Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği (Seri No:151)
4/2/1998 tarihli
ve 23248 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 1/1/1998 tarihinden itibaren uygulanacak
olan İş Güçlüğü, İş Riski, Temininde Güçlük ve Mali Sorumluluk Zamları ile Özel
Hizmet Tazminatı ve Diğer Tazminatlara ilişkin 19/1/1998 tarih ve 98/10548 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararının uygulanması sırasında ortaya çıkması muhtemel tereddütlerin
giderilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla aşağıdaki açıklamaların
yapılması gerekli görülmüştür.
98/10548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli I Sayılı Cetvel İş Güçlüğü, İş
Riski, Temininde Güçlük ve Mali Sorumluluk Zamlarını; II Sayılı Cetvel Özel
Hizmet Tazminatını; III sayılı Cetvel ise Diğer Tazminatları kapsamaktadır.
A- I SAYILI CETVEL İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR
1- Karar'ın 2 nci maddesinin (B) fıkrasında "Bu Kararname kapsamına dahil
personelin ödemeye esas alınacak İş Güçlüğü Zammı puanı (görev unvanları I Sayılı
Cetvelde yer alsın almasın) (500) puandan az olamaz (ilave olarak verilen İş
Güçlüğü Zammı puanları hariç)" hükmü getirilmiş bulunmaktadır.
Bu hükmün Kararnamede yer alış amacı, kadro (görev) unvanları I Sayılı Cetvelin
bölümlerinin sıra ve dip notlarında bulunsun bulunmasın, personele kadro veya
görevlerinin karşılığı olarak verilebilecek "asli" nitelikteki İş
Güçlüğü Zammı puanlarının "asgari" sınırını tespit etmektir.
Kadro (görev) unvanları I Sayılı Cetvelin bölümlerinin sıra veya dip notlarında
sayılanlar ile kadro (görev) unvanları buralarda sayılmayanlardan, sadece tek
bir iş güçlüğü zammından faydalananların bu zamlarının (500) puandan az olmaması
az olanların bu puanlara yükseltilmesi; birden fazla iş güçlüğü zammı alanların
"ilave" nitelikteki puanlarının ise, bu "asgari" sınır hesaplamasında
dikkate alınmadan "ayrıca" ödenmesi icabetmektedir.
2- Bu cetvel esas itibariyle tüm kurumlardaki ortak unvanlar dikkate alınarak
hazırlanmış olmakla beraber, bazı kurumların veya bu kurumlardaki bazı görevlerin
özellikleri dikkate alınarak kurumsal listeler düzenlenmiştir. Kurumsal listelerdeki
zamların, unvanlar benzer olsa dahi başka kuruluşlardaki görevlilere uygulanmasına
imkan bulunmamaktadır.
3- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 88 inci maddesine göre asli
görevleri yanında kendilerine "ikinci görev" verilenlere, I Sayılı
Cetvele göre, her iki göreve ait aynı cins zamlardan miktarı fazla olanlar ile
farklı cinsteki zamlar ödenecektir.
4- Teknik personelin kendi ihtisas dallarında geçen hizmet sürelerinin hesabı;
kamu veya özel sektörde geçen teknik hizmetin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun
intibak hükümlerine göre değerlendirilip değerlendirilmediğine bağlı bulunmaktadır.
Buna göre intibakta dikkate alınan teknik hizmet süreleri (teknik sınıfta olması
şartı ile askerlik hizmeti dahil) kendi ihtisas dallarında geçmiş süre olarak
sayılacaktır.
5- Kararnameye ekli I Sayılı Cetvelin (A) Genel İdare Hizmetleri Bölümünün 15
inci sırası "Bilgi İşlem" ile ilgili işlerde çalışanlar için düzenlenmiş
olup bu sırada sayılan personele 15 inci sıra ile Dip Not 4/a, c ve d sıralarında
sayılan zamlar verilebilecektir.
Ancak, BİM Müdürü ve BİM Şube Müdürü ile BİM Müdür Yardımcılarına söz konusu
zamların ödenebilmesi için, usulüne göre oluşturulmuş Bilgi İşlem Merkezlerinin
kurulmuş olması şartı aranacaktır. Bilgi İşlem Merkezi niteliği taşımayan diğer
müdürlüklerde, bilgisayar kullanılsa dahi, Müdür ve Müdür Yardımcılarına söz
konusu zamlar ödenmeyecektir.
6- Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmenlerine 16 ncı sıradan iş güçlüğü ve temininde
güçlük zammı ile yine Dip Not 4/b sırasından ek temininde güçlük zammı 4/c sırasından
ise iş riski zammı verilmesi öngörülmüştür. Bu zamların ödenebilmesi için sözkonusu
personelin kadrolarının gerektirdiği işlerde (bilgisayar, kelime işlem makinası,
daktilo gibi araçları kullanarak veri hazırlama ve yazım işlerinde ve MERNİS
projesinde) fiilen çalışmaları gerekmektedir. Memur, sekreter gibi farklı işlerde
görev yapıp da Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni kadrosuna atanmış personele
ise sözkonusu sıralardan ödeme yapılmayacaktır.
7- I Sayılı Cetvelin (A) Bölümünün Dip Not 3 üncü sırasında yer alan hüküm uyarınca;
kadroları Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunan Şef ve daha alt düzeydeki
personele (Şef, Memur, Daktilograf, Veznedar, v.b) "kadrolarının karşılığı"
olarak ödenen iş güçlüğü zamlarına ilaveten, hafızalı ve en az 10 inçlik ekranlı
Kelime-İşlem makinesi veya bu makinenin işlevlerini ifa edecek tarzda olmak
şartıyla bilgisayar kullanmaları karşılığında, her makine için bir kişi olmak
üzere ayrıca (700) puan iş güçlüğü zammı daha ödenebilecektir. Ancak iş güçlüğü
zammı toplamı bu personel için (1200) puanı geçmeyecektir.
8- Kararnameye ekli I Sayılı Cetvelin B-Teknik Hizmetler Bölümünün Dip Not 1
inci sırasında düzenlenen iş riski zamları, sadece kadroları teknik hizmetler
sınıfında bulunanlara ödenecektir.
9- Kararnameye ekli I Sayılı Cetvelin (B) Teknik Hizmetler Bölümünün Dip Not
2/b sırası hükmü gereğince, kadroları Genel İdare Hizmetleri Sınıfında bulunan
teknik kariyeri haiz (Mühendis, Mimar, Şehir Plancısı, Jeolog, Fizikçi, Tekniker
v.b) Bölge Müdürü, Bölge Müdür Yardımcısı, İl Müdürü, İl Müdür Yardımcısı, Şube
Müdürü, Müdür ve Müdür Yardımcıları ile yine I Sayılı Cetvelin (C) Sağlık Hizmetleri
Bölümünün Dip Not I/b sırasında sayılan Veteriner kökenli İl Müdürü, İl Müdür
Yardımcısı, İlçe Müdürü, Şube Müdürü ve Müdürlerden; Kararnameye ekli IV Sayılı
Cetvelde sayılan bölgelere sürekli görevle atananlara bölge ayırımı yapılmaksızın
(1250) puan temininde güçlük zammı ayrıca ödenebilecektir.
Ancak bu ilave puanlar, kurumların sosyal işler, idari ve mali işler, personel,
özlük, dış ilişkiler; donatım, levazım ve benzeri destek hizmetlerini yürüten
Genel Müdürlük, Daire Başkanlığı, Şube Müdürlüğü v.b. birimlerinde görevli olan
personele ödenmeyecektir.
10- Kararnameye ekli I Sayılı Cetvelin (C) Sağlık Hizmetleri Bölümünün Dip Not
2/A sırasında; tabip veya bu sırada belirtilen tabip kökenli personelden, Kararnameye
ekli IV Sayılı cetveldeki yerleşim birimlerine sürekli görevle atananlara (2000)
ila (3000) puan arasında ek temininde güçlük zammı verilebileceği öngörülmüştür.
Diğer yandan, (C) Sağlık Hizmetleri Bölümünün Dip Not 2/B sırasında ise, yukarıda
belirtilen personelden "1994 yılı Yan Ödeme Kararnamesinin bu dip notuna
göre ek temininde güçlük zammı ödenen yerleşim birimlerinden, IV Sayılı Cetvelde
belirtilenler dışında kalan diğer yerleşim birimlerinde çalışanlara (1500) puan
ek temininde güçlük zammı verilebileceği" hükmü yer almıştır.
