi Bey, toksik fenollerin üzerinde araştırma yapmış değil. Biz de fenolün insan sağlığı için etkisi olan fenolü ve klorofenolü araştırdık, birşey bulamadık. Ancak şunu söyleyebilirim arıtma tesisinde mutlaka aktif karbon filtreleri bulunmalı. Aksi taktirde tabiattın oluşturduğu bu maddeler suya karışmaya devam edecektir.?
?ADAMIN BİRİ KUYUYA TAŞ ATTI'
Basın toplantısı sırasında salonda bulunan ESKİ Genel Müdür Yardımcısı Özcan Alkan'ın ?Birşey söylemek istiyorum. Açıkcası adamın bir tanesi kuyuya bir taş attı, biz de çıkarmaya çalışıyoruz. Burada Hıfzısıhha gibi bir kurum var, onların araştırması ve sonuçları bizim için önemli? dedi. ESKİ Genel Müdür Yardımcısı Alkan'ın bu çıkışı üzerine gazeteciler araştırma yapan kişinin bir bilimadamı olduğunu hatırlattı.
DEMİRCİOĞLU: ÇOCUK DEĞİLİM
Öte yandan Atatürk Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Nuhi Demircioğlu, açıklamalarının ardından çok sayıda telefon aldığını belirterek, analiz sonuçlarının arkasında olduğunu vurguladı. Analiz yaparken standartlara uygun metodlarla ve tekrarlayarak uyguladığını anlatan Yrd. Doç. Dr. Demircioğlu, ?Ben çocuk değilim, yıllardır bu işi yapıyorum. Erzurum'un içmesuyunda fenol var ve bu su kesinlikle klorla dezenfekte edilmemeli. Bu suyun içilmesi halinde 2- 3 yıl sonra kanser vakalarında artış olabilir. Su kesinlikle içilmemeli ve arıtma tesisinde temizlik yapılmalıdır? dedi.
0,166 MİLİGRAM/LİTRE ÇIKMIŞTI
Arıtma tesisindeki havalandırma çıkışındaki suda 0.203 miligram/litre fenol maddesine rastladıklarını ve şebekeye verilen noktada ise 0.166- 0.170 miligram/litre fenol belirlediklerini anımsatan Yrd. Doç. Dr. Demircioğlu, ?Analiz sonuçlarını görünce biz de şoke olduk. Maalesef içme suyunda fenol maddesi var. Türk içme suyu standartlarına göre fenolün üst sınırı, yani suda olması gereken maksimum değeri 0.002 miligram/litredir. Ancak burada yaklaşık 83 kat, yani standartın çok çok üzerinde bir durum sözkonusu. Fenol zayıf asit özelliği gösteren zehirli bir madde. Eğer sorun giderilmez ve su bu şekilde tüketilirse, 2- 3 yıl sonra kanser vakalarında artış olabilir. Öncelikle bu suyun klorla değil ozon ile dezenfekte yapılması lazım? demişti.