Bilindiği gibi, 1994 yılına ilişkin 93/5152 sayılı Kararnameye ekli I Sayılı
Cetvelin (C) Sağlık Hizmetleri Bölümünün Dip Not 5 inci sırasında, yukarıda
adı geçen tabip ve tabip kökenli personelden, 1/10/1979 tarihli ve 16771 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına Dair Uygulama
Yönetmeliği eki Mahrumiyet Bölgelerinden 1 ve 2 nci bölgeler hariç, 3-12 nci
bölgelerde çalışanlara ek temininde güçlük zammı verilmesi öngörülmüştür.
1998 yılı Kararnamesi eki IV Sayılı Cetvel, mezkur yönetmelik eki mahrumiyet
bölgeleri arasında sayılan yerleşim birimlerinin belli bir kısmını kapsamakta,
bir başka deyişle mahrumiyet bölgeleri kapsamındaki yerleşim birimlerinden bazıları
IV Sayılı Cetvelin kapsamı dışında bulunmaktadır.
Bu nedenle (C) Sağlık Hizmetleri Bölümünün Dip Not 2/B sırası hükmü gereğince;
IV Sayılı Cetvel kapsamına girmemekle birlikte, 1994 yılı Kararnamesine ekli
(C) Sağlık Hizmetleri Bölümünün Dip Not 5 inci sırasında adı geçen Yönetmelik
eki Mahrumiyet Bölgelerinden 3-12 nci gruplara giren yerlerde sürekli görevli
olarak çalışan personele (1500) puan ek temininde güçlük zammı verilmesi gerekmektedir.
ÖRNEK: Adıyaman Merkez İlçede görev yapan bir tabip, bu Merkez İlçe Kararname
eki IV Sayılı Cetvelde 3 üncü bölge kapsamında sayıldığından; (2000) puan ilave
temininde güçlük zammı alabilecektir.
Ancak, Bolu Merkez İlçesinde görev yapan bir tabip ise her ne kadar bu merkez
ilçe Kararnameye ekli IV Sayılı Cetvel kapsamına girmese de, yukarıda adı geçen
Uygulama Yönetmeliği eki Mahrumiyet Bölgelerinden 3 üncü bölgeye girdiğinden,
(1500) puan temininde güçlük zammı alabilecektir.
Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına Dair Uygulama Yönetmeliği eki Mahrumiyet
Bölgelerinden 1 ve 2 nci bölge kapsamında bulunan yerleşim biriminde görev yapanlara
bu birimler 1994 yılı Kararnamesinde belirtilmediğinden, Dip Not 2/A ve 2/B'ye
göre hiç bir şekilde ödeme yapılmayacaktır.
B- II SAYILI CETVELE İLİŞKİN AÇIKLAMA
1- Kararın 3 üncü maddesinin (A) fıkrasında da belirtildiği üzere, ödenecek
özel hizmet tazminatı oranları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik
"Zam ve Tazminatlar" başlıklı Ek Maddesindeki sınıf, derece, unvan
ve öğrenim durumu bakımından konulmuş olan üst sınırları hiçbir şekilde geçemeyecektir.
2- Kararın 3/C maddesi hükmüne göre, kadroları Mülki İdare Amirliği Hizmetleri,
Emniyet Hizmetleri ve Din Hizmetleri Sınıfında bulunanlar ile İl Müftü Yardımcısı
(1 inci dereceden aylık alanlar hariç) ve İlçe Müftülerine, sadece III Sayılı
Cetvelde öngörülen mülki idare amirliği özel hizmet tazminatı, emniyet hizmetleri
tazminatı ve din hizmetleri tazminatı ödenecek, bunlara hiç bir şekilde II Sayılı
Cetvelde yer alan özel hizmet tazminatı ödenmeyecektir.
Diğer yandan 1996 yılında Yüksek Mahkemeler, Yüksek Seçim Kurulu, Sayıştay,
İl ve İlçe Seçim Kurulları ile adli, idari ve askeri yargıda (ceza infaz kurumları
ve icra müdürlükleri personeli dahil) görevli olan personele, III Sayılı Cetvele
göre adalet hizmetleri tazminatı ile birlikte, II Sayılı Cetvele göre ayrıca
özel hizmet tazminatı ödenmekte iken, bu uygulamaya 15/4/1997 tarihinden itibaren
son verilmiş ve sözkonusu personele de yalnızca adalet hizmetleri tazminatı
ödenmesi öngörülmüştür. Bu nedenle, bu personele 15/4/1997 tarihinden sonra
olduğu gibi, 1/1/1998 tarihinden itibaren de ayrıca II Sayılı Cetvele göre özel
hizmet tazminatı ödenmeyecektir.
Ancak, III Sayılı Cetvelin F-Adalet Hizmetleri Tazminatı Bölümünün a/2 sırasına
göre adalet hizmetleri tazminatı alan teknik, sağlık, eğitim öğretim ve din
hizmetleri sınıfı personeli, ayrıca II Sayılı Cetvelde unvan, kariyer ve sınıflarının
sayıldığı bölüm ve sıralara göre özel hizmet tazminatından da yararlanacaktır.
3- Kararın 3/F-b maddesine göre, asli görevleri yanında kendilerine 657 sayılı
Devlet Memurları Kanununun değişik 88 inci maddesine göre "ikinci görev"
verilenlere, ikinci göreve ilişkin özel hizmet tazminatı ödenmeyecektir.
ÖRNEK: Kadroları Eğitim ve Öğretim Hizmetleri Sınıfında bulunan öğretmenler,
Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık Meslek Liselerinin Genel İdare Hizmetleri Sınıfında
bulunan Müdür ve Yardımcılıkları kadrolarını sadece ikinci görev olarak yürütebileceklerinden,
bunlara, yalnızca eğitim-öğretim hizmetleri tazminatı ödenecek; Müdür ve Müdür
Yardımcıları için öngörülmüş olan özel hizmet tazminatı ise hiç bir şekilde
ödenmeyecektir.
4- Kararnameye ekli II Sayılı Cetvelin 10 uncu grubunda kurumların merkez Şube
Müdürlerine, 11 inci grubunda ise diğer Şube Müdürlerine yer verilmiştir.
Buna göre Bakanlık, Müsteşarlık, Başkanlık ve Genel Müdürlük düzeyinde örgütlenmiş
kurumların merkez teşkilatı, Üniversiteler, Büyükşehir Belediyeleri, İl ve İlçe
Belediyeleri ile taşrası olan KİT'lerin merkez teşkilatında çalışan birinci
derece Şube Müdürlerine 10 uncu gruptan % 135, diğer birinci derece Şube Müdürlerine
ise 11 inci gruptan %125 oranında özel hizmet tazminatı ödenecek; ödemelerde
kurumda birinci derecede Şube Müdürlüğü kadrosu olup olmadığı ayrıca dikkate
alınacaktır.
Bu uygulamada kurumların merkez ve taşra teşkilatlarının tesbitinde 190 sayılı
Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde kararname ile 399 sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye
ekli Cetvellerdeki "merkez" ve "taşra" ayırımı esas alınacak;
taşra örgütü bulunmayan kurumlar ile Üniversiteler, Büyükşehir Belediyeleri,
İl ve İlçe Belediyeleri "merkez" teşkilatı kapsamında değerlendirilecektir.
5- II Sayılı Cetvelin (A) Üst Yönetim ve Genel İdare Hizmetleri Bölümünün 17
nci Grubunda öngörülen % 55 oranındaki özel hizmet tazminatının ödenebilmesi
için, ilgililerin kadrolarının Genel İdare Hizmetleri Sınıfında 1, 2, 3 ve 4
üncü derecelerden olması ve bu kadroların 1 ila 16 ncı grupta sayılmamış olması
gerekmektedir.
Buna göre, Genel İdare Hizmetleri Sınıfından 5 ve daha aşağı dereceli Memur,
Daktilograf v.b. kadrolarda olup, 4 ve daha yukarı dereceden aylık alanların
(kazanılmış hak aylık derecesi 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik
37 ve 67 nci maddelerine göre veya 2182 sayılı Kanun ile 457 ve 458 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnameler uyarınca bir üst dereceye yükseltilmiş olsa dahi) söz
konusu % 55 oranındaki tazminattan yararlanmasına imkan bulunmamaktadır.
6-Teknik Hizmetler Bölümünün 5 inci sırasında; bazı şartlara bağlı olarak %
20 ile % 30 arasında ek özel hizmet tazminatı ödenmesi hükme bağlanmıştır. Bu
ödemenin yapılmasında aşağıdaki esaslar uygulanacaktır:
a) Bu ödeme, Yüksek Mühendis, Yüksek Mimar, Mühendis, Mimar ve Şehir Plancısı
kariyerlerine sahip olup, Teknik Hizmetler Sınıfından 1, 2, 3 ve 4 üncü derece
kadrolardan aylık alanlar ile bunlardan Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dahil
yine 1, 2, 3 ve 4 üncü dereceli Müdür ve daha üst idari kadrolara atanmış olanlara
yapılabilecektir.
b) Ek ödeme oranı; Bölge Müdürü (belediyeler hariç), Daire Başkanı ve daha üst
idari görevlerde bulunanlar için % 30'u; Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları
ile Müdür ve daha üst idari görevlerde bulunanlar (belediyelerdeki Bölge Müdürü
ve diğer müdürler dahil) için % 20'yi geçmemek üzere kurumlarınca tespit edilecektir.
c) Bu ödemeden yararlanacakların toplam sayısı, kurumun sözkonusu kariyerlere
sahip teknik ve idari kadrolardaki toplam dolu personel sayısının % 10'unu geçmeyecektir.
Dolu personel sayısı 1/1/1998 tarihi itibariyle tespit edilecek ve vize cetvellerinde
ödeme yapılacak unvanlar ve sayıları gösterilecektir.
Yıl içinde dolu personel sayısındaki artış ve eksilişler dikkate alınmayacak,
diğer bir deyişle yıl içinde ödeme yapılacak personel sayısı vize edilen sayıyı
geçmeyecektir:
d) Gerek Kanunda, gerek Bakanlar Kurulu Kararında bir ölçü getirilmediğinden,
hangi projelerin "büyük proje" sayılacağı, kurumlarca belirlenecektir.
7- Kararnameye ekli II Sayılı Cetvelin (E) Teknik Hizmetler Bölümünün 6 ncı
sırasında, Teknik Hizmetler Sınıfına mensup personelden, çalışma sürelerinin
en az dörtte birini büro, atölye, ısı santrali, laboratuvar, tesis ve işletme
gibi "kapalı mahaller dışındaki" diğer çalışma mahallerinde geçirmesini
gerektirecek şekilde "görevlendirilenlere", en yüksek devlet memuru
aylığının (ek gösterge dahil) % 6, % 10 ve % 15'i oranlarında ek özel hizmet
tazminatı ödeneceği; bu ilave tazminatın kimlere ödeneceğinin ise iş programları
ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler halinde,
ilgili birim amirlerince belirleneceği hükmü getirilmiştir.
Buna göre, kadroları Teknik Hizmetler Bölümünün 1 ila 4 üncü sırasında sayılanlara,
sözkonusu ek ödemenin yapılabilmesi için;
a) Bu personelin üçer aylık çalışma süresinin en az dörtte birini büro, atölye,
laboratuvar gibi "kapalı mahaller" dışında arazi, park-bahçe, şantiye,
maden ocağı, tünel, demiryolu,, büyük içme suyu, köprü, kıyı yapıları, baraj
v.b. "açık mahaller"de geçirmelerini gerektirecek şekilde görevlendirilmiş
olmaları,
b) İlgili birim amirlerince sözkonusu görevlendirmelere ilişkin görev ve isimleri
ihtiva eden listelerinin ibrazı yeterli olacaktır. Ek ödeme bu listelere göre
ve peşin olarak yapılacaktır.
Ancak, sözkonusu listeler programlanmış ve önceden bilinebilen işler dikkate
alınarak hazırlanacak, muhtemel işler sözkonusu listelerde yer almayacaktır.
Ayrıca, sözkonusu ek oranlar vize cetvellerinde gösterilmeyecektir.
İlgili birim amirlerince hazırlanan listelerde yer almamakla birlikte, üçer
aylık çalışma süresinin en az dörtte birini, yukarıda belirtilen çalışma mahallerinde
(açık mahallerde) geçirdiğini tevsik edenlere, geriye yönelik farkları dönem
sonlarında ödenebilecektir.
Birim amirleri, iş programlarını ve personelin bir önceki üç aylık dönemlerindeki
büro içi ve büro dışı çalışmalarını dikkate alarak her üç ayda bir ek ödeme
yapılacak personel listelerini yeniden gözden geçireceklerdir. Birim amirlerince
düzenlenecek listelerde personelin unvanı, adı-soyadı ve görevlendirildiği işler
ayrıntılı olarak yer alacaktır.
Üç aylık görevlendirme listeleri hazırlanırken önceki dönemler ve önceki yıllardaki
iş programları ve personelin çalışma mahalleri göz önünde bulundurulacaktır.
Üç aylık dönem sonunda, personelin çalışma süresinin en az dörtte birini büro
ve benzeri mahaller dışında geçirmediği anlaşılsa dahi ödenen tutar geri alınmayacaktır.
Bu ödemenin yapılmasında, personelin görevlendirilmesi ve göreve hazır olması
esas alınacaktır.
Ancak, bu durumlarda, personelin kendisine verilen görevi yerine getirmemesinden
dolayı, birim amirleri sorumlu tutulacak ve kurumların teftiş ve denetimleri
sırasında ilgili amirler hakkında gerekli işlemler yapılacaktır.
8- Kararnameye ekli II Sayılı Cetvelin (F) Sağlık Hizmetleri Bölümünün 1-7 nci
sırasında, sağlık personeline, kadro unvanları ve tahsilleri itibariyle verilecek
özel hizmet tazminatları belirlenmiş; ayrıca bunlara Kararnameye ekli IV Sayılı
Cetvelde yer alan bölgelere sürekli görevle atanmaları halinde, bölgeler itibariyle
verilecek ek özel hizmet tazminatları düzenlenmiştir.
Bu bölümün 8 inci sırasında ise Klinik Şefi, Klinik Şef Yardımcısı, Başasistan
ve Uzman Tabiplerin dışında kalan Tabipler ile Diş Tabiplerinden;
IV Sayılı Cetvelde sayılan il ve ilçelere bağlı köy ve diğer yerleşim birimlerine
sürekli görevle atananlara % 25,
Bu cetvelin dışında kalan il ve ilçelere bağlı köy ve diğer yerleşim birimlerine
sürekli görevle atananlara % 15 oranında;
Sağlık alanında mesleki öğrenim görmüş personelden;
IV Sayılı Cetvelde sayılan il ve ilçelere bağlı köy ve diğer yerleşim birimlerine
sürekli görevle atananlara % 10,
Bu cetvelin dışında kalan il ve ilçelere bağlı köy ve diğer yerleşim birimlerine
sürekli görevle atananlara % 5 oranında; ek özel hizmet tazminatı, kadrolarının
karşılığı olarak düzenlenen özel hizmet tazminatı ile bölgeler itibariyle ödenecek
özel hizmet tazminatından ayrı olarak ödenecektir.
Diğer yandan, bir yerleşim biriminin "köy ve diğer yerleşim birimi"
sayılabilmesi için, en yakın il ve ilçe merkezine uzaklığının en az 10 km olması
gerekmektedir. Üniversite kampus alanları ile havaalanları köy ve diğer yerleşim
birimi sayılmayacaktır.
ÖRNEK: 1- Van İli Bahçesaray İlçesine bağlı olup, uzaklığı 15 km olan (X) köyünde
bulunan bir sağlık ocağına sürekli görevle atanan ve burada bilfiil görev yapan
lise dengi mesleki öğrenim görmüş 6 ncı dereceden aylık alan bir hemşireye,
kadro unvanının karşılığı olarak % 70, Van Bahçesaray IV Sayılı Cetveldeki 7
nci Bölgeye girdiğinden bu bölgenin karşılığı olarak % 20 ve köyde çalışmasının
karşılığı olarak da % 10 olmak üzere toplam (%70+%20+%10=) % 100 oranında özel
hizmet tazminatı ödenecektir.
ÖRNEK: 2- Konya İli Akşehir İlçesine bağlı olup, uzaklığı 13 km olan (Y) köyünde
bulunan bir sağlık ocağına sürekli görevle atanan ve burada bilfiil görev yapan
yine lise dengi mesleki öğrenim görmüş 6 ncı dereceden aylık alan bir hemşireye,
kadro unvanının karşılığı olarak % 70, bu köy ekli IV Sayılı Cetvelin dışında
bir il ve ilçeye bağlı bulunduğundan % 5 olmak üzere toplam (%70+%5=) % 75 oranında
özel hizmet tazminatı ödenecektir.
C- III SAYILI CETVELE İLİŞKİN AÇIKLAMA
1- III Sayılı Cetvelin (G) bölümünde düzenlenen tazminat, II Sayılı Cetvele
göre ödenen özel hizmet tazminatı ile III Sayılı Cetvele göre ödenen eğitim
öğretim tazminatı, din hizmetleri tazminatı, emniyet hizmetleri tazminatı, mülki
idare amirliği özel hizmet tazminatı ve adalet hizmetleri tazminatından yararlanmayan
personel için öngörülmüş olup, bu tazminatların herhangi birinden faydalanan
personele sözkonusu (G) bölümünde düzenlenen tazminatın ödenmesi hiç bir şekilde
mümkün bulunmamaktadır.
2- Adalet hizmetleri tazminatının ödenmesinde, (F) bölümünün (a/1) ve (a/3)
üncü sıralarında "1-4 üncü derece kadrolara atanmış olanlar" sıraları
hariç olmak üzere, ilgililerin aylıklarının ödendiği dereceler (aylık derecesi)
esas alınacaktır. Belirtilen sıralardan ("1-4 üncü derece kadrolara atanmış
olanlar" ibaresinin geçtiği sıralardan) yapılacak ödemelerde ise 1,2,3
ve 4 üncü derece kadrolara atanmış olmak (kadro derecesi) şartı aranacaktır.
Ancak, "kadro derecesi" esas alınarak adalet hizmetleri tazminatından
faydalanan personelden, kazanılmış hak aylıkları çeşitli kanun hükümleri uyarınca
bulundukları kadronun bir üst derecesine yükseltilenlere, bulundukları kurumda
yükselinen dereceye atanmış aynı unvanlı memurlar için öngörülen adalet hizmetleri
tazminatı üzerinden ödemede bulunulacaktır. Yükseldikleri derecede 190 sayılı
KHK'ye ekli kurumlarına ait cetvellerde kendileri ile aynı unvanı taşıyan kadro
unvanı yoksa ilgililere önceki adalet hizmetleri tazminatının ödenmesine devam
edilecektir.
ÖRNEK 1- Ceza infaz kurumlarında 5 inci dereceli İnfaz Koruma Başmemuru kadrosuna
atanmış ve kazanılmış hak aylığı 4 üncü dereceye yükseltilmiş olan personele,
yükseldiği derecede emsal kadro bulunduğundan "1-4 üncü derece kadrolara
atanmış olanlar" sırasından (% 100) oranında Adalet Hizmetleri Tazminatı
ödenecektir.
ÖRNEK 2- 5 inci derece Memur kadrosunda bulunan ve aylığı 4 üncü dereceye yükseltilen
bir personele, kurumunda 4 üncü derecede emsal Memur kadrosu olmaması halinde,
kendisine "5-9 uncu dereceli kadrolardan aylık alanlar" sırasından
(% 56) oranında adalet hizmetleri tazminatı ödenecektir.
D- UYGULAMA İLE İLGİLİ ORTAK AÇIKLAMALAR
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Zam ve Tazminatlar" başlıklı
Ek Maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünde kurumların hizmetin gereklerini
ve mali imkanları dikkate alarak personeline Bakanlar Kurulunca belirlenen oran
ve miktarlardan daha düşük bir oran ve miktar üzerinden ödeme yapabilecekleri
hükme bağlanmıştır.
Buna göre kurumlar, daha düşük oran ve miktar üzerinden ödeme yapacakları personelini
vize cetvellerinde göstereceklerdir.
ÖRNEK: DSİ Genel Müdürlüğünde hizmetin gereği olarak, barajlarda görevli 1-4
üncü dereceli mühendisler için % 125 oranında özel hizmet tazminatı verilirken,
etüd-projede görev yapanlar için % 95 oranında tespit yapılabilecektir.
2- Kararnameye ekli Kararın 6 ncı maddesindeki esaslara göre her kurum I. II
ve III Sayılı Cetvelleri ayrı ayrı ve bölümler halinde bu Tebliğe ekli Formlara
uygun şekilde 4 nüsha olarak düzenleyip ilgili Bakan Üniversitelerde Rektör
İl Özel İdarelerinde Vali ve Belediyelerde Belediye Başkanı tarafından onaylandıktan
sonra vize edilmek üzere; Belediyeler ile İl Özel İdareleri ve bağlı kuruluşları
Valiliklere Kamu İktisadi Teşebbüsleri' Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığına,
diğer kurum ve kuruluşlar ise Bakanlığımıza gönderecektir.
Dört nüsha olarak vize edilen cetvellerden ikisi vizeyi yapan kurumda kalacak,
ikisi vizesi yapılan kuruma verilecektir.
Valilikler ve Devlet Personel Başkanlığı vizesini yaptıkları kurumların cetvellerinin
birer nüshasını Bakanlığımıza, vize işlemini takip eden bir ay içinde göndereceklerdir.
Kurumlar, vize edilen cetvelleri esas alarak birimler, üniteler ve iller itibariyle
dağılım yapıp birer adedini ilgisine göre Sayıştay Başkanlığına veya Başbakanlık
Yüksek Denetleme Kuruluna, vize edilmiş ana cetvel ekinde, vize tatilini izleyen
30 gün içinde göndereceklerdir. Mahalli İdareler için özel formlar hazırlanmış
olup uygulama birliği ve kontrol kolaylığı sağlamak amacıyla ekteki bu formlar
kullanılacaktır.
3- I Sayılı Cetvelin (A) Genel İdare Hizmetleri Bölümünün Dip Not 3 üncü sırasında
öngörülen ilave puandan yararlandırılacakların sayısının tesbiti bakımından;
Kelime-İşlem Makinesi (hafızalı ve en az 10 inç'lik ekranlı) adetlerinin, vize
işlemine esas olmak üzere vizeyi yapacak mercilere resmi bir yazıyla bildirilmesi
gerekmektedir.
Yıl içinde alınacak Kelime-İşlem Makinelerini kullanacak personel için ayrıca
vize işlemi yapılmayacak, bu gibi durumlarda ita amirlerinden alınacak onay
uyarınca (her makine için en çok bir kişi olmak üzere) ve onayı takip eden aybaşından
itibaren ödeme yapılabilecektir.
4- Kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıfında bulunan personelden, görevleriyle
ilgili bir üst öğrenimi bitirenlerden, diploma veya çıkış belgelerini kurumlarına
ibraz edenlere intibak işlemlerinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, ita
amirlerinden alınacak ödeme onayını takip eden ay başından itibaren, bitirilen
aynı sınıfla ilgili üst öğrenimin karşılığı olan zam ve tazminat ödenecek, bunlar
için ayrıca yıl içinde vize işlemi yapılmayacaktır.
5- Kararın 6/F maddesinde, zam ve tazminatların ödenebilmesi için, Karara ekli
I, II ve III Sayılı Cetvellerde gösterilen personelin kadro unvanı ile kariyer
ve yürüttüğü görevin gerektirdiği hizmeti kanunların öngördüğü durumlar saklı
kalmak üzere fiilen yapmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Buna göre, kanunların öngördüğü saklı durumlar gereğince;
a) Yıllık, mazeret ve hastalık izinlerinde,
b) Yer değiştirme suretiyle yapılan atamalarda yeni göreve başlamak üzere verilen
sürede (mehil müddeti),
c) Yurtiçi ve yurtdışı geçici görevlendirmelerde,
d) Hizmetiçi eğitim, seminer ve kurslarda,
e) Süresi ne olursa olsun görevden uzaklaştırılan ve herhangi bir suçtan tutuklanan
veya gözaltına alınanlardan; kovuşturmaya yer olmadığına, yargılamanın men'ine
veya beraatına ve her ne sebeple olursa olsun kamu davasının düşmesine veya
ortadan kaldırılmasına karar verilenlerin, görevden uzakta, tutuklulukta veya
gözaltında geçirdikleri sürelerde, görevin fiilen yapılması şartı aranmayacaktır.
Ancak, Kararnameye ekli IV Sayılı Cetvelde sayılan yerleşim birimlerine sürekli
görevle atanan teknik ve sağlık hizmetleri sınıfı personeline bölgeler itibariyle,
II Sayılı Cetvelin (F) Sağlık Hizmetleri Bölümünün 8 inci sırasında belirtilen
sağlık personeline "köy ve diğer yerleşim birimleri" itibariyle, ödenecek
olan ek özel hizmet tazminatının ödenmesinde bu açıklamalara değil, Kararnamenin
5 inci maddesinde belirtilen esaslara uyulacaktır.
Buna göre, teknik ve sağlık hizmetleri sınıfında bulunan personele, IV Sayılı
Cetvelde ve II Sayılı Cetvelin (F) Bölümünün 8 inci sırasında sayılan yerleşim
birimleri için öngörülen ek özel hizmet tazminatı peşin olarak ödenecek, Kararnamenin
5 inci maddesindeki hallerin meydana gelmesi halinde de, gün hesabi ile hesaplanarak
geri alınacaktır. Ayrıca bir aydan uzun süreli kesinti yapılmasını gerektiren
bir durumun, aylık ödenmeden önce belli olması halinde, peşin ödemenin yapılmayacağı
tabiidir.
6- Kararnameye ekli Kararın 6/G maddesi ile getirilen hükme göre zam ve tazminatlar
kıst (gün hesabı) olarak ödenenler hariç, aybaşında aylıkla birlikte peşin ödenecek,
ödemelerde ve hak kazanmada aylığa ilişkin hükümler uygulanacaktır.
Bu nedenle;
a) Açıktan atamada;
657 sayılı Kanunun değişik 165 inci maddesine göre, aylıklarını göreve başladıkları
tarihten itibaren gün hesabıyla ay sonunda alanlara, zam ve tazminatlarının
da buna göre ödenmesi,
b) Görevden ayrılmalarda;
Emeklilik veya ölüm halinde 657 sayılı Kanunun 164 üncü maddesine göre, o aya
ait aylıklar peşin ödendiğinden ve geri alınmadığından zam ve tazminatların
da geri alınmaması,
İstifa halinde memura peşin olarak ödenen aylığın, istifa tarihi ile ay sonuna
kadar olan süreye isabet eden tutarı geri alındığından, zam ve tazminatların
da aynı işleme tabi tutulması,
c) Üst derece ile alt derecelere yapılan atamalarda ve görev değişikliğinde
memur, atandığı göreve başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren atandığı
derecenin aylığına hak kazandığından yeni derece ve görevlerine ait zam ve tazminatlarının
da buna göre ödenmesi, ancak 657 sayılı Kanunun (68/B) maddesine göre atananların
aylık ve diğer hakları atandıkları yeni kadro dereceleri üzerinden göreve başladıkları
günden itibaren ödendiğinden, bu kadro dereceleri için öngörülen zam ve tazminatların
da anılan Kanunun 165 inci maddesinde olduğu gibi göreve başladıkları günden
itibaren ödenmesi,
d) 657 sayılı Kanunun 169 uncu maddesinde, naklen atamalarda ilgililerin yeni
görev yerlerinde göreve başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren aylığa
hak kazanacakları belirtilmiş olup, mehil müddetini kullanmakta iken rapor veya
zorunlu nedenlerle yeni görev yerlerinde göreve başlayamayanların aylıklarının
ve aylıklarla birlikte peşin ödenen zam ve tazminatlarının, yeni görev yerlerinde
kadro tasarrufundan ödenmesi ve anılan maddede eski görev yerinden alınan aylıklar
için kurumlar arasında herhangi bir hesaplaşma yapılmamasının öngörülmüş olması
nedeniyle de, 657 sayılı Kanuna tabi kurumlar ile 217 sayılı KHK'nin 2 nci maddesinde
belirtilen kurumlar arasındaki memur nakillerinde eski kurumlarınca aylıklarla
birlikte peşin ödenen zam ve tazminatlar için de hesaplaşma yapılmaması,
gerekmektedir.
e) Sağlık Kurulu Raporu üzerine verilen hastalık izinleri ile kanser, verem
ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa
yakalananların kullandığı hastalık izinleri ve hastalıkları sebebiyle resmi
yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri tedavi süreleri ile şeker hastalığı
ve açık kalp ameliyatına bağlı olarak görülen tedavi süreleri hariç olmak üzere
bir takvim yılı içinde kullanılan hastalık izin süreleri toplamının 7 günü aşması
halinde, aşan günlere isabet eden zam ve tazminatlar %25 eksik ödenecektir.
Ancak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 104 üncü maddesi uyarınca kadın
memura doğumdan önce ve doğumdan sonra verilen 3 ve 6 haftalık "mazeret
izinleri", yukarıda belirtilen "hastalık izinleri" kapsamına
girmediğinden bu süre içinde zam ve tazminatlar kesilmeden tam olarak ödenecektir.
ÖRNEK: Toplam 2200 puan yan ödeme ve % 125 oranında özel hizmet tazminatından
yararlanan bir mühendise;
aa) Sağlık kurulu raporu üzerine aldığı hastalık izinleri ile kanser, verem
ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa
yakalanması halinde kullandığı hastalık izinleri, ve hastalığı sebebiyle resmi
yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördüğü tedavi ile şeker hastalığı veya
açık kalp ameliyatına bağlı olarak gördüğü tedavi sürelerinde yan ödeme ve tazminatının
tamamı,
bb) (aa)'da sayılanlar dışında bir yıl içinde toplam 27 gün hastalık izni kullanılması
halinde, kullanılan hastalık izninin 7 günü için yan ödeme ve tazminatının 1
aylık tutarının 7 günlüğü tam olarak, 20 günlüğü ise % 25 eksik olarak,
ödenecektir.
(bb)'deki durumda, ilgiliye;
27 günlük hastalık izninin 7 günü için;
(2200x1930:30x7)=990.733 TL. (brüt tutardan vergi ve kesintiler düşülerek) yan
ödeme, (9500x5820x%125:30x7)=16.126.250 TL. (brüt tutardan kesintiler düşülerek)
özel hizmet tazminatı, ödenecektir.
27 günlük hastalık izninin kalan 20 günü için ise;
(2200x1930:30x%75x20)=2.122.999 TL. (brüt tutardan vergi ve kesintiler düşülerek)
yan ödeme, (9500x5820x%125:30x%75x20)=34.556.250 TL. (brüt tutardan kesintiler
düşülerek) özel hizmet tazminatı, ödenecektir.
III Sayılı Cetvelde yer alan diğer tazminatların ödenmesinde de bu açıklamalar
çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Ancak, Bakanlığımız Muhasebat Genel Müdürlüğünün ilgili Genel Tebliğindeki açıklamalar
uyarınca 1.000 liranın altındaki tutarlar hesaplamalarda dikkate alınmayacaktır.
7- Kararın 6/H maddesine göre;
a) 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca bir göreve açıktan vekalet edenlere,
bu göreve ait zam ve tazminatlar, aynı Kanunun 175 inci maddesindeki oranlar
dikkate alınmaksızın ve vekalet görevine başlanıldığı tarihten itibaren ödenecektir.
b) Kurumlarınca bir göreve kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet ettirilenlere;
asli kadrolarının zam ve tazminatları ile vekalet ettikleri kadroların zam ve
tazminatları ayrı ayrı toplanarak net tutarları mukayese edilecek ve ilgililere
net tutarı fazla olan kadro üzerinden ödeme yapılacaktır.
ÖRNEK: 1 inci derece mühendis kadrosunda çalışan ve yine 1 inci derece Şube
Müdürü kadrosuna vekalet eden bir Devlet memuru için;
1 inci derece Mühendis kadrosu için I Sayılı Cetvelin (B) bölümünün 2 nci sırasından
(800) puan iş güçlüğü zammı ile (1400) puan temininde güçlük zammı olmak üzere
toplam (2200) puan yan ödeme ve II Sayılı Cetvelin (E) bölümünden (normal bölge
için) %125 oranında özel hizmet tazminatı;
1 inci derece Şube Müdürlüğü kadrosu için ise I Sayılı Cetvelin (A) bölümünün
24 üncü sırasından (600) puan iş güçlüğü zammı, (500) puan temininde güçlük
zammı ile (B) bölümünün dip not 2 nci sırasından (1400) puan (Ancak Kararın
2 nci maddesi gereği istisnalar hariç temininde güçlük zammı toplamı 1800 puanı
geçemeyeceğinden 1300 puan olarak dikkate alınacaktır.) temininde güçlük zammı
olmak üzere toplam (2400) puan yan ödeme ve vekalet eden memur mühendis kariyerine
haiz olduğundan, II Sayılı Cetvelin (A) bölümünün 9 uncu grubundan %145 oranında
özel hizmet tazminatı; ödenmesi öngörülmüş bulunduğundan, bu personele vekalet
nedeniyle verilecek zam ve tazminatların hesabında aşağıdaki hesaplama tarzı
takip edilecektir.
Buna göre; vekil memura, vekalet ettiği Şube Müdürlüğü kadrosunun zam ve tazminat
tutarı üzerinden ödeme yapılacaktır. (1000 liranın altındaki tutarlar hesaplamalarda
dikkate alınmayacaktır). Ancak, burada sosyal işler, idari ve mali işler, personel,
özlük, dış ilişkiler, donatım, levazım ve benzeri destek hizmeti yürüten bir
Şube Müdürlüğüne vekalet halinde; Şube Müdürlüğü için Teknik Hizmetler Bölümünün
Dip Not 2 nci sırasında öngörülen 1400 puan temininde güçlük zammı hesaplamaya
dahil edilmeyecek ve ödenmeyecektir.
Ancak, vekalet nedeniyle bu ödemenin yapılabilmesi için vekalet eden personelin,
99 Seri No'lu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliğinde açıklandığı üzere, asilde
aranan tahsil seviyesi, hizmet süresi ve kariyeri gibi şartları haiz olması
gerekmektedir. Bu itibarla vekalet şartlarını haiz olmayanlardan tedviren görevlendirilenlere
yukarıdaki ödemelerin yapılmasına imkan bulunmamaktadır.
c) 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesine göre yapılan görevlendirmelerde, vekalet
edilen göreve ait tazminat ve zamların hesaplanmasında anılan Kanunun 175 inci
maddesindeki oranlar (1/3, 2/3) dikkate alınmayacaktır.
Mehil müddeti, yıllık izin, mazeret izni, hastalık izni, geçici görev, görevden
uzaklaştırma ve hizmet içi eğitim nedenleriyle görevinden ayrılanlara vekalet
edenlerle, daha aşağı dereceli bir kadroya vekalet edenlere; 657 sayılı Kanuna
tabi idari görevlere vekalet eden üniversite öğretim elemanlarına; okul müdürlüğü,
başyardımcılığı, yardımcılığı görevlerini vekaleten yürüten öğretmenlere ve
her statüdeki sözleşmeli personelden memur kadrolarına vekalet ettirilen personele
ise vekalet ettikleri göreve ait zam ve tazminatlar ödenmeyecektir.
8- Kararın 7 nci maddesinde, karar ve eki cetvellerin uygulanmasından doğacak
sorunları ödemelere esas olacak biçimde çözüme bağlamaya ve benzer görev unvanları
tespit etmeye, kamu kurum ve kuruluşlarının yeniden teşkilatlanması sonucu,
yeniden ihdas edilecek kadro (görev) unvanlarını dikkate alarak ödemelere esas
olacak biçimde tesbitler yapmaya, Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine
Bakanlığımız yetkili kılınmıştır.
Bu nedenle, benzer görev unvanlarının ve kurumların teşkilatlanması sonucu yeniden
ihdas edilecek kadro (görev) unvanlarının benzerliğinin tesbitinde, kurumlar
öncelikle Devlet Personel Başkanlığının görüşünü aldıktan sonra Bakanlığımıza
başvuracaktır.
9- Kararnameye ekli III Sayılı Cetvelin (A) Eğitim-Öğretim Tazminatı Bölümünün
(II) nci kesiminde öngörülen tazminattan yararlanabilmek için;
Eğitim-Öğretim Hizmetleri Sınıfına dahil öğretmen unvanlı kadroda bulunmak,
Karara ekli V Sayılı Cetvelde sayılan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı mesleki
ve teknik öğretim okul ve kurumlarında görev almak,
Sözkonusu okullara atölye, laboratuar veya meslek dersleri öğretmeni olarak
atanmak,
olmak üzere, üç şartın bir arada bulunması gerekmektedir.
Bu
üç şartı bir arada taşıyan öğretmenlere, Kararnameye ekli III Sayılı Cetvelin
(AII/a,b,c,d,e) sıralarında belirtilen branşlarına göre, en az 2 veya en az
4 yıllık yüksek öğrenimleri esas alınarak ilave tazminatları ödenecektir.
10- Kararın 8/a maddesine göre, 190 sayılı. K.H.K hükümleri çerçevesinde yapılan
kadro düzenlemeleri sonucu "Şahsa Bağlı Kadrolar" başlıklı Cetvellerde
unvanları gösterilenlere, 1998 yılına ait Kararnamede unvanları için öngörülen
puan ve oranlar esas alınarak ödeme yapılacaktır.
ÖRNEK: İki Bakanlığın birleşmesi sonucunda şahsa bağlı kadrolar arasında gösterilen
Müsteşara (1800 İ.G + 2200 T.G. = 4000) puan üzerinden yan ödeme ve (% 275)
oranında özel hizmet tazminatı ödenecektir.
Bu durumda bulunanlar vize cetvellerinde ayrı bir bölüm halinde gösterilecektir.
11- 2182 sayılı Kanun ile 457 've 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerle bir
derece verilenlere; kazanılmış hak aylıkları 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun
değişik 37 ve 67 nci maddeleri uyarınca bir üst dereceye yükseltilenlere ve
diğer Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerle getirilen intibak hükümleri gereğince
üst derecelere yükseltilen memurlara iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük
ve mali sorumluluk zammı ile özel hizmet tazminatlarının, yükselinen derecede
bulundukları kurumda aynı unvanlı memurlar için öngörülen puan ve oranlar esas
alınarak ödeneceği Karar'ın 9 uncu maddesinde açıklanmış bulunmaktadır.
Buna göre, 190 sayılı KHK eki cetvellerde, personelin görev yaptığı kuruma ait
kadrolar arasında kendileri ile aynı unvanı taşıyan kadro unvanı yoksa, ilgiliye
yükseldiği yeni derecenin zam ve tazminatı ödenmeyecektir.
ÖRNEK: 1- 458 sayılı KHK ile bir derece verilerek 3 üncü derecenin 1 inci kademesinden
2 nci derecenin 1 inci kademesine yükseltilen sayman kadrosunda görevli bir
personele, kurumunda 2 nci dereceli sayman kadrosu bulunması halinde % 100,
kurumunda 2 nci dereceli sayman kadrosu mevcut değilse % 80 oranında özel hizmet
tazminatı ödenmesi gerekecektir.
ÖRNEK: 2- Kurumların taşra teşkilatında 2 nci derece Şube Müdürü kadrosunda,
2 nci derecenin 3 üncü kademesinde 1 yılını tamamlamış ancak boş kadro bulunmadığı
için 657 sayılı Kanunun değişik 67 nci maddesine göre kazanılmış hak aylığı
bir üst dereceye yükseltilmiş memura kurumunda 1 inci dereceli Şube Müdürü kadrosu
bulunması halinde % 125, kurumunda 1 inci dereceli Şube Müdürü kadrosu mevcut
değilse % 100 oranında özel hizmet tazminatı ödenecektir.
ÖRNEK: 3- Maliye Bakanlığında 5 inci derece memur kadrosunda çalışan ve yüksekokul
mezunu olan bir personel, kazanılmış hak aylığı 4 üncü dereceye yükseltilmiş
olsa dahi, sözkonusu Bakanlıkta 4 üncü derece memur kadrosu bulunmadığından
% 55 oranında özel hizmet tazminatından faydalanamayacak ancak, kendisine kadro
derecesinin karşılığı olan %49 oranında tazminat verilecektir.
Kazanılmış hak aylıkları bir üst dereceye yükseltilenlerden, yükseltildikleri
derecenin yan ödeme ve özel hizmet tazminatından yararlananlar da vize cetvellerinde
ayrı bir bölümde gösterilecektir. 657 sayılı Kanunun 45 inci maddesi uyarınca
5, 6 ve 7 nci dereceler karşılık gösterilmek üzere bu kadrolara atanan ve aylıklarını
8 ve daha aşağı derecelerden alan Şube Müdürü, Müdür, Sayman, Başkan ve bunların
yardımcılarına, II Sayılı Cetvelin (A) bölümünün 16 ncı Grup 3 üncü sırasına
göre özel hizmet tazminatı ödenmeyecek, bunlara yalnızca III Sayılı Cetvelin
(G) bölümünün (b) sırasına göre % 50 oranında tazminat ödenecektir.
13- Kararın 7/c maddesinden sonra gelen fıkraya göre; şahsa bağlı hak uygulamasından
yararlanarak önceki kadrolarına ait zam ve tazminatlarını almaya devam edenlere
ayrıca işgal ettikleri yeni kadrolarına ait zam ve tazminatlar ödenmeyecektir.
ÖRNEK: 1- 179 sayılı KHK ile yapılan düzenlemeler sonucu İl Milli Eğitim Müdürü
kadrosunda iken 1984 yılında şahsa bağlı hak uygulamasına tabi olarak öğretmen
kadrosuna atanan ilgiliye, eski kadrosuna ait yan ödeme puanı (700+500) ile
özel hizmet tazminatı (%210) ödenecek, yeni kadrosuna ait yan ödeme, özel hizmet
tazminatı ve eğitim-öğretim tazminatı ödenmeyecektir.
ÖRNEK: 2- Aynı düzenlemeler sonucu 4 üncü dereceli uzman kadrosunda bulunmakta
iken, öğretmen kadrosuna atanan ve yeni kadrosunun maaşı daha yüksek olan ilgiliye
yeni kadrosuna ait yan ödeme (500+250) ve bulunduğu derecesine göre eğitim-öğretim
tazminatı ödenecek, eski kadrosuna ait yan ödeme ve özel hizmet tazminata ödenmeyecektir.
Bu uygulama, özellikle 1982-1984 yılları arasında kanun ve kanun hükmünde kararnamelerle
yapılan düzenlemeler sonucu "şahsa bağlı hak"tan faydalanan personel
için sözkonusu olup, normal atamalar için uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
ÖRNEK: 3- 1998 yılı içerisinde İl Milli Eğitim Müdürlüğü kadrosundan öğretmen
kadrosuna 657 sayılı Kanunun ilgili hükümleri çerçevesinde atanan personele,
yeni görevine başladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren "öğretmen"
kadrosunun hakları ödenecektir.
14- Kararnameye ekli I ve II Sayılı Cetvellerin bazı bölümlerinde "Tababet
Uzmanlık Tüzüğünde belirtilen dallarda, bu tüzük hükümlerine göre uzmanlık belgesi
alanlarla, aynı dallarda uzmanlık unvanını doktora aşaması ile kazanmış olanlar"ın
alacakları zam ve tazminatlar belirlenmiştir.
Bu sıralardan zam ve tazminat ödenebilmesi için 18/4/ 1973 tarih ve 14511 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan 7/6229 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
konulan (Bakanlar Kurulu Kararları ile değişikliklere uğrayan) Tababet Uzmanlık
Tüzüğünde belirtilen dallardan birinde, bu Tüzük hükümlerine göre uzmanlığı
kazanmak veya aynı dallarda doktora öğrenimini tamamlamak gerekmektedir.
Bu nedenle adı geçen Tüzükte yer almayan dallarda doktora yapanların veya Tüzükte
belirtilen dallarda olmakla birlikte sadece yüksek lisans düzeyinde eğitim görenlerin,
hiçbir şekilde bu sıralardan yararlanmasına imkan bulunmamaktadır.
E, MAHALLİ İDARELERİN VİZE İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA
İl Özel İdareleri ve Belediyelerin yukarıda yapılan açıklamalara ilaveten uyacakları
diğer esaslar aşağıda açıklanmıştır.
1- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Zam ve Tazminatlar" başlıklı
Ek Maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünde kurumların hizmetin gereklerini
ve mali imkanlarını dikkate alarak personeline Bakanlar Kurulunca belirlenen
oran ve miktarlardan daha düşük bir oran ve miktar üzerinden ödeme yapabilecekleri
hükme bağlanmıştır.
Bu itibarla mali durumları iyi olmayan belediyelerin Bakanlar Kurulu Kararı
eki cetvellerde yer alan zam ve tazminatlardan daha düşük oran üzerinden ödeme
yapmaları, düşük oran ve puanları Valiliklere vize ettirmeleri şartıyla mümkün
bulunmaktadır.
RNEK: Herhangi bir belediyede görevli ve 3 üncü dereceden aylık alan bir Mühendise,
Kararnameye göre % 125 oranında özel hizmet tazminatı ödenmesi mümkün iken,
bu tazminat, Belediye Başkanınca onaylanan vize cetvelinde mali imkanlarının
sınırlı olması nedeniyle % 100 oranı üzerinden; 7 nci dereceli Memur kadrosunda
görev yapan bir personel için de % 49 oranı yerine, % 30 % 40 gibi daha düşük
oranlar üzerinden tespit edilebilecektir. Aynı şekilde ilgili belediye tüm personeli
için de mali imkanlarını gözönünde tutarak daha düşük oranlar tespit etmeye
yetkili bulunmaktadır.
- İl Özel İdareleri ve Belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese
ve işletmeler, vize cetvellerini hazırlarken mutlaka Bakanlar Kurulu Kararı
ile kabul edilen kadroları esas alacak, Valilik ise bu cetvelleri vize ederken
kadro Kararnamelerini isteyecek ve kontrol edecektir.
3- Vize cetvelleri Tebliğ ekinde bulunan ve mahalli idareler için geliştirilmiş
bulunan Örnek 1, 2 ve 3 Sayılı Cetveller gibi düzenlenecek, cetvellere ayrıca
bir sütun ilavesi yapılmayacaktır. Bir kadronun hem dolusu ve hem de boşu, aynı
miktarda zam ve tazminat öngörülmüşse cetvelde yer aldığı gibi aynı sırada gösterilecektir.
Aynı şekilde kadro cetvelleri de Tebliğ ekinde yer alan örnek cetvele uygun
olarak doldurulacaktır.
4- Vizeler serbest kadro (dolu kadro-boş kadro) esas alınarak yapılacak ve bu
şekilde kadrolar doldukça ek vizeye ihtiyaç duyulmayacaktır.
5- Vize cetvellerinde personel, tahsil durumu itibariyle bir ayırıma tabi tutulacak
ve aynı tahsil seviyesine sahip,olup, aynı oranda zam ve tazminat alacak olanlardan
aynı kadro unvanını taşıyanlar bir arada gösterilecektir. Örneğin, aynı oranda
zam ve tazminat alan "memurlar" tek kalemde, "şefler" tek
kalemde, "zabıta memuru" tek kalemde toplu olarak gösterilecektir.
6- Kararnamenin 9 uncu maddesinde hüküm altına alındığı ve Tebliğin "(D)
Uygulama ile İlgili Ortak Açıklama" kısmının 11 inci sırasında da açıklandığı
üzere, özlük hakları bir üst dereceye yükseltilen personel için her belediye
ve her bağlı kurum ve kuruluş kendi kadroları arasında yükseltilen derecede
"aynı unvanı taşıyan " emsal bir kadro olup olmadığına bakacak (benzer
kadro unvanı emsal teşkil etmeyecektir), eğer "aynı unvanı taşıyan emsal
kadro" yoksa ilgiliye özlük haklarının yükseltildiği yeni derecesine göre
zam ve tazminat ödenmeyecektir.
ÖRNEK: 1- Belediyede 5 inci derece kadroda bulunan ve özlük hakkı 4 üncü dereceye
yükseltilen bir Zabıta Memuru'na, eğer belediyede 4 üncü derecede Zabıta Memuru
kadrosu yoksa 4 üncü derecenin zam ve tazminatı ödenmeyecek, kendisine kadrosunun
bulunduğu 5 inci derece esas alınarak ödeme yapılacaktır.
ÖRNEK: 2- Muhasip veya Muhasebecilerden 1, 2, 3 ve 4 üncü derecelerdeki kadrolara
atanmış bulunanlara 15 inci Grubun 3 üncü sırasına göre; 5, 6 ve 7 nci derece
kadrolardan aylık alanlara ise 16 ncı Grubun 3 üncü sırasına göre özel hizmet
tazminatı ödenecektir. Bunlardan 8 ve daha aşağı derecelerden aylık alanlara
ise sadece III Sayılı Cetvelin (G) bölümünün (b) sırasına göre (% 50) tazminat
ödenecektir.
Kadrosu alt derecede kaldığı halde, Kararnamenin 9 uncu maddesi uyarınca, özlük
hakları bir üst dereceye yükseltilen ve yükselinen bu derecede emsal kadrosu
bulunan personel, vize cetvellerinde ayrı bir grup olarak gösterilecektir.
7- Gerek vize cetvellerinin hazırlanması ve gerekse vize edilmesi esnasında,
Başkan, Müdür v.b. kadroların kariyerlerine dikkat edilecek, bunlardan Mühendis,
Mimar, Jeolog, Şehir Plancısı, Matematikçi v.b. teknik kariyeri haiz olanlarla,
Tabip, Eczacı, Veteriner v.b. sağlık kariyerini haiz olanlar, bu kariyerleri
haiz olmayanlardan ayrı tutularak, örneğin "Müdür (Mühendis)" şeklinde
gösterilecek ve vize edilecektir.
8- Vize Cetvelleri Kararnameye ekli I, II ve III Sayılı Cetvellerdeki bölümlere
uygun olarak düzenlenecek, diğer bir ifade ile örneğin 1 Sayılı Cetvelin (A)
Genel İdare Hizmetleri Bölümü, (B) Teknik Hizmetler Bölümü, (C) Sağlık Hizmetleri
Bölümü...., II Sayılı Cetvelin (A) Üst Yönetim ve Genel İdare Hizmetleri Bölümü,
(B) Denetim Hizmetleri Bölümü, (E) Teknik Hizmetler Bölümü, (F) Sağlık Hizmetleri
Bölümü...., Kararnamedeki sıraya uygun olarak cetvellerde yer alacak, her personel
zam ve tazminat aldığı bölümde, yine o bölümün içindeki sıraya uygun olarak
gösterilecektir. Her bölümün sonunda bölüm toplamı alınacak, sonra takip eden
bölüme geçilecektir.
I Sayılı Cetvel' in bölümler itibariyle vize edilen boş ve dolu kadro sayılarının
nihai toplam, II ve III Sayılı Cetveller itibariyle vize edilen boş ve dolu
kadro sayılarının nihai toplamına eşit olacaktır. (I Sayılı Cetvel (boş, dolu)=II+III
Sayılı Cetvel (boş, dolu)).
9-Valiliklerce vize işlemleri Kararnamenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde
tamamlanacak, vize tarihini takip eden 1 ay içinde vizenin birer nüshası Kararnamenin
6/D maddesi uyarınca; mahalli idarelerce, denetimine tabi oldukları Sayıştay
Başkanlığına; Valiliklerce ise Maliye Bakanlığına gönderilecektir. Kararnamenin
yayımı tarihinden itibaren 3 ay içinde vize işlemi tamamlanmadığı takdirde personele
zam ve tazminatları ödenmeyecektir.
10- Valilikler; il özel idareleri, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri,
ilçe belediyeleri ve belde belediyeleri ile bunların kurdukları birlik, müessese
ve işletmelerin vize cetvelleri ile kadro cetvellerini kontrol edip, noksanlıkları
tamamladıktan sonra tek bir ekinde ve topluca Bakanlığımıza göndereceklerdir.
Bilindiği üzere, yan ödemelere ilişkin Kararnameler 657 sayılı Kanunun değişik
213 üncü maddesinden sonra gelen "Zam ve Tazminatlar" başlıklı değişik
ek maddesine göre Bakanlar Kurulunca yıllık olarak yürürlüğe konulduğundan ve
98110548 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 1/1/1998'den itibaren yürürlüğe girdiğinden,
bu Tebliğ'in 1/1/1998 tarihinden önceki dönemler için uygulanması mümkün değildir.
F. YABANCI DİL TAZMİNATI ÖDEMELERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA:
1-Teknik Personele Ödenecek Yabancı Dil Tazminatı:
Teknik personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Zam ve Tazminatlar"
başlıklı ek maddesi uyarınca özel hizmet tazminatı artırımı şeklinde ödenmekte
olan yabancı dil tazminatı, 570 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 nci maddesi
ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinde değişiklik yapılmak
suretiyle yeniden düzenlenmiştir.
Buna göre dört yıl ve daha uzun süreli yüksek öğrenimi bitirerek kurumların
teknik hizmetler sınıfı veya il ya da bölge teşkilatında birinci dereceli yönetici
kadrolara atanan yüksek mühendis, mimar ve benzeri teknik bilimler lisansiyerlerinden
fiilen yatırım hizmetlerinde görevlendirilen ve yabancı dil bilgileri sözkonusu
2 nci madde uyarınca yapılacak seviye tespit sınavı sonucunda;
A düzeyinde olanlara 19.000.000 lira,
B düzeyinde olanlara 11.000.000 lira,
C düzeyinde olanlara 7.000.000 lira,
ödenecektir. Bu ödemeden faydalanan personele anılan 2 nci madde uyarınca ayrıca
yabancı dil tazminatı ödenmeyecektir.
Ancak bu şekilde ödeme yapılacak personelin toplam sayısı kurumların başlangıç
bütçesi yatırım ödeneğinin her 721 milyar 600 milyon lirası için (küsurlar dahil)
bir personel olarak hesaplanacak rakamı geçmeyecektir. (Yatırım ödeneği miktarı
her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenecek yeniden
değerleme oranı kadar artırılmak suretiyle uygulanacağından, bu oran 259 sayılı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde % 80.4 olarak tesbit edilmiş ve 570 sayılı
K.H.K'de yer alan 400 milyar rakamı 1998 yılı için 721,6 milyar TL'ye yükseltilmiştir).
Bu ödemeden faydalanacak personel için Bakanlığımızca vize işlemi yapılmayacaktır.
Ancak ödeme yapılacak toplam personel sayısının yukarıda belirtilen oranı geçmemesi
amacıyla kurumlarca iller, birimler ve üniteler itibariyle bu tazminattan faydalanacak
personel sayısını gösteren listeler hazırlanacaktır. Sözkonusu listeler Maliye
Başkanlıkları veya Bütçe Dairesi Başkanlıklarınca yatırım ödenekleri toplamına
göre toplam sayının kontrolü yapılıp onaylandıktan sonra ilgili saymanlıklara
gönderilecektir. Ödemeler bu listelere göre yapılacak ve yıl içindeki değişiklikler
de aynı usulle gerçekleştirilecektir.
2-Diğer Personele Ödenecek Yabancı Dil Tazminatı:
570 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 nci maddesi ile kamu personeline verilmekte
olan yabancı dil tazminatına ilişkin 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin
2 nci maddesi yeniden düzenlenmiştir.
Sözkonusu değişiklik uyarınca 15/4/1997 tarihinden itibaren ödenecek yabancı
dil tazminatı miktarları Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Başbakanlık makamının
11/4/1997 tarihli onayı ile tespit edilmiş bulunmaktadır. Buna göre 11/4/1997
tarihli onayla yürürlüğe konulan Esaslar uyarınca uygulama aşağıda açıklandığı
şekilde yapılacaktır.
a) Yabancı dil bilgisinden kurumlarınca yararlanılan personele bildiği her bir
dil karşılığı olarak;
A düzeyi (96-100 puan) için 1200 gösterge,
A düzeyi (90-95 puan) için 900 gösterge,
B düzeyi için 600 gösterge,
C düzeyi için 300 gösterge,
rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda yabancı
dil tazminatı ödenecektir.
Kurumlarca yabancı dil bilgisinden yararlanılan personel, ita amirlerinden alınacak
isimleri ve yararlanma gerekçeleri ayrıntılı şekilde gösterilen bir onayla tespit
edilecektir.
Ancak, hakim ve savcılar, mülki idare amirleri, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları,
Daire Başkanı ve daha üst yönetim görevlerinde bulunanlar (Türk Silahlı Kuvvetleri
için Yarbay ve daha üst rütbede bulunanlar), üniversite öğretim elemanları,
öğretmen kadrosuna atanmış olanlar ile mütercim ve tercümanlar için ayrıca bir
onay alınmadan yabancı dil bilgilerinden görevlerinde yararlanıldığı kabul edilecektir.
b) Yabancı dil bilgisinden kurumlarınca yararlanılmayan personelden;
1) Bulgarca bilenlere;
A düzeyi için 2.486.000 lira,
B düzeyi için 1.657.000 lira,
C düzeyi için 828.000 lira,
tutarında,
2) Diğer dilleri bilenlere ise,
A düzeyi için 750 gösterge,
B düzeyi için 500 gösterge,
C düzeyi için 250 gösterge,
rakamının aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda ödeme yapılacaktır.
3- Yabancı Dil Tazminatı Ödenmesine İlişkin Diğer Hususlar;
375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi uyarınca teknik personele
ve diğer personele yabancı dil tazminatı ödenmesinde aşağıda belirtilen hususlara
uyulacaktır.
a) Yabancı dil tazminatı ödenmesine esas "Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit
Sınavı", Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığınca birlikte hazırlanarak
yürürlüğe konulan Esaslarda belirlenen usul ve esaslara göre, mevcut uygulandığı
şekliyle Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), tarafından gerçekleştirilmeye
devam edecektir.
b) Yabancı dil sınavları, sınavın yapıldığı tarihten itibaren beş yıl süreyle
geçerlidir. Bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyeleri
bir alt düzeye inmiş sayılır. C düzeyinde olanların yabancı dil tazminatları
kesilir.
c) Aynı dil için birden fazla sınava katılanlara, en yüksek seviye esas alınarak
yabancı dil tazminatı ödenir.
d) Yabancı dil tazminatından damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti
yapılmaz. Hakedilmesinde ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır.
e) İlk ödeme sınavın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren yapılır.
1997 yılı Kararnamesinin uygulanması ile ilgili açıklamaları içeren 146 Seri
Nolu Devlet Memurları Kanunu Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Tebliğ olunur.